College 1, 7 maart
Micro-Macro in kunst en wetenschap , door Meta Knol

Planten & Planeten verkent de schalen van ruimte en tijd, en raakt aan de grenzeloze magie van natuurlijke fenomenen: van de oerknal tot in de verre toekomst, van alg tot exoplaneet, van stuifmeel tot sterrenstof. Een groots verhaal dat helder verteld moet worden. Meta Knol bracht de samenwerking tussen Oude Sterrewacht en de Hortus botanicus op stoom en was curator van de nieuwe tentoonsteling. Jos Agasi, Driessens & Verstappen, Elspeth Diederix en Koen Hauser maakten werk voor de tentoonstelling.

College 2, 14 maart 
Tiendensprongen, door Frans Snik

Sterrenkundige Frans Snik werkt bij de Sterrewacht Leiden aan optische instrumentatie voor sterrenkunde en aardobservatie. Hij ontwikkelt meettechnieken voor telescopen over de hele wereld en in de ruimte om planeten rond andere sterren in beeld te krijgen, en ze af te speuren op tekenen van leven. Hij heeft ook de technologie uitgevonden waarmee het instrument SPEXone op de NASA-satelliet PACE de invloed van fijnstof op ons klimaat en onze gezondheid onderzoekt. Met dezelfde technologie lanceerde hij het citizen-scienceproject iSPEX waarbij duizenden Nederlanders en Europeanen zelf konden meten aan luchtvervuiling. Frans is gefascineerd door de film Powers of Ten en het achterliggende idee van de Tiendesprongen zoals dat in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw ontwikkeld werd door pedagoog en onderwijsvernieuwer Kees Boeke (1884-1966), en waaraan Nederlandse sterrenkundigen destijds aan hebben bijgedragen. Door met sprongen van tien en op kunstzinnige wijze in en uit te zoomen, maakte Boeke de allergrootste sterrenkundige schalen en de allerkleinste deeltjes toegankelijk. Op deze manier kan iedereen zich verbonden voelen met de rest van het heelal, en een uniek perspectief kiezen van onze gehele planeet Aarde.

College 3, 21 maart
Astrologie van de zeventiende eeuw, door Dhyan Tjebbe Westendorp

Hedendaagse sterrenkundigen bestuderen de ruimte en wat daarin gebeurt, met de middelen en de kennis van nu. Dhyan Tjebbe Westendorp heeft zich verdiept in hoe er met de kennis en middelen van vroeger gekeken en geïnterpreteerd werd. Al in de middeleeuwen werden hemelkaarten gemaakt die de positie van de planeten en de dierenriem weergaven, gezien vanuit ons perspectief op de aarde. Honderden jaren gebruikten mensen waarneming en wiskunde om hun lotsbestemming af te lezen. Verwonder je over hoe vernuftig een astrolobium werkt en hoeveel mensen al zagen en berekenden, en wat ze daaruit opmaakten. Dhyan Tjebbe Westendorp is psycholoog, healer, kundalini yoga-docent, astroloog en muzikant.

College 4, 28 maart
Licht, door Thal Jonas

Wie met een sterrenkijker het heelal in kijkt, blikt ver terug in de tijd. Hoe verder je kijkt in het universum, hoe meer je terecht komt in het verleden. Onze blik is gebonden aan de snelheid van het licht. Een ster kan bijvoorbeeld één lichtjaar van ons verwijderd zijn; je kijkt dan een jaar terug in de tijd. Zonlicht is nodig voor de fotosynthese waarmee planten onze planeet voeden. Thal Jonas neemt je mee naar het ontstaan van licht, z'n verschijningsvormen, de rol van licht voor het leven op aarde.

Dr. Meta Knol heeft een uniek profiel op het kruisvlak van cultuur, wetenschap en samenleving. Ze is actief als auteur, dagvoorzitter, gastconservator en inhoudelijk-strategisch adviseur, steevast met het oog gericht op een duurzame toekomst. Als kunsthistorica is ze gespecialiseerd in moderne en hedendaagse kunst en mengt ze zich graag in debatten over museale vernieuwing. Als directeur van Museum De Lakenhal was ze verantwoordelijk voor de vernieuwing en alom geprezen restauratie en uitbreiding van het Leidse museum (2019). Als directeur van Leiden European City of Science 2022, één van de tien excellente projecten van het wetenschappelijke HorizonEurope programma, ontwikkelde ze een nieuw, bottom-up model voor Public Engagement with Science. Als mede-oprichter van het Ministerie van de Toekomst, een landelijke beweging van tijdrebellen en kathedraaldenkers, richt ze zich op nieuwe, toekomstgerichte vormen van civic design. In 2024 komt Meta's boek uit bij Walburg Pers: het Handboek voor Tijdreizigers.

Dr. ir. Frans Snik werkt aan diverse astronomische instrument projecten bij de Sterrewacht Leiden. Zijn onderzoeksinteresses liggen binnen astronomische polarimetrie, (exo)planetaire atmosfeer karakterisering en zonne en stellaire magnetische velden.

Drs. Dhyan Tjebbe Westendorp is een veelzijdig professional.  Als psycholoog, healer, kundalini yoga-docent, astroloog en muzikant biedt hij een unieke combinatie van expertise voor een holistische benadering van welzijn.

Thal Jonas is educatie medewerker van de Hortus botanicus van de Universiteit Leiden. Hij stelt zeer diverse interactieve lesprogramma's samen rond de natuur, wetenschap en techniek. Hij is maker, onderzoeker en museumdocent voor verschillende musea (o.a.Teylers, Boerhaave, Naturalis)

4 vrijdagen
7, 14, 21, 28 maart
10.30-12.30 uur
Hortus botanicus Leiden

Colleges met gelegenheid tot reageren.
Waar van toepassing bezoek aan de tentoonstelling Planten en Planeten.

Thuis ca. 2 uur lezen per bijeenkomst.
Geen speciale kennis gevraagd.

Poweroints in pdf na afloop van het college.
Literatuurlijsten voor wie verder wil lezen.

Colleges € 172,- (incl. koffie/thee)

U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.

>Digitaal aanmelden.

De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.