Paul Christiaan Flu
De Surinamer Paul Christiaan Flu was een briljante tropenarts die in 1938 rector magnificus werd van de Universiteit Leiden. De oorlogsjaren maakten echter abrupt een einde aan zijn bliksemcarrière: zijn zoon werd vermoord en zelf zat hij gevangen in een concentratiekamp.
Toen Paul Christiaan Flu in 1921 met zijn vrouw en zoons in Leiden aankwam, had hij al een hele wetenschappelijke carrière achter de rug. De briljante tropenarts ging al op zijn vijftiende naar de Geneeskundige School in Paramaribo, en haalde op 22-jarige leeftijd zijn artsendiploma aan de Universiteit Utrecht. De Universiteit Leiden haalde de talentvolle Flu naar de sleutelstad als hoogleraar Tropische Hygiëne en directeur van het nieuw opgerichte Instituut voor Tropische Geneeskunde. In 1938 werd de Surinamer bovendien benoemd tot rector magnificus van de Universiteit Leiden, een functie die hij een jaar bekleedde (zoals toen gebruikelijk was).
De Tweede Wereldoorlog veranderde alles. Voor Flu kwam het breekpunt pas in juni 1942, na meer dan twee jaar bezetting. Op dat moment werd de jurist Roelof Kranenburg door de bezetter ontslagen. Dat was reden voor 58 van de 93 Leidse hoogleraren om uit protest ook hun ontslag in te dienen. Flu was een van de academici die zijn toga aan de wilgen hing.
Op 7 augustus 1942 werd hij opgepakt en met andere prominenten vastgezet in gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel. Een paar maanden later werd hij naar huis gestuurd, mede omdat hij vlak voor de oorlog een ernstige, progressieve hartkwaal had opgelopen als gevolg van een ongeluk in zijn eigen laboratorium.
Op 4 januari 1944 werd Paul Christiaan opnieuw opgepakt. Op dezelfde dag werd zijn zoon Hans doodgeschoten door de SS als wraak na een aanslag door het verzet. Paul Christiaan zelf werd ditmaal afgevoerd naar Kamp Vught. Het regime was er vele malen strenger dan in het kamp in Sint-Michielsgestel. De Leidse prominenten werden in het Brabantse concentratiekamp geen haar beter behandeld dan de ‘gewone’ gevangen. Na een kleine maand werd Flu ontslagen uit Vught, en kon hij terugkeren naar Leiden.
Op 17 september 1945 was het feest in Leiden. Met een plechtige bijeenkomst in de Pieterskerk werden de deuren van de Universiteit Leiden weer heropend. Paul Christiaan Flu liep die dag waarschijnlijk niet mee in het cortège: hij was te zwak. Drie maanden later stierf hij, op 61-jarige leeftijd.
Lees hier een uitgebreide reconstructie van het leven van Paul Christiaan Flu.