Burgers en bestuur in Nigeria
In landen met complexe binnenlandse situaties kunnen inwoners weinig invloed uitoefenen op bestuur en beleid. Leidse wetenschappers onderzoeken deze situaties en delen hun inzichten met burgers, bijvoorbeeld in Nigeria. Zo kunnen personen en gemeenschappen hun leefsituatie verbeteren.
In Nigeria kampen burgers met een ingewikkelde binnenlandse situatie vol conflict. Zo zijn er spanningen tussen islamitische en christelijke groeperingen, die van tijd tot tijd tot geweldsuitbarstingen leiden. Daarnaast leven op bestuurlijk niveau twee 'werelden' met elkaar op gespannen voet: enerzijds nemen de traditionele en religieuze leiders een belangrijke positie in onder de bevolking, anderzijds probeert de jonge democratische regering van Nigeria het land te besturen. Tot slot is de economie bron van maatschappelijke spanningen, vooral nu de lage olieprijs economische groei zo drastisch belemmert.
Op zoek naar opleiding en werk, migreren veel mensen naar de stad. Onder druk van deze migratiestroom wordt echter de roep van lokale ‘autochtonen’ om bescherming tegen allochtone concurrentie ook almaar sterker.
Autochtonen-certificaten
Universitair docent Dr. David Ehrhardt wil weten hoe burgers en lokale autoriteiten opereren in zo’n gespannen situatie. Op dit moment richt hij zich bijvoorbeeld op autochtonen-certificaten in het arme noorden van Nigeria: hoe worden die verdeeld, en wat betekent het om zo’n certificaat wel of niet te krijgen? "De problematische gevallen zijn migranten zonder connecties en in het bijzonder vrouwen die ‘mee’-migreren met hun partner", vertelt Ehrhardt. "Zij vallen vaak tussen wal en schip: ze worden niet erkend door de gemeenschap van hun man, maar ook niet meer door die van hun familie. Hierdoor is het voor hen moeilijker onderwijs te volgen en banen te vinden. Persoonlijk connecties bieden dan vaak de enige oplossing."
Traditionele leiders en de Nigeriaanse staat
Daarnaast onderzoekt Ehrhardt de interactie tussen traditionele, lokale leiders (emirs), religieuze leiders en de democratische overheid in Noord-Nigeria. "Als verlengstuk van de Britten waren emirs in de koloniale tijd erg dictatoriaal, waardoor zij na onafhankelijkheid in de jaren zestig veel van hun politieke macht verloren. Noodgedwongen hebben zij zich toen op creatieve wijze heruitgevonden, met als resultaat dat emirs vandaag de dag verrassend veel vertrouwen in hun gemeenschap genieten, net als religieuze leiders. Voor overheidsfunctionarissen en democratische politici geldt echter het tegendeel." Soms werken de overheid en de lokale leiders met elkaar samen, soms niet. "In het ene geval verlenen overheid en leiders macht en legitimiteit aan elkaar. Maar in andere gevallen distantiëren emirs en imams zich juist van de politiek, omdat ze niet in verband willen worden gebracht met corruptie." Dit is vooral ingewikkeld in de staten binnen Nigeria waar de sharia wetgeving heerst, en waar religie en politiek dus nauw verweven zijn.
In deze complexe politieke situatie is het als individu of gemeenschap een kunst om iets voor elkaar te krijgen, zegt Ehrhardt. “Het is een ingewikkeld spel met veelal ongeschreven regels, waarbij je verschillende loyaliteiten en connecties op precies het juiste moment moet inzetten om te winnen. Soms kun je direct naar het huis van je lokale politicus lopen voor financiële steun, maar in andere gevallen kun je beter de hulp van je imam of pastoor inschakelen of op audiëntie bij de emir.” Soms wordt ook massaal protest niet geschuwd, zoals in 2012 toen de toenmalige President Jonathan de benzinesubsidies wilde opheffen. “Het hele land lag plat. Moslims en Christenen, noorderlingen en zuiderlingen, iedereen werkte samen. En het werkte! Maar dat soort momenten zijn zeldzaam.”
Ehrhardt streeft ernaar om onderzoek te doen dat relevant is voor de bevolking in Nigeria. "Statistiek in arme landen is vaak erg onbetrouwbaar. De mensen zelf weten natuurlijk wel hoe hun eigen omgeving en lokale bestuur werkt, maar hebben tegelijkertijd beperkt inzicht in grotere patronen – zoals bijvoorbeeld de verdeling van die autochtonen-certificaten. Onze onderzoeksgegevens kunnen daar soms iets aan verbeteren." Bovendien is een thema als autochtonie relevant in veel andere delen van Afrika. Daarom is het interessant om te kijken of de problemen en oplossingen uit Nigeria ook breder toepasbaar zijn.
