Empirical Legal Studies

Onveilige producten in e-commerce

De regulering van productveiligheidsrecht is met de introductie van de Europese interne markt in een stroomversnelling geraakt.

Het doel van Europese productveiligheidsregulering is – naast het tot stand brengen en bevorderen van de interne markt – het voorkomen van schade (preventie). Het productveiligheidsrecht wordt primair op nationaal niveau via toezichthouders gehandhaafd en vaak als meer-publiekrechtelijk bestempeld. De Europese wetgever heeft naast het productveiligheidsrecht, ook deels het privaatrecht via het productaansprakelijkheidsrecht geharmoniseerd. Aangenomen wordt dat de Richtlijn productaansprakelijkheid, naast het bevorderen van de interne markt en het bieden van ex post compensatie, mede het voorkomen van schade tot doel heeft doordat dreigende aansprakelijkheid een afschrikwekkende werking zou hebben. De Richtlijn productaansprakelijkheid (85/374/EEG) voorziet slechts in de remedie schadevergoeding voor de eindgebruiker van het product en regelt slechts de vergoeding van letselschade en schade aan andere zaken. De vereisten voor de vergoedbaarheid van andere soorten schade van andere actoren in de handelsketen worden aan het nationale privaatrecht gelaten. Tot op heden is onduidelijk hoe effectief het bestaande juridische kader is in de strijd tegen onveilige producten. Door de opkomst van e-commerce veranderen de traditionele handelsstromen en komen verdere kwetsbaarheden in het bestaande juridische kader bloot te liggen, waardoor de vraag rijst welke soort (juridische) interventies op dit moment het meest passend zijn en welke effecten ze sorteren. 

Dit onderzoek bouwt voort op Gitta’s eerdere onderzoek en beoogt een bijdrage te leveren aan de beantwoording van de overkoepelende vraag wat de rol van het privaatrecht is in relatie tot het voorkomen van schade, waarbij wordt gefocust op schade door onveilige producten. Daartoe zullen zowel B2B- als B2C-verhoudingen worden onderzocht. Wat zijn bijvoorbeeld de drijvende krachten binnen ondernemingen in de handelsketen die de maken dat een onveilig product wel of niet op de markt wordt gebracht of dat al dan niet tegen een reeds verhandeld onveilig product wordt ingegrepen? Welke rol speelt daarnaast de consument en zijn aankoopgedrag  en welke factoren beïnvloeden zijn individuele beslissing? 

Voor dit interdisciplinaire, empirische onderzoek wordt gebruik gemaakt van inzichten uit de rechtseconomie en samengewerkt met gedragswetenschappen, zodat de juistheid van aannames door de wetgever en rechter kan worden getoetst en beter kan worden beoordeeld welke typen juridische interventies in welke situaties de gewenste effecten kunnen sorteren. Daarmee hoopt zij mede bij te dragen aan privaatrechtelijke rechtsvorming die meer evidence based is.