Hoe kan wetenschap op een verantwoorde manier worden uitgevoerd, beoordeeld en aangestuurd? Het zijn vragen die ook de universiteit zelf van het grootste belang zijn. Het Centrum voor Wetenschaps- en Technologiestudies (CWTS) bestudeert wetenschappelijk onderzoek en zijn relatie met technologie, innovatie en de maatschappij.

Het onderzoek, de gereedschappen en de evaluatie-expertise van het CWTS bieden ondersteuning bij strategische besluitvorming, onderzoeksbeoordeling en de ontwikkeling van wetenschapsbeleid.

Onderzoeksprojecten

CWTS-onderzoekers participeren met grote regelmaat in Europese projecten, bijvoorbeeld gericht op Responsible Research and Innovation (RRI), zoals binnen het Horizon 2020-project MoRRI en de opvolger SUPER MoRRI. Ook doet het instituur veel onderzoek in opdracht van overheden, universiteiten en onderzoeksfinanciers.

Onderzoek vindt plaats binnen drie groepen:

• Quantitative Science Studies
• Science and Evaluation Studies
• Science, Technology and Innovation Studies

Quantitative Science Studies (QSS)

De Quantitative Science Studies-groep bestudeert wetenschap vanuit een kwantitatief perspectief, waarbij onderzoekers verschillende methodes gebruiken en ontwikkelen, van wiskundige analyse en computersimulatie tot geavanceerde data-analyse en visualisatie.

Een bekend project is de jaarlijkse Leiden Ranking, een op eigen methodiek gebaseerde ranglijst voor de wetenschappelijke prestaties van universiteiten wereldwijd. De samenstelling van de lijst is transparant, voor iedereen beschikbaar en inmiddels een ijkpunt binnen de nationale en internationale academische wereld.

Ook is de groep zeer actief op het gebied van de visualisatie van wetenschap. Daarvoor ontwikkelen ze de VOSviewer software waarmee digitale kaarten gemaakt kunnen worden van wetenschappelijke netwerken.

Science and Evaluation Studies (SES)

De Science and Evaluation Studies-groep analyseert de politiek en de praktijk van onderzoeksevaluaties in relatie met wetenschaps- en onderzoeksbeleid. Wat is de invloed van evaluatie en financiering op het wetenschapsbedrijf? Hoe veranderen onderzoeksvragen onder druk van het publiceren?

Het gaat de onderzoekers om structuurveranderingen in het wetenschapssysteem, dat op sommige vlakken negatieve kanten kent. Onderwerpen die langskomen zijn de werkdruk, de in de academische wereld steeds vaker voorkomende burn-out, het systeem van  projectfinanciering en publicatiedruk.

Een belangrijk onderzoek binnen deze groep is het Europese project FluidKnowledge, waarbij de beoordeling van de oceaanwetenschap in het verleden, heden en de toekomst wordt bestudeerd. Voor dit onderzoek werken de Leidenaren samen met overheden en mariene onderzoeksinstituten.

Science, Technology and Innovation Studies (STIS)

De STIS-groep richt zich op de samenhang en interacties tussen kennisontwikkeling en kennistoepassing. De onderzoeksprojecten hebben onder meer betrekking op onderzoeksgedreven innovatie, kennisstromen en samenwerking tussen universiteiten.

Daarbij wordt met big data-methoden onder meer empirisch onderzoek gedaan naar wetenschappelijke ontdekkingen en hun relatie met nieuwe, geavanceerde technologieën. 

STIS ontwikkelt ook indicatoren om Science, Technology and Innovation-prestaties van afzonderlijke universiteiten in beeld te brengen. Enkele indicatoren zijn inmiddels opgenomen in U-Multirank, een Europees online platform gericht op informatievoorziening voor studenten en andere gebruikers.

Thematische hubs

Kruisbestuiving tussen onderzoekers van verschillende onderzoeksgroepen vindt plaats binnen vier thematische hubs waarin de diversiteit en krachten van de verschillende onderzoeksgroepen worden gebundeld en belangrijke thema’s breder onder de aandacht worden gebracht. Deze thema’s zijn:

• open science
• academic careers
• responsible evaluation
• engagement and responsibility in research & innovation

Ze zijn voor de hele wetenschap van groot belang.