David Bailly - Tijd, dood en ijdelheid (voorjaar 2023)
Op 10 maart opent in Museum De Lakenhal de tentoonstelling David Bailly – Tijd, dood en ijdelheid.
Bijna 400 jaar nadat het werd gemaakt, blijft David Bailly’s Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder kunsthistorici fascineren. Het meesterwerk roept allerlei vragen op. Is er sprake van een zelfportret? Waarnaar verwijzen de verschillende voorwerpen op het schilderij? En wie is de mysterieuze vrouwfiguur die tegen de achterwand verschijnt?
Museum De Lakenhal heeft de handen ineengeslagen met verschillende experts voor een uitgebreid onderzoek naar de schilder en zijn werk. Zo is voor het eerst het oeuvre van Bailly in kaart gebracht, en ontdekten we in zijn stilleven meerdere verborgen gezichten. In de tentoonstelling én in deze lezingenreeks nemen we je mee in de nieuwste inzichten over deze bijzondere Leidse schilder.
Opnames
Zondag 26 maart: The making of David Bailly – Tijd, dood en ijdelheid
Zondag 30 april: Het Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder geanalyseerd: onverwachte ontdekkingen en nieuwe verhalen
Dinsdag 9 mei: David Bailly als schilder en tekenaar van portretten
Zondag 28 mei: David Bailly en Vanitas
Unfortunately this lecture is cancelled
Speaker: Karin Leonhard
The Vanitas still life with portrait of a young painter (1651) by Leidener David Bailly, from the collection of Museum De Lakenhal, is considered to be the masterpiece in his oeuvre. Karin Leonhard, professor at the University of Konstanz in Germany, conducted historiographical research on the painting. In her lecture, Karin will highlight the various interpretations of the image since the 19th century.
Spreker: Janneke van Asperen
De conservatoren van Museum De Lakenhal zochten samen met externe experts de hele wereld af naar bewaard gebleven werk van de tot nu toe relatief onontdekte David Bailly. In deze lezing gaat Janneke van Asperen, conservator oude kunst van het museum, in op de totstandkoming van de tentoonstelling, en biedt zo een uniek kijkje achter de schermen. Hoe kwamen de verschillende, voorheen vaak ongepubliceerde schilderijen en tekeningen boven water? Welke bruiklenen zijn nu voor het eerst in Nederland te zien? En welke ontdekkingen werden gedaan over Bailly’s laatste meesterwerk, het Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder?
Spreker: Erma Hermens
Het vrouwengezicht dat nét zichtbaar is op de achtergrond van het Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder intrigeert kunsthistorici al meer dan een eeuw. Erma Hermens, tot 2021 hoogleraar op de Rijksmuseumleerstoel Atelierpraktijken en Technische Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, voerde er grondig materiaal-technisch onderzoek op uit. Dit deed zij met behulp van infraroodfotografie, scans met röntgenstraling en verfmonsters niet groter dan een speldenprik. Hierdoor kwamen veel onverwachte en tot nu toe onbekende passages van Bailly’s creatieve proces aan het licht. In deze lezing bespreekt Erma de nieuwe verhalen én de nieuwe vragen die uit dit onderzoek naar boven kwamen.
Spreker: Rudi Ekkart
Rudi Ekkart, internationaal expert op het gebied van Nederlandse portretkunst, stelde een nieuw kernoeuvre samen van Bailly’s getekende en geschilderde portretten. Dit nieuwe kernoeuvre vormt een prachtige basis voor toekomstige toeschrijvingen. In deze lezing vertelt Rudi over de totstandkoming van het oeuvre, en over de bijzondere ontdekkingen die hij tijdens dat proces deed. Want hoewel we Bailly’s Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder zeker als een toppunt in zijn portret-oeuvre kunnen beschouwen, is het zeker niet het enige hoogtepunt.
Spreker: Christiaan Vogelaar
In zijn lezing gaat Christiaan Vogelaar, voormalig conservator oude kunst van Museum De Lakenhal, in op de ontwikkeling van de vanitas-schilderkunst in de Nederlanden en de plaats van Bailly’s meesterwerk Vanitasstilleven met portret van een jonge schilder daarin. Hij schenkt allereerst aandacht aan de icongrafie rond het vanitas-thema in de Late Middeleeuwen en de Renaissance. Daarna bespreekt hij de grote vernieuwer van de vanitas-icongrafie en de eerste leermeester van Bailly: Jacques de Gheyn. Daarna komt aan bod hoe vanitas van grote betekenis was voor andere Leidse schilders uit die tijd, waaronder Rembrandt, Jan Lievens en Jan Davidsz. de Heem. Tot slot gaat Christiaan in op Bailly’s Vanitasstilleven als eindpunt van zijn loopbaan én als opmaat voor verdere vanitas-voorstellingen in de latere 17e eeuw.