Kwetsbaarheid en de daarmee samenhangende sociale weerbaarheid is waar onderzoekers van het Instituut voor Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie hun fascinatie vinden. Wat verbindt een Japanse visser na de tsunami bij Fukushima met een Ghanese gouddelver in een steeds meer geïndustrialiseerde werkomgeving? Ze weten beiden, ondanks veranderende omstandigheden, hun leven voort te zetten en zich aan te passen aan een nieuwe realiteit. Hoe werkt dat? Waar halen deze mensen de veerkracht vandaag om met hun omgeving, die soms moeilijk te hanteren is, om te gaan?

Kritische helpers

Antropologen willen graag mensen, overheid en organisaties helpen. Neem bijvoorbeeld het onderzoek naar de leefbaarheid en de veiligheidsbeleving van bewoners dat masterstudenten doen in de Leidse wijk Slaaghwijk. Of het brede onderzoek naar de relatie van samenlevingen over de hele wereld met water, waarbij onder meer naar culturele, economische en sociale aspecten wordt gekeken.

Essentie van het werk van een cultureel antropoloog is het kritisch benoemen van de problemen en uitdagingen. Informatie die belangrijk is voor beleidsmakers bij het nemen van beslissingen.

Diversiteit, duurzaamheid, digitalisering

Het onderzoek wordt gedaan binnen drie thema’s:

• diversiteit
• duurzaamheid
• digitalisering

De Leidse antropologen kijken, met hun studenten, naar sociale en culturele diversiteit in onze eigen maatschappij en in niet-Westerse samenlevingen. De sleutel ligt bij het contact met lokale, regionale en nationale netwerken, zoals met universiteiten, instituten, ngo’s, gemeenten en ministeries.

Wat betreft duurzaamheid ligt de nadruk niet alleen op de materiële kant, maar ook op de sociaal-culturele. Hoe behoud je je identiteit in veranderende samenlevingen? Zoals de gouddelver die weet dat bepaalde activiteiten slecht zijn voor de aarde, maar zich tegelijkertijd moet ontwikkelen om mee te kunnen gaan met het leven in zijn eigen land.

Leidse antropologen bestuderen ook de gevolgen van digitalisering van het dagelijkse leven. Dit varieert van de vraag hoe Japanse vissers opnieuw met hun natuurlijke omgeving leren omgaan via digitale tsunami-alerts tot de mate waarin sociale media ons meer, minder of anders-sociaal maakt. Ook in het onderwijs wordt die digitalisering doorgevoerd.

Signature methodology

Digitale en visuele methodes gelden als een van drie onderdelen van de signature methodology van het instituut, naast kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Er bestaat zelfs een masterspecialisatie in, Visual Ethnography