Geuren in de hortus botanicus
Deze colleges zijn voltekend; via het aanmeldingsformulier wordt u automatisch geleid naar de wachtlijst.
In 2024 staat de Hortus botanicus in Leiden in het teken van geur. Naast extra geurige planten in de tuin en kassen zijn er speciale activiteiten waaronder deze serie Hovo colleges. Ontdek hoe mensen geur gebruiken, hoe insecten hun weg vinden met behulp van geur, leer meer over de rol van geur in de Arabische wereld en volg het spoor van geur door de evolutie. Waar dat van toepassing is zijn bij deze afwisselende collegereeks de geuren te ruiken of onderzoekt u de herfstige Hortus met uw neus.
1 november (College 1): Geur in de oudheid, door Sigrid van Roode
Op een spijkerschrifttablet uit Mesopotamië, uit de dertiende eeuw voor onze jaartelling, werd een bereidster van reukwater genoemd. Ze gebruikte verschillende bloemen en kalmoes-olie in haar parfums. Al duizenden jaren voor Christus werd parfum gebruikt voor cosmetische doeleinden en om bij religieuze ceremonies het lichaam te zuiveren. Geurende bomen, struiken en planten als ceder, citrus, roos, roosmarijn, mastiek, mirte en blauwe lotus die nu nog in de Hortus staan werden al in de oudheid volop gebruikt.In dit college leert u meer over de betekenis en het gebruik van geur in de Oudheid en de manier waarop we daar meer over te weten kunnen komen.
8 november, college 2: Insecten en geur, door Fred Weber en Jack Sluijs
De bijenkoningin zorgt met geur voor rust en eenheid in een volk. De mannetjesbijen lokken op hun beurt de koninginnen met geur. Bloemen lokken de bijen en andere bestuivers met geur.
15 november, college 3: Evolutie van geur in het plantenrijk, door Arend Wakker
Planten communiceren met hun buitenwereld met onder meer geur. Welke rol heeft geur gespreeld in de evolutie van de planten en dieren? En wanneer en hoe is dit ontstaan? Arend Wakker wijst u de punten in de 600 miljoen jaar beslaande plantenevolutie waar geur een rol heeft gespeeld.
22 november, college 4: Geur uit het Midden-Oosten, door Sigrid van Roode
Geur maakt in de Arabische wereld onlosmakelijk deel uit van de samenleving. Gasten worden onthaald op geuren die uit een wierookbrander opstijgen, op de soeks zijn etherische oliën te koop en de parfums van Arabische parfumhuizen zijn wereldberoemd. Veel geurplanten die ook in de Hortus te vinden zijn, zoals agarhout, jasmijn, roos, mastiek, lavendel, kardemom, spelen een rol in deze geuren. In dit college ziet u hoe door wetenschappelijke studie in de Middeleeuwen de bereiding van geur nieuwe wendingen nam, nieuwe ingrediënten hun intrede deden en welke rol en betekenis geur nog steeds heeft in dit deel van de wereld. Fraaie zilveren parfumhouders uit Marokko, zilveren kohlhouders uit Algerije en Oman, en weelderig geurende parfumpasta uit Tunesië zijn slechts een paar voorbeelden van de rijke materiële cultuur rondom geur die in dit college aan de orde komen.
Docenten
Drs. Sigrid van Roode is Egyptologe en archeologe. Op 27 juni 2024 promoveerde zij bij de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden. Zij noemt zichzelf sieradenhistoricus. Over geur schreef zij het boek Silver & Frankincense.
Fred Weber is de imker van de Hortus botanicus. Hij is gastdocent bij de opleiding biologie, Faculteit Wiskunde en natuurwetenschappen, Universiteit Leiden.
Fred Weber op Youtube
Mr. Jack Sluijs is rondleider en gastmedewerker van de Hortus botanicus, Universiteit Leiden.
Arend Wakker is van origine geoloog maar heeft zich ontwikkeld tot plantenkenner en botanisch rondleider. Bij het IVN Amsterdam is hij natuurgids en docent.
Praktische informatie
4 vrijdagen
1, 8, 15, 22 november
10:30-12:30 uur
Leiden, Hortus botanicus
Hoorcollege, met gelegenheid tot het stellen van vragen.
Met waar van toepassing rondleiding.
Er is geen specifieke kennis nodig.
Bij voorkeur 2 uur thuis lezen om de bijeenkomsten voor te bereiden.
Van college 2 en 3 komen de powerpoints beschikbaar in pdf.
Literatuurlijst voor wie verder wil lezen.
Colleges € 168,- (incl. koffie/thee)
Aanmelden
U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.
De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.