In het bijzijn van de broers Wirix-Speetjens

Op 23 april organiseren Studium Generale en de Opleiding Italiaans aan de Universiteit Leiden een tweetalig avondgesprek (IT/NL) over de film "Comandante" (2023, regie De Angelis). De film baseert zich op een waargebeurd verhaal tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij 26 Belgische schipbreukelingen worden gered van verdrinking door een Italiaanse onderzeeër. Dit intercultureel samenleven van Belgische en Italiaanse bemanningsleden leidt tot hilarische en emotionele taferelen. 

Aan de hand van een aantal filmfragmenten zal acteur Johannes Wirix-Speetjens (Belgische hoofdrolspeler in de film) vertellen over zijn ervaringen op de set en op het filmfestival van Venetië. Ook zijn broer, Jonatan Wirix-Speetjens, zal aanwezig zijn. Jonatan is alumnus Italiaans aan de Unviersiteit van Leiden en heeft meegewerkt aan de Nederlandstalige editie van het boek "Commandant" (2023, Uitgeveri Prometeus)  dat gelijtijdig met de film is verschenen.

De film Comandante ging op 30 augustus 2023 in première als openingsfilm in de officiële competitie van het Filmfestival van Venetië. 

Sandro Veronesi en Edoardo De Angelis schreven samen het scenario voor de film Comandante, dat ook verwerkt wordt tot een roman. De kapiteinen van het Belgische en Italiaanse schip worden in de film vertolkt door respecievelijk  Johan Heldenbergh, bekend van de verfilming van De helaasheid der dingen en Pierfrancesco Favino. De jongere Jacques Reclercq wordt gespeeld door Johannes Wirix-Speetjens. Voor Johannes was dit zijn eerste grote internationale fimdebuut.

De studenten van de opleiding Italiaans zullen het avondgesprek modereren o.l.v. docent film en literatuur Carmen Van den Bergh

Tijd en Plaats

18:30 - 20:00
Lipsius, zaal 005
Cleveringaplaats 1
Leiden

Vrije inloop!

Met Italiaanse hapjes en muziek én Twee Italiaanse filmklassiekers !!

1) vroege avond 18u

PERFETTI SCONOSCIUTI
ingeleid door studenten Italiaans (universiteit Leiden)

2) prime time 20:30

LA DOLCE VITA
ingeleid door filmdocent @Wouter Hessels (Ritcs Brussel)

Beide films zijn Italiaans gesproken met Nederlandse ondertiteling

Waar en kaartjes: 
Kijkhuis Leiden
Vrouwenkerksteeg 10
Leiden
 

Hoe een jonge Javaanse vrouw opkwam voor vrouwenrechten en gelijkheid

Lara Nuberg en Feba Sukmana, schrijvers
Francesca Pichel, podiumkunstenaar

Aan het begin van de twintigste eeuw schreef Kartini, dochter van een regent uit Jepara, krachtige brieven over de onderdrukking van Javaanse vrouwen binnen patriarchale en koloniale structuren. Ze pleitte voor emancipatie en onderwijs voor vrouwen en het Javaanse volk. In haar brieven aan Nederlandse penvrienden schetste ze de harde realiteit van vrouwenlevens en de ongelijkheden binnen het koloniale en feodale systeem. Ze liet zich hierbij inspireren door Europese denkers, terwijl ze trouw bleef aan haar Javaanse wortels.

Kartini's visie op vrouwenrechten, onderwijs en sociale rechtvaardigheid maakt haar correspondentie tot een tijdloos en complex document. In een wereld waarin de strijd voor gendergelijkheid en sociale rechtvaardigheid voortduurt, blijft haar boodschap relevant. In Indonesië wordt ze gezien als een icoon van vrouwenemancipatie.

Lara Nuberg en Feba Sukmana bespreken Kartini’s werk en betekenis in deze lezing, naar aanleiding van hun boek De mooiste brieven van Kartini.

Naast de lezing zal Francesca Pichel een optreden geven. Haar muziek wordt omschreven als meditatief, helend en puur, waarbij zij vaak met instrumenten, klankschalen en shakers werkt die dichtbij de natuur staan.

