Op 19 januari 1935 werd de Stichting ‘Leids Papyrologisch Instituut’ opgericht. De drie oprichters – J.C. van Oven (1881-1963, hoogleraar Romeins recht), B.A. van Groningen (1894-1987, hoogleraar Grieks) en M. David (1898-1986, hoogleraar Rechtsgeschiedenis) – gaven toen al enkele jaren colleges Griekse papyrologie aan de Leidse universiteit.

De aanleiding was een schenking van 21 Griekse papyri uit Egypte door de Amerikaanse verzamelaar E.P. Warren, vooral bekend door de Warren Cup (zie ook de pdf in het rechtermenu). Er gold één voorwaarde: de papyri mochten niet in handen komen van een overheidsinstantie zoals een universiteit. Deze collectie, bekend als de Warren-papyri, werd in 1941 gepubliceerd in het eerste deel van de nieuwe serie Papyrologica Lugduno-Batava. Dat was het begin van de collectie van het Papyrologisch Instituut.

In de loop der jaren is de verzameling door aankopen (met name door Van Groningen in Egypte in 1939/1940 en van de Amsterdamse uitgever en antiquair Hakkert in 1971) en schenkingen uitgebreid tot een bescheiden maar zeer gevarieerde studiecollectie van ruim 600 teksten uit Grieks-Romeins Egypte. In januari 2016 is de collectie van de stichting ‘Het Leids Papyrologisch Instituut’ nog verrijkt met een schenking van 20 Demotische ostraca, 1 Koptisch ostracon en het loden tabletje met de Griekse liefdesbetovering dat zich al langer als bruikleen in de collectie bevond. De schenkers zijn Rob en Cocky Demarée uit Oegstgeest. De 21 ostraca zijn nu gepubliceerd in deel 40 van de serie Papyrologica Lugduno-Batava.

De collectie bestaat niet alleen uit teksten die op papyrus staan geschreven, maar bevat ook teksten op potscherven (ostraca), wastabletten, houten plankjes, linnen, perkament en dus zelfs op een loden plaatje. Alle teksten komen uit Egypte en dateren uit de periode tussen de vierde eeuw v. Chr. en de achtste eeuw n. Chr. De teksten zijn vooral geschreven in het Grieks en/of demotisch, hoewel ook het hiëratisch, Koptisch en Latijn vertegenwoordigd zijn.

Het Papyrologisch Instituut toont deze stukken regelmatig aan een groter publiek tijdens tentoonstellingen, open dagen en rondleidingen van schoolklassen. Ter gelegenheid van het 80-jarig bestaan van het Papyrologisch Instituut is ook een online tentoonstelling ingericht met digitale foto’s en beschrijvingen van de meest bijzondere teksten met links naar de Griekse tekst en vertalingen. Tien jaar later, ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van het Papyrologisch Instituut, is daar ook nog een blog aan toegevoegd, waarin studenten papyrologie vragen over de oudheid beantwoorden aan de hand van papyri uit de collectie. Ondanks het feit dat veel papyri uit de collectie van het Papyrologisch Instituut fragmentarisch of beschadigd zijn, geven zij, na uitvoerig gepuzzel door papyrologen, toch een boeiend inkijkje in het leven in Egypte van ca. 300 voor Chr. tot 800 na Chr.

Ongeveer de helft van de teksten is tot nu toe gepubliceerd (met name in de serie Papyrologica Lugduno-Batava; zie voor gedetailleerdere informatie de ‘Collections’-website van Trismegistos). Publicatie van de teksten behorend tot de Leidse collectie is een doorlopende taak voor medewerkers van het Papyrologisch Instituut, waarbij ook gevorderde studenten betrokken zijn.

Veel eerdere publicaties van de Leidse teksten werden vergezeld door (zwart-wit) afbeeldingen, en eenvoudige scans werden gemaakt van een aantal ongepubliceerde papyri voor onderwijsdoeleindes. Het grootste deel van de collectie werd echter nooit gefotografeerd. In 2012 werd een nieuw project gestart om de gehele collectie van het Leids Papyrologisch Instituut te digitaliseren. Met financiële hulp van het Leiden Institute for Area Studies (LIAS) werden alle papyri (bewaard in hun glasmontage) en andere objecten gescand of gefotografeerd in hoge resolutie. De bestaande kaartcatalogus van het Papyrologisch Instituut met informatie over de inhoud, datum en herkomst van de stukken is bijgewerkt en gedigitaliseerd.

Van de gepubliceerde teksten van de Leidse collectie zijn de beelden en metadata van iedere individuele tekst ingevoerd in het Advanced Papyrological Information System (APIS). Bovendien wordt de informatie over de gepubliceerde Leidse teksten in de Papyrological Navigator voortdurend bijgewerkt zodat ook latere correcties, zoals gepubliceerd in de Berichtigungsliste, worden opgenomen, evenals een vertaling.

Op deze manier is de collectie van het Leids Papyrologisch Instituut toegankelijk gemaakt niet alleen voor professionele collega’s, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in het bekijken of bestuderen van originele teksten die veel inzicht bieden in de samenleving van Grieks-Romeins Egypte.