Aflevering 47: A Passage to India

Voor aflevering 47 van Radio Horzelnest verwelkom we dichteres, essayist en vertaler Anneke Brassinga. We zijn zeer verheugd dat ze bij ons wil aanschuiven voor een gesprek over haar vertaling van de klassieker ‘A Passage to India’ uit 1924 van de Britse schrijver E.M. Forster. ‘Overtocht naar India’ verscheen in 1985 en is in 2019 in hernieuwde uitgave verschenen bij Uitgeverij Athenaeum. In het verleden volgde Anneke Brassinga een opleiding literair vertalen aan de Universiteit van Amsterdam. In 1975 verscheen haar eerste vertaling. Zij vertaalde ‘Burmese Days’ van George Orwell. Later koos ze ook werk van onder meer Oscar Wilde, Vladimir Nabokov, Patricia Highsmith, Sylvia Plath, Jean-Jacques Rousseau, Marcel Proust en Jules Verne. Daarnaast maakte Anneke naam met haar eigen proza en vooral ook haar eigen poëzie. Van haar hand verschenen verschillende dichtbundels, waaronder: ‘Aurora’ (1987), ‘Thule’ (1991), ‘Zeemeeuw in boomvork’ (1994), ‘Ontij’ (2010), en in 2019 ‘Verborgen tuinen’. Zowel haar vertaalwerk als haar dichtwerk werd meermaals geprezen en bekroond. Zo ontving zij onder meer de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hoofdtprijs voor haar poëzie-oeuvre.

Edward Morgan Forster leefde van 1879 tot 1970 en schreef onder meer ‘A Room with a View’ (1908), ‘Howards End’ (1910) en als laatste boek ‘A Passage to India’. De titel ontleent hij aan een gelijknamig gedicht van Walt Whitman. Hierin bezingt de negentiende-eeuwse Amerikaan de zegening van de moderne beschaving: de opening van het Suezkanaal, de trans-Atlantische telegraafkabel en de transcontinentale spoorweg in de Verenigde Staten. Deze technologische vooruitgang maakt de overtocht naar India nog korter. Net als Columbus ooit zocht naar een kortere overtocht naar de Oost. In zijn techno-optimisme denkt Whitman dat dit de manier is om landen en volkeren dichter bij elkaar in te brengen. Door de afstanden te slechten, kun je de geschillen en vijandigheden beslechten en worden mensen vanzelf humaner naar elkaar. Welnu, Forster toont het tegendeel. De overtocht van Engeland naar India is inderdaad korter dan ooit te voren, tegelijkertijd liggen dankzij koloniale oppressie, vooroordelen en wederzijds onbegrip de volkeren verder uiteen dan ooit. Vooral in Brits-Indië lijken de afstanden tussen mensen welhaast onoverbrugbaar.