Joke Bouwstra geïnstalleerd als lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
Vandaag, 30 september, wordt Joke Bouwstra, hoogleraar Professor of Drug Delivery, Skin Research Group en sectieleider van de sectie Drug Delivery and Technology, geïnstalleerd als lid van de KNAW.
De in totaal 15 nieuwe leden van de KNAW werden tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Trippenhuis van de KNAW geïnstalleerd. Twee andere Leidse nieuwe leden van de KNAW zijn Ronald Cramer en Eveline Crone.
Brug tussen scheikunde, farmaceutische wetenschappen en geneeskunde
Joke Bouwstra van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR), slaat met haar onderzoek een brug tussen scheikunde, farmaceutische wetenschappen en geneeskunde. Met een breed scala aan technieken heeft zij op moleculair niveau de barrièrefunctie van de huid in kaart gebracht. De bovenste huidlaag beschermt het lichaam tegen vochtverlies van binnenuit en tegen indringers van buitenaf. Vetten spelen daarbij een belangrijke rol. Deze nieuwe kennis over de huidbarrière leidt tot nieuwe vaccinatiemethodes en een betere behandeling van huidziektes
Huidbarrièrefunctie
De groep van Bouwstra doet al jaren grensverleggend onderzoek naar de huidbarrière. De bovenste huidlaag beschermt het lichaam tegen teveel vochtverlies van binnenuit en tegen indringers als chemicaliën en bacteriën van buitenaf. Vetten spelen een centrale rol in deze barrièrefunctie. Kennis over de huidbarrière is belangrijk om efficiënter geneesmiddelen toe te dienen via de huid. Deze kennis is ook cruciaal om de verminderde barrièrefunctie in de zieke huid beter te begrijpen en te behandelen, en in een vroeg stadium de juiste diagnose te stellen.
Bouwstra is zeer geïnteresseerd in het ontstaan en de behandeling van huidziekten. Eén van de huidziekten waarbij een verminderde huidbarrièrefunctie een belangrijke rol speelt, is constitutioneel eczeem. Dit is een chronische ziekte, die veel voorkomt bij jonge kinderen en gepaard gaat met ontstekingen in de huid. In de geïndustrialiseerde wereld heeft 15 tot 20% van de kinderen, mede door moderne verwarmingsystemen, last van eczeem. Het is belangrijk deze ziekte in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen.
De onderzoeksgroep van Bouwstra, heeft in samenwerking met de sectie Analytical Bio-Sciences (ook onderdeel van het LACDR) en de academische ziekenhuizen van Rotterdam en Leiden, de huidbarrière eigenschappen van de groep patiënten met constitutioneel eczeem zeer uitgebreid onderzocht. Voor het eerst is aangetoond dat er een relatie bestaat tussen de samenstelling en organisatie van lipiden in de huid en een afwijking in de barrièrefunctie bij deze patiënten.
Gevoelige technieken
Voor hun onderzoek ontwikkelden Bouwstra en haar collega-onderzoekers nieuwe, gevoelige technieken om zowel de stapeling van de vetten in de huid alsook de samenstelling van deze vetten te analyseren. Het volstaat om een kleine hoeveelheid materiaal van het huidoppervlak weg te nemen met een speciaal daarvoor ontwikkelde tape. Pijnloos en snel. Het weghalen van het materiaal is aan de buitenkant van de huid nauwelijks zichtbaar. Het materiaal wordt met de ontwikkelde technieken geanalyseerd.
Zelf ontwikkelde modelsystemen
Bouwstra gebruikt bij dit huidonderzoek zelf ontwikkelde modelsystemen. De hieruit verkregen informatie wordt direct toegepast in klinische studies, waarbij zowel de barrièrefunctie als de eigenschappen van de vetten en de afbraak van bepaalde eiwitten gemeten worden. Hierin is het Leidse onderzoek uniek in de wereld.
KNAW
Benoemd worden tot lid van de KNAW is zonder meer een eer. De KNAW is van oudsher een genootschap van excellente Nederlandse wetenschappers. Leden worden gekozen op basis van hoogwaardige wetenschappelijke prestaties. Van leden van de KNAW wordt verwacht dat zij zich inzetten voor de wetenschap en dat ze het debat met de samenleving opzoeken. Een lidmaatschap is voor het leven. De KNAW telt circa 500 leden.