De uitdaging van het afdwingen van de rechtsstaat in internationale organisaties
Het toenemende publieke verzet tegen internationale organisaties (IO’s) en de aanvallen van nationale politieke elites op de rechtsstaat vormen een steeds grotere uitdaging voor het bestuur van de internationale organisaties.
Volledige projecttitel
De uitdaging van het handhaven van de rechtsstaat in internationale organisaties: het winnen van het publiek en het weerstaan van populistische aanvallen [CHARLIO] (The Challenge of Enforcing Rule of Law in International Organizations: Winning the Public and Resisting Populist Attacks [CHARLIO])
Projectbeschrijving
Het publieke verzet tegen de internationale organisaties wordt gevoed door populistische aanvallen op de liberale wereldorde (Börzel & Zürn 2021) en de rechtsstaat. Wanneer internationale organisaties de rechtsstaat op nationaal niveau proberen af te dwingen, lopen ze het risico vijandige reacties van burgers uit te lokken en de publieke oppositie tegen de internationale organisaties zelf aan te wakkeren. Omdat verschillende internationale organisaties de rechtsstaat in hun kern hebben (de EU, de Raad van Europa en, meer mondiaal, het ICC, het IMF, de AU en MERCORSUR), is het dringend geworden om vast te stellen welke instrumenten en strategieën zij kunnen inzetten om om de rechtsstaat op nationaal niveau effectief te beschermen zonder hun eigen legitimiteit in de ogen van de burgers te ondermijnen. Daarom is het belangrijk om een oplossing te vinden waarin internationale organisaties met succes de naleving van de normen van de rechtsstaat kunnen afdwingen, terwijl ze tegelijkertijd het vertrouwen en de steun van de burger kunnen behouden – een doel waaraan dit project zal bijdragen.
Bij het aanpakken van deze kwesties luidt de voornaamste onderzoeksvraag van dit project: Hoe kunnen internationale organisaties de rechtsstaat beschermen zonder publieke reacties uit te lokken? In dit project zullen we theoretische argumenten ontwikkelen over hoe de acceptatie van handhavingsacties cruciaal afhangt van de relevantie van procedurele eerlijkheid, transparantie en ideationele consistentie tussen de nieuwe normen en bestaande wettelijke regels, en hoe deze mogelijk wordt gemodereerd door de hoeveelheid mensen (een ) hebben al vertrouwen in de internationale organisaties en (b) identificeren zich uitsluitend met hun eigen land. Er wordt verondersteld dat de invloed van deze matigende factoren in grotere mate wordt geactiveerd door burgers van landen die waarschijnlijk het doelwit zijn van rechtsstaatgerelateerde handhavingsacties. Deze hypothesen zullen worden getest aan de hand van een experimenteel onderzoek naar de handhaving van de rechtsstaat door de Europese Commissie en het Hof van Justitie van de Europese Unie in Polen: een land dat een mogelijk doelwit is van rechtshandhavingsacties.
De bevindingen van het project zullen bijdragen aan ons begrip van de omstandigheden die handhavingsacties met betrekking tot de rechtsstaat legitiem en aanvaardbaar maken in de ogen van de Europese burgers.