Dit evenement wordt mede georganiseerd door het Indisch Herinneringscentrum en Museum Sophiahof

Tijd, plaats en aanmelden

19.30 - 21.00 uur

Museum Sophiahof
Sophialaan 10
2514 JR in Den Haag

Aanmelden

15 mei 2025

We kunnen niet zonder water. We drinken het, we wassen en zwemmen erin en we gebruiken het in allerlei productieprocessen. Hoewel water in Nederland in overvloed lijkt te zijn, waarschuwen Nederlandse drinkwaterbedrijven dat ons watersysteem tegen zijn grenzen aanloopt.Beeldend kunstenaar Jos Agasi en schrijver en programmamaker Anika van de Wijngaard verkennen in het project DORST onze toekomst met en zonder water. Op 26 maart doen zij dat bij Studium Generale.

Programma

Anika interviewt Wim Drossaert, CEO van Dunea, over het onlangs gespresenteerde actieplan om een tekort aan drinkwater in 2030 te voorkomen. Zoals Wim vorig jaar al in het Leidsch Dagblad vertelde, is dit plan er na vijf jaar vechten voor politieke steun dan eindelijk. Waarom duurde het zo lang tot de waarschuwingen van drinkwaterbedrijven als Dunea serieus genomen werden? Wat zijn de uitdagingen waar Dunea nu al voor gesteld wordt bij het voorkomen drinkwatertekorten? En welke toekomst ziet Wim?

Prof.dr. Petra van Dam (VU Amsterdam) vertelt over haar onderzoek naar de geschiedenis van drinkwater. In de twintigste eeuw zijn Nederlanders eraan gewend geraakt een en dezelfde soort water voor vrijwel alles te gebruiken: leidingwater. Daarmee zijn vele dimensies van een oudere, verfijnde watercultuur verdwenen. Voor de invoering van het leidingwater rond 1880, was er sprake van een doorleefd waterbewustzijn, waarbij verschillende soorten water gebruikt werden voor verschillende doeleinden. Regenwater speelde daarin een opvallende rol. In deze lezing bespreekt Petra vragen als: hoe dacht men in vorige eeuwen over drinkwater, wat was de praktijk, en hoe veranderde dat?

Jos toont en bespreekt zijn werk en blikt ook al terug op de ontwikkeling van DORST. Hier bekijk je een voorproef van zijn werk.

We sluiten af met een discussie en Q&A met alle sprekers.

Over DORST

Vanaf 8 maart is de kunstinstallatie DORST te zien in het atelier van beeldend kunstenaar Jos Agasi. Hij werkte hiervoor samen met schrijver en programmamaker Anika van de Wijngaard. DORST vormt een archief voor taal: papieren vellen met woorden zijn te drogen gehangen, maar vervolgens zijn ze door water aangetast. De taal is vervaagd en deels onbegrijpelijk geworden. Met dit werk buigen Agasi en Van de Wijngaard zich over onze invloed en kwetsbaarheid in onze relatie met water en de natuur.

Je kunt deze tentoonstelling gratis bezoeken op zaterdagen en zondagen tussen 8 en 30 maart, van 12:00 tot 17:00. Alle informatie vind je hier.

Tijd, plaats en aanmelden

19:30 - 21:30
Academiegebouw, Telders Auditorium
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden

Vrije inloop. Wie zich hier aanmeldt, ontvangt alle praktische informatie en een herinnering per mail.

Het geval Ierland 1914-2000

Dr. Joost Augusteijn, universitair hoofddocent Instituut voor Geschiedenis, Universiteit Leiden

Voor politieke gevangen is vaak het enige wapen dat hen rest in gevangenschap hun eigen lichaam. Iemand die zichzelf potentieel doodhongert voor wat gezien kan worden als de ‘goede zaak’ genereert vaak een sterke publieke reactie die politiek voordeel kan betekenen, zeker in een democratie. In Ierland is er een lange traditie van hongerstakingen met meer dan 12.000 hongerstakers in de twintigste eeuw en tientallen doden. Soms hadden deze stakingen inderdaad heel veel effect, met name die van Terence McSweeney in 1920 en Bobby Sands in 1981 die wereldwijde bekendheid kregen.
In deze lezing gaan we kijken waar deze traditie vandaan kwam, hoe vaak en met welk doel die gebruikt werd, hoe de regeringen er op reageerden en welke publieke reactie deze genereerden. Uiteindelijk krijgen we daarmee meer inzicht in de vraag hoe het succes of falen van hongerstakingen is te verklaren.

