Zicht op het zwarte gat
In samenwerking met Rijksmuseum Boerhaave, naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling 'Dichter bij het zwarte gat', te zien t/m 5 januari 2025.
Dr. Sjoert van Velzen, universitair docent, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
Neutrino’s zijn deeltjes die zich vrijwel niets aantrekken van andere materie. Ze vliegen overal dwars doorheen. Heel soms lukt het om het signaal van een neutrino van ver uit de kosmos te meten. Dit is alleen mogelijk met enorme detectoren, bijvoorbeeld diep in het ijs van de Zuidpool of op de bodem van de oceaan. We weten niet precies waar deze kosmische neutrino’s vandaan komen en hoe ze gemaakt worden, maar waarschijnlijk hebben zwarte gaten er iets mee te maken. In deze presentatie zal Sjoert van Velzen het verhaal vertellen van de zoektocht naar neutrinos uit uitbarstingen van zwarte gaten.
Daniëlle Futselaar, zelfstandig grafisch vormgever, illustrator en schrijver van kinderboeken en wetenschappelijk illustrator
Een astronomische publicatie leest veel prettiger met wat foto's. Een foto van Jupiter of het Andromedastelsel bijvoorbeeld. Maar hoe zit het met onderwerpen waar geen foto van is? Denk aan een exoplaneet of een interstellaire komeet, of aan een zwart gat! En hoe verbeeld je iets waarvan geen beelden zijn, of objecten die helemaal niet zichtbaar zijn? Dan brengen 'artist impressions' redding. Daniëlle Futselaar specialiseerde zich in deze wetenschappelijk onderbouwde illustraties.
Ze begon in 2001 als zelfstandig grafisch vormgever en illustrator. Sinds 2011 levert ze regelmatig illustraties aan verschillende astronomische organisaties, media en wetenschappelijke tijdschriften. Ook schreef illustreerde Daniëlle een kinderboek over het heelal, en illustreerde ze boeken voor André Kuipers en Govert Schilling. In deze lezing vertelt Daniëlle Futselaar wat er zoal komt kijken bij het maken van wetenschappelijke illustraties.
Alvast inlezen en in-kijken? Daniëlles nieuwe (prenten)boek “Het Geheime Heelal” is onlangs verschenen en is verkrijgbaar bij alle (online) boekhandels.
Prof.dr. Elena Maria Rossi, Professor of Theoretical Astrophysics, Leiden University
Supermassive black holes are the largest black holes in the universe. In mass, they vary from a million to ten billion times heavier than our sun. Elena Maria Rossi develops theoretical and computer models that make the best use of (soon to be) available data, in order to gain deeper insights into the origins and developments of supermassive black holes. Rossi is actively involved in the ESA mission LISA: the Laser Interferometer Space Antenna, which will help detect low frequencies of gravitational waves. These gravitational waves will offer a more comprehensive understanding of how the first black holes in the Universe formed. Join us in Lipsius 019 for a dive into the depths of astrophysics, and follow Elena Maria Rossi on her quest to unravel the mysteries of supermassive black holes!
Prof.dr. Simon Portegies Zwart, hoogleraar Numerieke sterdynamica, Universiteit Leiden
Dichter bij het zwarte gat gekomen blijkt het daar een nog grotere chaos dan gedacht, en ontdekken we dat er ook dubbele zwarte gaten bestaan! Revolutionaire supercomputersimulaties van 27 sterren die rakelings langs het zwarte gat in het centrum van de Melkweg bewegen, laten zien dat de banen van die sterren al na relatief korte tijd niet meer betrouwbaar te voorspellen zijn. Dubbele zwarte gaten stellen ons op hun eigen manier voor raadsels: we weten bijvoorbeeld nog niet zeker hoe ze ontstaan. Drijven twee zwarte gaten langzaam naar elkaar toe, of komen dubbele zwarte gaten voort uit twee om elkaar heen draaiende sterren? In deze lezing ontdek je hoe Simon Portegies Zwart met computersimulaties meer zicht op deze mysterieuze hemellichamen geeft.
Tijd, plaats en aanmelden
Lezingen op dinsdagavonden
29 oktober en 3 december
19.30-21.00
Lipsiusgebouw, zaal 019
Cleveringaplaats 1
Leiden
Lezingen op zaterdagochtenden
9 november en 14 december
11:00 – 12:30
Rijksmuseum Boerhaave
Lange Sint Agnietenstraat 10
2312 WC Leiden
Iedereen welkom!
Gratis entree.
Vooraf aanmelden verplicht. Aanmelden:
29 oktober
9 november
3 december
14 december
Livestreams/opnames
29 oktober
9 november
3 december
14 december