Strafrecht & Criminologie

Onderzoek

Onderzoek dat binnen het instituut wordt uitgevoerd valt onder het onderzoeksprogramma Criminal Justice: Legitimacy, Accountability and Effectivity. In dit onderzoeksprogramma werken (strafrecht)juristen en sociaal wetenschappers, in het bijzonder criminologen, nauw samen.

Het Criminal Justice-onderzoek is in de kern gericht op de inhoud en vorm van beslissingen die in de strafrechtelijke keten worden, kunnen en mogen worden genomen op basis van taken en toegekende bevoegdheden en gewaardeerd vanuit het perspectief van de democratische rechtsstaat.

Beslissingen die binnen de strafrechtspleging worden genomen door verschillende actoren in diverse fasen van de strafrechtelijke keten betreffen zowel wetgeving als preventieve maatregelen, opsporing, handhaving, berechting, tenuitvoerlegging van sancties en ‘nazorg’. Die beslissingen zijn niet alleen chronologisch volgordelijk, zij kunnen ideaaltypisch tezamen – en in onderling verband, afhankelijkheid, afstemming en evenwicht – ook worden beschouwd als een keten. De ketengedachte brengt mee dat de aan de actoren, met het oog op die beslissingen, toebedeelde taken en toegekende bevoegdheden zijn afgestemd op hun rol in het stelsel als geheel, waaronder mede moet worden begrepen de Europese/internationale rechtsorde.

Maatschappelijk effectieve strafrechtspleging

Na een succesvolle beoordeling van het onderzoeksprogramma, zal de focus van het onderzoeksprogramma zich in de komende onderzoeksperiode toespitsen op maatschappelijk effectieve strafrechtspleging die daarmee tevens de nieuwe vlag vormt waaronder het onderzoeksprogramma in de komende periode zal varen. Deze titel brengt tot uitdrukking dat we met ons onderzoek een bijdrage willen leveren aan het in kaart brengen, analyseren en uitdrukkelijk ook oplossen van problemen die in de samenleving spelen en waarmee ook de strafrechtspleging wordt geconfronteerd. Dat geeft tegelijkertijd een gerichtheid én een beperking aan. We focussen op thema’s waaraan ook buiten de faculteit gewicht wordt toegekend (blijkend uit bijvoorbeeld de universitaire profileringsgebieden, de nationale wetenschapsagenda  of de sustainable development goals van de Verenigde Naties, maar doen een stap terug of zoeken samenwerking met andere wetenschappelijke disciplines waar de inzet van het strafrecht geen (overtuigende) of maar een beperkte rol kan spelen bij het oplossen van maatschappelijke problemen. Deze opvatting sluit aan bij een idee van strafrecht waarbij een effectieve inzet daarvan altijd in overeenstemming zal moeten zijn met de onderliggende waarden en beginselen die aan het geldend strafrecht ten grondslag liggen.