Onderzoeksproject

Slachtoffers

De maatschappelijke aandacht voor slachtoffers van criminaliteit is de afgelopen decennia enorm gegroeid en zo ook de behoefte aan goed onderzoek op het gebied van de victimologie, de wetenschappelijke studie van slachtoffers en slachtofferschap. Binnen het CJ-onderzoeksprogramma wordt hard gewerkt om in deze behoefte te voorzien.

Contact: Maarten Kunst

Binnen het onderzoeksprogramma Criminal Justice zijn diverse onderzoekers uit zowel de juridische als criminologische discipline actief op het op het thema slachtoffers. Onderzoekers binnen dit thema komen regelmatig bijeen om te brainstormen over lopend en nieuw onderzoek en onderwijs. De afgelopen jaren heeft dit geleid tot diverse succesvolle subsidieaanvragen bij het fonds Politie & Wetenschap, de Nationale Politie en NWO en tal van publicaties in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften. Bijzonder het vermelden waard is een themanummer van het tijdschrift Proces dat in 2015 verscheen. In dit themanummer belichten verschillende onderzoekers van het Instituut voor Strafrecht & Criminologie vanuit hun eigen, specifieke expertise de keerzijde die kleeft aan de ongebreidelde uitbreiding van juridische rechten en hulpvoorzieningen voor slachtoffers van criminaliteit. Andere belangrijke bijdragen aan het wetenschappelijk onderzoek naar slachtoffers betreffen systematische reviews naar de ervaringen van slachtoffers door de politie en de impact van emotionele slachtoffers op de geloofwaardigheid van die slachtoffers. Er is binnen het victimologische onderzoek niet alleen aandacht voor daadwerkelijk slachtofferschap, maar ook voor (de consequenties ten aanzien van) geanticipeerd slachtofferschap. Daarbij valt te denken aan onderzoek naar fear of crime/veiligheidsbeleving in de stad of op het web.

Het onderzoek binnen het thema Slachtoffers richt zich met name op de volgende thema’s:

De emotionele impact van slachtofferervaringen
Geanticipeerd slachtofferschap
Publieke reacties op slachtofferschap en geloofwaardigheid van (emotionele) slachtoffers

Het onderzoek dat wordt gedaan binnen het thema Slachtoffers wordt op verschillende wijzen gevaloriseerd. Zo hebben de slachtofferonderzoekers de afgelopen jaren verschillende PAO-cursussen ontwikkeld, onder meer op het gebied van de juridische positie van het slachtoffer, huiselijk geweld en mensenhandel, hebben zij een symposium voor familierechercheurs georganiseerd en hebben zij workshops verzorgd voor medewerkers van het Schadefonds Geweldsmisdrijven, het instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek (iMMO), het Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zeden Slachtoffers (LANGZS), de Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma (NtVP), etc. Er is tevens een nauwe samenwerking met de gemeente Leiden in het kader van Leiden Kennisstad. Daarnaast komt het thema slachtoffers ook uitgebreid aan bod onderwijs dat door de docenten van de afdeling Strafrecht en de afdeling Criminologie wordt gegeven, in het bijzonder in de cursussen Slachtoffers, Criminaliteit en Beleid in Grote Steden, Forensische Victimologie in de opleiding Criminologie en in het facultaire keuzevak Mensenhandel.

Lopende onderzoeksprojecten

Momenteel wordt er binnen onderzoeksthema Slachtoffers onderzoek gedaan naar de bejegening van slachtoffers door de politie (Nathalie Koster), schadevergoeding voor slachtoffers (Justus Candido), slachtofferschap mensenhandel (Maarten Kunst en Joanne van der Leun), de emotionele impact van slachtofferervaringen (Maarten Kunst), de geloofwaardigheid van (emotionele) slachtoffers en andere publieke reacties op slachtofferschap (Janne van Doorn, Nathalie Koster, Maarten Kunst en Jelle Brands), en de veiligheidsbeleving onder het algemene publiek (Jelle Brands, Janne van Doorn en Maarten Kunst).

Kernpublicaties

Brands, J., & Van Doorn, J. (2018). Doe het zelf? Strategieën om je veiliger te voelen tijdens een avond uit. Justitiële Verkenningen, 44, 17.

Brands, J., & Van Wilsem, J. (2019). Connected and fearful? Exploring fear of online financial crime, Internet behaviour and their relationship. European Journal of Criminology.

Candido J., Hoendervoogt M., Dam P. van & Gest M. (2013). Slachtoffer en de rechtspraak: Handleiding voor de strafrechtspraktijk. Den Haag: LOVS.

Koster, N. N., Kuijpers, K. F., Kunst, M. J. J., & Van der Leun & J. P. (2016), Crime victims’ perceptions of police behavior, legitimacy, and cooperation: A review of the literature. Victims & Offenders , 11(3) 392-435.

Kunst, M.J.J., Popelier, L., & Varekamp, E. (2015). Victim satisfaction with the criminal justice system and emotional recovery: A systematic and critical review of the literature. Trauma, Violence, & Abuse, 16(3), 336-358.

Klaver J. & Leun J.P. van der (2014), De Verblijfsregeling Mensenhandel in de praktijk: Over oneigenlijk gebruik en niet-gebruik. Beleid en Maatschappij: Tijdschrift voor beleid, politiek en maatschappij, 41(4): 279-298.

Van Doorn, J., & Koster, N. N. (2019). Emotional victims and the impact on credibility: A systematic review. Aggression and Violent Behavior, 47, 74-89.

Contactpersoon

Wilt u meer weten over het onderzoek dat binnen het thema slachtoffers van het CJ-onderzoeksprogramma wordt verricht? Neemt u dan contact op met Maarten Kunst (m.j.j.kunst@law.leidenuniv.nl).