'Verhuizing SRON biedt alleen maar kansen'
SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Leids hoogleraar Paul van der Werf ziet de verhuizing als een grote verrijking: ‘Het wordt allemaal veel gemakkelijker als SRON hier straks op het parkeerterrein zit.’
Gevoelige apparatuur
Voor zijn werk is Van der Werf afhankelijk van zeer precieze waarnemingen. Als hoogleraar Extragalactische astrofysica doet hij namelijk onderzoek naar de fysica buiten onze Melkweg. ‘Voor onze waarnemingen is dus supergevoelige apparatuur nodig’, legt hij uit. ‘Zoals telescopen en ruimtesatellieten met gevoelige ontvangers en detectoren.’ Daar komen meteen SRON en ook de TU Delft om de hoek kijken.
Eén van de langer lopende samenwerkingen tussen SRON, Delft en Leiden is het DESHIMA project, waarbij SRON met behulp van de Delftse nanotechnologie een complete ruimteontvanger op één enkele chip heeft gebouwd. Ook Van der Werf is bij het project betrokken: ‘TU Delft heeft de fundamentele kennis, en SRON kan deze kennis omzetten in prachtige technologie. Ik weet weer heel veel over de toepassingen van deze instrumenten. Het is dus een hele vruchtbare samenwerking.’
Kruisbestuiving
Deze samenwerking was volgens Van der Werf nooit tot stand gekomen als de TU Delft niet zo dichtbij was geweest. ‘En het wordt alleen maar gemakkelijker als SRON hier straks op het parkeerterrein zit. Het is echt een hele prettige kruisbestuiving van techniek en wetenschap.’ Leiden profiteert van de nieuwe technologieën, maar andersom komt de Leidse kennis ook goed van pas. Van der Werf: ‘Onze wetenschappers weten precies wat er speelt in hun vakgebied, wat de nieuwe technologie moet kunnen en waar behoefte aan is. Zij zijn tenslotte de eindgebruikers!’
Heet van de naald
Ook het onderwijs zal profiteren van de nabijheid van SRON, aldus Van der Werf. De master-specialisatie Astronomy and Instrumentation sluit namelijk heel mooi aan bij het werk van SRON: het ontwikkelen van nieuwe ruimte-instrumenten. ‘Het zou natuurlijk ideaal zijn als onze studenten een onderzoeksproject kunnen doen bij SRON. Andersom kunnen we de mensen van SRON weer bij het onderwijs betrekken. Het mes snijdt aan twee kanten: wij leiden precies de mensen op die zij nodig hebben, en de studenten behandelen onderwerpen heet van de naald.’
Samenwerkingen en kansen
Zelf kijkt Van der Werf vooral uit naar de voortzetting van het DESHIMA-project. ‘Na het eerste succes zijn we nu aan het brainstormen over DESHIMA 2. Dat moet een heel serieus instrument worden, dus geen prototype meer. Maar ook een project met een langere adem maakt hem enthousiast: de SPICA-satelliet. ‘Deze satelliet bestaat momenteel alleen nog op papier. Maar over 10 tot 15 jaar – want dit soort projecten heeft een lange doorlooptijd – moet dit tot het volgende grote satellietproject leiden.’ Maar, dit zijn de persoonlijke stokpaardjes van Van der Werf. ‘Als je het iemand anders vraagt, zou het gaan over samenwerkingen op het gebied van exoplaneten, of röntgenstraling. Want ook daar zijn zowel SRON als Leiden in geïnteresseerd.
‘Ik zie de verhuizing als een grote verrijking’, besluit Van der Werf. Hij proeft dan ook veel enthousiasme bij de Leidse Sterrewacht. ‘De verhuizing geeft nieuwe energie en biedt eigenlijk alleen maar nieuwe kansen. Met die samenwerking zit het wel goed.