Sieraden in Noord-Afrika en het Midden-Oosten
Van de oude beschavingen tot de jaren ‘60
Sieraden zijn veel meer dan versiering: ze vormen een historische bron. In dit college kijken we aan de hand van sieraden, aangevuld met andere vormen van persoonlijke verschijning zoals kleding, haardracht en lichaamsversiering, naar Noord-Afrika en het Midden-Oosten in heden en verleden.
In de eerste twee colleges staat de geschiedenis centraal. Vanaf de eerste kralen, gemaakt van schelp, tot aluminium kralen uit de twintigste eeuw vertellen sieraden over de wereld van hun makers en dragers. We bekijken wat sieraden aan informatie verstrekken over sociale structuren en hiërarchie, over technologische vernieuwing en ontwikkelingen, over handelscontacten en oorlogen, en uiteraard over identiteit. Tijdens deze reis door vijfduizend jaar sieraden in het Mediterrane gebied zien we ook, soms verrassende, raakvlakken met Noordwest-Europa. In het tweede college maken we een verdiepingsslag en gaan we in op sieraden en persoonlijke verschijning binnen het oude Egypte.
In de laatste twee colleges staan hedendaagse culturen centraal. Wat betekenen de sieraden van een vrouw in haar leven, wat is een bruidsschat, hoe komt het dat traditionele sieraden massaal verkocht werden in de tweede helft van de twintigste eeuw, en welke rol spelen ze vandaag de dag in zowel de landen van herkomst als de diaspora? Ook hier maken we een verdiepingsslag in het tweede college, waar we dieper ingaan op de betekenis van amuletten binnen én buiten de drie monotheïstische religies van de regio: door de liefste wensen en grootste angsten van de dragers te verkennen, komen we dichtbij mensen zelf én leren we hun wereld kennen.
Onderwerpen per college
College 1
Een geschiedenis in sieraden
Reis door de tijd met schitterende sieraden. Mesopotamië, Egypte, de klassieke wereld, de Islamitische en de Westerse Middeleeuwen, het Ottomaanse rijk en de vroege twintigste eeuw.
College 2
Schoonheid langs de Nijl: sieraden in het oude Egypte
Beleef de geschiedenis van het oude Egypte aan de hand van sieraden, lichaamsversiering zoals tatoeages, haarstijlen en kleding. We gaan in op symboliek en betekenis, en besteden bijzondere aandacht aan Toetanchamon en zijn familie.
College 3
Traditionele sieraden uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika
We pakken de draad weer op in de twintigste eeuw. U hoort welke rollen sieraden spelen in het leven van een vrouw, van bruidsschat tot imitatie-sieraden. In dit college ziet u sieraden van Marokko tot Syrië, en is er gelegenheid sieraden in het echt te bekijken.
College 4
Geloof, hoop, liefde en het boze oog: sieraden als amulet
Vorm, kleur, materiaal en decoratie spelen een belangrijke rol in sieraden: ze beschermen tegen het kwaad, of trekken voorspoed aan. In dit college ziet u vormen die millennia oud zijn, specifieke amuletten binnen de drie grote religies in de regio, en leert u de belangrijkste elementen van betekenis in een sieraad herkennen.
Docent
Dr. Sigrid van Roode
Dr. Sigrid van Roode is sieradenhistorica en archeoloog. Zij geeft rijk geïllustreerde lezingen, cursussen en workshops. Met haar adviespraktijk Bedouin Silver adviseert zij wereldwijd musea en verzamelaars, schrijft blogs en bespreekt boeken en tentoonstellingen over sieraden en archeologie.
Praktische informatie
Data, tijden, locatie
4 vrijdagen
april, mei 2025
11.15-13.00 uur
Werkvorm
Hoorcollege met gelegenheid tot het stellen van vragen.
Uitgebreide beeldprojectie.
Wat verwacht de docent van de deelnemers?
Thuis ca. 2 uur lezen per bijeenkomst.
Er wordt zoveel mogelijk geprobeerd literatuur in het Nederlands aan te reiken. Vanwege het internationale karakter van de studie zullen er echter ook artikelen in het Engels worden gebruikt. De literatuur heeft de vorm van online artikelen: enige vertrouwdheid met Internet is noodzakelijk.
Studiemateriaal
Per college een korte samenvatting en een literatuurlijst om verder te lezen.
Powerpointpresenaties worden niet beschikbaar gesteld.