Aflevering 12: The Selfish Gene

Aflevering twaalf van Radio Horzelnest staat geheel in het teken van een klassieker uit de biologiebibliotheek: ‘The Selfish Gene’ (1976) van de Britse etholoog en evolutiebioloog Richard Dawkins. Hiervoor hebben we uitgenodigd evolutiebioloog en bio-informaticus dr. Rutger Vos. Rutger is werkzaam als universitair docent bij het Instituut voor Biologie en als onderzoeker bij Naturalis Biodiversity Center. Overigens heeft ook Dawkins een indirecte band met Leiden, hij studeerde en promoveerde aan de Universiteit van Oxford onder de Nederlandse etholoog en Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen, alumnus en later ook hoogleraar aan de Universiteit Leiden. In 1976 vestigde Dawkins zijn naam als populairwetenschappelijk schrijver met ‘The Selfish Gene’. Op de omslag van de eerste uitgave uit 1976 prijkt een Monty-Python-achtige tekening van de bevriende bioloog Desmond Morris, waarop we een landschap zien met enkele fantasmagorische levensvormen. In dit boek doet Dawkins iets opmerkelijks. Volgens hem heeft een wetenschapper de mogelijkheid om naast het aanleveren van nieuwe feiten of hypothesen, een nieuwe manier van kijken te introduceren. Dawkins wenst een genetisch perspectief te openen op het leven, en specifiek de biologie van zelfzuchtigheid en altruïsme; sterk beïnvloed door het werk van biologen, zoals Bill Hamilton, Bob Trivers, Ronald Fischer, John Maynard-Smith en George Williams. De centrale boodschap van dit boek bleek voor menigeen lastig te verhapstukken. De mens is geen kers op de kosmische taart, eindpunt van de evolutie, of auteur van zijn eigen leven maar evenals andere organismen is hij een waggelende wegwerprobot die zijn leven in de waagschaal legt voor van het overleven van zijn genen. Met Rutger Vos gaan we in gesprek over enkele thema’s die ter sprake komen in ‘The Selfish Gene’ waaronder zelfzuchtig & altruïstisch gedrag, kin-selectie & groepsselectie, evolutionair stabiele strategieën, universeel darwinisme en natuurlijk memen. Veel luisterplezier!