Het verhaal achter de vrouwenportretten
Een anatomisch hartmodel, een grote graafmachine of foto’s van moeder en oma. In de dertien nieuwe vrouwenportretten in de Senaatskamer zijn motieven uit het onderzoek en persoonlijke drijfveren verwerkt. ‘Die kat is niet zomaar een lieve schootkat.’
‘Juist de plek waar zoveel vrouwen hun proefschrift verdedigen moet inspirerend zijn en representatief’, zei rector magnificus Carel Stolker bij de onthulling van de portretten op 8 maart in het Academiegebouw. Voormalig OCW-minister Jet Bussemaker, die samen met Stolker de portretten onthulde, prees het initiatief: ‘Op de Nederlandse universiteiten knallen de mannen vanaf alle muren op je af. Daarom is het zo goed dat Leiden in één klap veel vrouwen introduceert. Dit is een belangrijk signaal voor studenten en jonge onderzoekers.’ De vereeuwigde vrouwen zeiden vereerd en geraakt te zijn. Achter elk portret schuilt een persoonlijk verhaal. Hier een selectie.
Historicus Nicolette Mout
‘Mijn portret hing al vanaf 2011 in de faculteitskamer van het Academiegebouw en ik kwam erachter dat ik vaak op Facebook sta; vooral vrouwelijke afgestudeerden nemen selfies voor mijn portret. Ze vinden natuurlijk die kat, prins Igor, leuk. Dat was niet zomaar een lieve schootkat, maar een verwijzing naar de relaties tussen geleerden en katachtigen. Hiëronymus, partroonheilige van geleerden, heeft als attribuut een leeuw, maar is ook met katten afgebeeld. Op de achtergrond is het het Strahov-klooster in Praag te zien waar ik als student veel in de bibliotheek heb gewerkt.’
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of
Archeoloog Corrie Bakels
‘Ik vond het te banaal om mezelf met een boek te laten portretteren. De graafmachine is de alfa van mijn onderzoek, want daar begint archeologie vaak mee, en omega is de publicatie die daaruit voort vloeit. Het was natuurlijk een eer om gevraagd te worden. Eind jaren 80 werd ik hoogleraar en toen waren er niet veel meer dan tien vrouwelijke hoogleraren. Dat is gelukkig nu totaal anders. Het is belangrijk voor studenten en promovendi dat zichtbaarder wordt dat ook veel vrouwen wetenschap bedrijven.’
Ontwikkelingspsycholoog Eveline Crone
Bannerfoto boven artikel: Neuropsycholoog Eveline Crone poseert met haar twee kinderen voor haar eigen portret. Zij liet zich als een moderne onderzoeker afbeelden met een laptop. De online wereld maakt een belangrijk deel uit van haar onderzoek. De relatief jonge Crone (1975) verdient mede een plek in de Senaatskamer vanwege de NWO-Spinozapremie die zij in 2017 won. Dankzij deze belangrijkste wetenschappelijke prijs van Nederland startte ze onder andere een groot onderzoek naar de invloed van social media op pubers.
Sociaal psycholoog Naomi Ellemers
‘Op het portret kijk ik wel zakelijk maar het laat zeker ook mijn gevoel zien. Ik wilde mijn moeder en oma erbij betrekken, zij kregen zelf niet de kans om carrière te maken maar maakten op de achtergrond veel mogelijk. Daarom zijn er foto’s van hen op de achtergrond geschilderd. Zo zijn ze altijd bij me, ze leven beiden helaas niet meer. Hun aanwezigheid verwijst ook naar mijn werk omdat ik als sociaal psycholoog onderzoek doe naar vrouwengeneraties. Tegenwoordig werk ik aan de Universiteit Utrecht. Daar hangen in de Senaatskamer nog maar drie vrouwen in een zee van mannen. Hopelijk krijgt deze actie daar ook navolging.’
Ontwikkelingsbioloog Christine Mummery
In haar zwarte toga kijkt een stralende Mummery de beschouwer vriendelijk aan. In haar handen omklemt ze haar belangrijkste onderzoeksobject: het hart, althans een anatomisch model daarvan. Mummery geniet grote faam in de medische wereld. In 2001 lukte het haar om stamcellen te laten uitgroeien tot kloppende hartcellen. Nu probeert ze met collega’s uit stamcellen een stukje menselijk hart te kweken. Dat doet ze met liefde en aandacht en daarom houdt ze teder dit hartmodel vast.
Literatuurwetenschapper Mineke Schipper de Leeuw
De okerkleurige achtergrond herinnert aan de roodbruine aarde van soms minder begaanbare wegen in Congo waar haar interculturele onderzoek naar orale en geschreven tradities begon. Het warme decor van dit portret wordt bevolkt door geometrische figuren die overal in culturen voorkomen. De smalle zilveren armbanden, afkomstig uit alle werelddelen, vertegenwoordigen haar lijfspreuk: ‘Eén armband rinkelt niet,’ een spreekwoord uit West-Afrika.
'In de interculturele literatuurwetenschap rinkelen verschillende visies van onderzoekers, teksten en contexten in onze globaliserende wereld, maar als eerbetoon aan de eeuwenoude Leidse mores heb ik ervoor gekozen te poseren in de traditionele toga die vooral in de Senaatskamer wordt gedragen waar de portretten hangen.’ In 2013 werd Schipper de Leeuw benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau voor haar verdiensten als intercultureel bruggenbouwer.
(LvP/Foto's Marc de Haan en Ben Grishaver)