In samenwerking met Nationaal Monument Oranjehotel.

Tijd, plaats en aanmelden

19.00-20.30
Nationaal Monument Oranjehotel
Van Alkemadelaan 1258
2597 BP  Den Haag

Kaarten gratis via website Nationaal Monument Oranjehotel

Dr. Casper Wits, universitair docent Oost-Aziëstudies, Universiteit Leiden

In de regio die door de lokale bevolking Oost-Turkestan genoemd wordt, en door de Chinese regering de provincie Xinjiang, werden sinds 2017 honderdduizenden Oeigoeren opgesloten in “heropvoedingskampen”. De Chinese overheid voert vaak  "terrorismebestrijding" aan als officiële reden voor deze massale internering. In de praktijk lijkt het te gaan om de buitengerechtelijke gevangenschap van grote groepen onschuldige mensen vanwege hun etniciteit, gericht op uitwissing van hun cultuur. Het Chinese beleid is dan ook door bijvoorbeeld de Tweede Kamer aangemerkt als genocide.

In deze lezing kijken we in detail naar de oorsprong van dit beleid en het effect dat het heeft gehad op het leven van de Oeigoeren, en op welke manier hun voortbestaan hierdoor wordt bedreigt.

In samenwerking met Nationaal Monument Oranjehotel.

Tijd, plaats en aanmelden

19.00-20.30
Nationaal Monument Oranjehotel
Van Alkemadelaan 1258
2597 BP  Den Haag

Kaarten gratis via website Nationaal Monument Oranjehotel

Een muzikaal reisverslag over chronisch ziek zijn, door Radicale Gezelligheid, i.s.m. Theater Ins Blau

Lisanne en Lotte Lola hebben allebei een chronische ziekte: de één heeft onzichtbare pijn, de ander een huidziekte. Als twee jonge vrouwen, die medisch gezien waarschijnlijk nooit genezen verklaard zullen worden, gaan zij op zoek naar een bredere definitie van het woord ‘genezing’. Los van ziekenhuizen, behandelingen en medicatie.

Hun zoektocht begon met een moderne bedevaart: een groepsreis naar Polen. Een week lang onderwierpen Lisanne en Lotte Lola zich aan ademhalingsoefeningen en extreme kou. Zij zochten de grenzen en mogelijkheden van hun lichamen, en beklommen als apotheose een besneeuwde berg - in bikini. 

Na deze reis zetten Lisanne en Lotte Lola hun zoektocht thuis voort. Ze interviewden andere mensen met een chronische ziekte. Zij vroegen hen: Wat betekent genezing, als je weet dat je nooit meer beter wordt?

De berg, de hoop, de zooi is een reisverslag, invoelbaar gemaakt door elektronische muziek en sneeuwmachines. Lisanne en Lotte Lola staan op de vloer met Marnix Vinkenborg (synthesizer, gitaar, basgitaar & percussie) en maken ook ruimte voor de ervaringen van het publiek. Samen zoeken zij een zachtere wereld die voor iedereen, ziek of niet ziek, beter te dragen is.

Tijd, plaats en kaarten

20.30
Theater Ins Blau
Haagweg 6
2311 AA Leiden

Kaarten via Ins Blau. Met code DEBERG95 ontvang je €9,50 korting op de reguliere prijs. Student? Chronisch ziek, of zorg je voor iemand die chronisch ziek is? Gebruik dan code DEBERG00 en bezoek de voorstelling kostenloos. Op de hoogte blijven van ons programma? Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

Over de makers

Lisanne van Aert en Lotte Lola Vermeer, leerden elkaar kennen tijdens de opleiding Writing for Performance aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Ze vonden elkaar in het verlangen geen zolderkamerschrijvers te worden. Ze wilden Radicale Gezelligheid: de wereld in en in gesprek over moeilijke thema’s. Dit vanuit de overtuiging dat het pas écht gezellig kan worden, als je ook zwaarte toelaat. 

