De filosofie van Emmanuel Levinas

U kunt voor deze colleges nog niet aanmelden.

Dit college biedt een inleiding op en een grondige verkenning van de filosofie van Levinas. In het college gaan we in op de vraag hoe Levinas zijn Joodse achtergrond integreert met de Griekse traditie, waarbij we met name aandacht besteden aan de notie van het 'oneindige' in zijn betekenis van de ethiek. In tien colleges zullen we de relatie tussen het oneindige en de ethiek telkens vanuit verschillende invalshoeken bestuderen en zullen we zien hoe deze relatie door Levinas wordt gezien als de 'hoogste cultuur'. In het college zullen we ook aandacht besteden aan Levinas’ kritiek op Heidegger alsmede de kritiek van Derrida, die in zijn essay Violence et Métafysique stelde dat Levinas in het schrijven over de Ander de ander juist van zijn andersheid berooft. In het laatste college zullen we laten zien hoe Levinas in Autrement qu’être hierop reageert en het lichamelijke talig maakt en waarin het zelf de incarnatie is van zowel het zijn-voor-zichzelf als het zijn-voor-de-ander.

Hoe wij de dupe zijn van de moraal: Levinas als Joodse denker
Het genietende subject en de druk van het zijn: Levinas, Sartre en het existentialisme
De egologie van de cultuur en de Platoonse hoogste cultuur
Het innemen van een plek in de wereld: Levinas contra Heidegger
Denken tussen Jodendom, Christendom en Griekse filosofie
Vrijheid en politiek in het licht van tolerantie en het gelaat van de Ander
Het kunstwerk, extase en het beeldverbod in Levinas
De vrouwelijke Ander en de ander als Queer: Levinas en het probleem van gender
De kritiek van Derrida: het gezegde (le dit) en het zeggen (dire)
Lichamelijke incarnatie als ethiek en de taal van de vrede

Docent

Dr. Martine Berenpas studeerde gezondheidspsychologie en wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. Zij schreef een dissertatie waarin ze het denken van Emmanuel Levinas vergelijkt met het klassiek Daoïsme van Laozi en Zhuangzi. Momenteel doceert zij ethiek en politiek bij de Fontys hogeschool.

Voor een eerste kennismaking met de docent kunt u kijken op Youtube.

Praktische informatie

10 bijeenkomsten
voorjaar 2025
Leiden, een collegezaal

Hoorcolleges met gelegenheid tot het stellen van vragen, discussie.

Thuis 2 à 3 uur voorbereiden per bijeenkomst.
De docent zal zoveel mogelijk teksten in het Nederlands leveren, maar sommig studiemateriaal zal in het Engels zijn.

Literatuurlijst, artikelen en hoofdstukken van boeken.
De powerpoints worden vooraf aan het college beschikbaar gesteld.