Ondergrond, grondstoffen en grondgebruik van Nederland
Nederland lijkt een vlak land waar weinig van de ondergrond is te zien. Op grotere diepten zijn echter bergen en dalen en oeroude gesteenten. Gesteenten die soms een lange reis over de aardbol hebben afgelegd. In het uiterste zuiden van Limburg komen oude stenen aan de oppervlakte, zelfs wat steenkool. Met kunstgrepen kunnen we olie, gas en zout uit onze ondergrond delven. Maar Nederland bestaat toch vooral uit grind, zand, klei en veen. Ieder van die sedimenten heeft zijn eigen verleden en hun voorkomen heeft daarmee te maken.
De oudste bewoners van ons land wisten al handig gebruik te maken van de grond waarop ze leefden. De steentijdmens maakte zijn pijlpunten van de vuursteen in Zuid Limburg; het aardewerk werd van klei gebakken. Maar niet elke kleisoort is geschikt. Steenbakkerijen hebben vooral langs IJssel en Waal gestaan, maar in het verleden stonden ook veel steenbakkerijen in Groningen. De oude papierfabrieken op de Veluwe hadden schoon water nodig. Dat water stroomde hier en daar ook voldoende krachtig om molens aan te drijven. Fruitbomen doen het goed in de Betuwe en de bollenvelden zijn vooral langs de duinranden te vinden.
Olie, gas, steenkool, kalksteen, ijzeroer, zout, grind, klei, zand, veen, water en zelfs aardwarmte. Het zijn allemaal delfstoffen die een geologische oorsprong hebben. Daar gaat deze cursus in zes colleges dieper op in.
Diepere ondergrond van Nederland, steenkool; kalk, vuursteen, olie gas; ijstijden; grind en zand; löss, klei, steenbakkerijen; ijzer, veen, water, aardwarmte.
Docent
Dr. Leo Minnigh studeerde geologie in Leiden. Hij was visiting professor in Brazilië, heeft bij verschillende geologische adviesbureaus gewerkt en was wetenschappelijk informatie-specialist aardwetenschappen bij de TU Delft. Vanaf 2003 HOVO docent.
Praktische informatie
6 dinsdagen
15, 22, 29 oktober
5, 12, 19 november
11.15-13.00 uur
Leiden, in een collegezaal
Hoorcolleges met gelegenheid tot het stellen van vragen.
Thuis studeren is niet noodzakelijk.
Atlas van Nederland in het Holoceen, uitgeverij Bert Bakker 2011. ISBN 9789035136397. U kunt dit boek voor ca. 50 euro in de boekhandel verkrijgen.
Powerpoints na afloop van het college.
Colleges € 247,- (incl. koffie/thee)
Aanmelden
U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.
De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.