Deze filosofie resulteerde eerder in De wereld heeft ons failliet verklaard (2021), waarin Lisanne en Lotte Lola het podium deelden met hun destijds werkloze moeders en Misschien een laatste maal (2022): een geprezen theatraal diner over de sterfelijkheid.

Credits
Creatie & uitvoering: Lisanne van Aert & Lotte Lola Vermeer
Compositie & uitvoering: Marnix Vinkenborg
Regie: Annelies van Wieringen
Kostuum: Leila El Alaoui
Techniek: Bart Verzellenberg
Zakelijk leiding: Floor Cremers
Grafisch ontwerp: Wytze Hoogslag 
Decor: Pleun Verhees

Democratie en rechtsstaat staan wereldwijd onder druk. Het aantal liberale democratieën neemt af, experts spreken zelfs van een ‘wereldwijde rechtsstaat-recessie’. Dat is zichtbaar in de Verenigde Staten of Hongarije, maar ook over Nederland zijn er zorgen. Wat kunnen we hieraan doen en biedt de Grondwet houvast? Hoe kunnen we de Nederlandse rechtsstaat weerbaarder maken?

Op 24 februari gaan Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes in gesprek over hun boek Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de Grondwet. Het boek biedt het eerste overzicht van de ‘vangrails’ die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat ontspoort. Bestaande waarborgen, zoals grondrechten, het tweekamerstelsel, hordes voor grondwetswijzigingen. Maar ook in Nederland onbekende: denk aan maximumtermijnen voor politici, een onwijzigbaar deel van een grondwet of sancties voor regeringsleiders bij schending van de constitutie.

Wat weten we over de effectiviteit van zulke waarborgen? Wat kan Nederland uit andere landen leren? En wanneer is een rechtsstaat ‘weerbaar’? Tijdens deze avond staat de verdediging van de democratische rechtsstaat centraal.

Tijd, plaats en aanmelden

19.30-21.30
Telders Auditorium
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden

Iedereen welkom!
Gratis entree!

Aanmelden is voor deze avond niet verplicht: je kunt op de avond zelf naar het Academiegebouw komen. Meld je je aan, dan ontvang je een dag van tevoren of op de ochtend van de lezing een herinneringsmail met alle praktische informatie. Aanmelden kan hier:

24 februari

The Future of a Plastic Bottle: How Biology Could Contribute to Solving the Plastic Problem

Jo-Anne Verschoor MSc, PhD candidate Moleculair Microbiology, Leiden University

Plastics are crucial in our society due to their versatility and wide range of applications. However, their durability and diversity make disposal and waste management challenging, leading to significant pollution and ensuing environmental issues. Luckily for us, many microorganisms appear capable of partially degrading some plastics. In recent years, research into the biological degradation of plastics has increased, offering insights into nature’s response to plastic pollution. With these natural solutions emerging, pressing questions arise: Can these microorganisms provide a feasible solution to our current pollution problem, and if so, how? In this lecture, Jo-Anne Verschoor presents her PhD research into plastic degrading enzymes.

Single-Use Plastics: The History and Future of Disposability

Prof.dr. Katarzyna Cwiertka, Professor of Modern Japan Studies, Leiden University

On March 4, 2024, a provisional compromise was reached between the European Parliament and the European Council on EU’s new Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), which is to replace the current legislature. The new sustainability requirements will include packaging minimization, reusable and refillable packaging, and the ban on single-use packaging, which is primarily made from plastic materials. When implemented, the PPWR will mark the first step away from the veneration of disposability that since the 1950s has guided daily routines of citizens of Europe.

The disentanglement of single-use plastics from the social fabric of everyday life is very likely to be at least as complex an operation as the processes of their integration which had in the early twentieth century. In this lecture, Katarzyna Cwiertka will explore these developments, paying particular attention to the factors that made disposability a taken-for-granted, almost “natural” practice in our

Time, Place and registration

19.00-21.15
Wijnhaven Building, Room 2.02
Turfmarkt 99
2511 DP The Hague

Please note: registration mandatory.
Please register here.

You will receive an automatic e-mail. Attached is a ticket with a QR-code. Please bring this ticket with you, on your phone or a printed version.