Prof.dr. Joke Bouwstra gelauwerd voor huidonderzoek

21 september 2011

Als eerste Nederlandse onderzoeker heeft prof.dr. Joke Bouwstra van het Leiden Amsterdam Centre for Drug Research de CE.R.I.E.S. Award gewonnen voor haar grote staat van dienst in het huidonderzoek en haar innovatieve onderzoeksideeën.

Huidbarrière

De groep van Bouwstra doet al jaren grensverleggend onderzoek naar de huidbarrière. De bovenste huidlaag beschermt het lichaam tegen teveel vochtverlies van binnenuit en tegen indringers als chemicaliën en bacteriën van buitenaf. Vetten spelen een centrale rol in deze barrièrefunctie. Kennis over de huidbarrière is belangrijk om efficiënter geneesmiddelen toe te dienen via de huid. Deze kennis is ook cruciaal om de verminderde barrièrefunctie in zieke huid beter te begrijpen en te behandelen, en in een vroeg stadium de juiste diagnose te stellen.

Zelf ontwikkelde modelsystemen

Bouwstra gebruikt bij dit huidonderzoek zelf ontwikkelde modelsystemen. De hieruit verkregen informatie wordt direct toegepast in klinische studies, waarbij zowel de barrièrefunctie als de eigenschappen van de vetten en de afbraak van bepaalde eiwitten gemeten worden. Hierin is het Leidse onderzoek uniek in de wereld.

Gevoelige technieken

Voor hun onderzoek ontwikkelden Bouwstra en haar collega-onderzoekers bij het Leiden Amsterdam Centre for Drug Research (LACDR), het Leids Universitair Medisch Center (LUMC) en het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION) nieuwe, gevoelige technieken om zowel de stapeling van de vetten in de huid alsook de samenstelling van deze vetten te analyseren. Het volstaat om een kleine hoeveelheid materiaal van het huidoppervlak weg te nemen met een speciaal daarvoor ontwikkelde tape. Pijnloos en snel. Het weghalen van het materiaal is aan de buitenkant van de huid nauwelijks zichtbaar. Het materiaal wordt met de ontwikkelde technieken geanalyseerd.

Vaccinatie

Een ander speerpunt is preventieve vaccinatie via de huid met behulp van micronaalden en nanodeeltjes. Deze methode is effectiever dan de traditionele injectie met een naald. Bovendien is de methode pijnloos. Dit laatste is belangrijk voor toepassing in het rijksvaccinatieprogramma voor kinderen. Bouwstra en haar collega’s hopen dat niet alleen preventieve maar ook therapeutische vaccinatie, bijvoorbeeld tegen kanker, via de huid effectief zal zijn. Onderzoek hiernaar gaat binnenkort van start.

Eczeem

De onderzoeksgroep van Bouwstra werkt nauw samen met de afdeling Dermatologie van het LUMC. De aandacht gaat daarbij speciaal uit naar eczeem, een huidziekte die veel voorkomt bij kinderen. In de geïndustrialiseerde wereld heeft 15 tot 20% van de kinderen, mede door moderne verwarmingsystemen, last van eczeem,. Het is belangrijk deze ziekte in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen.
Ook werken LACDR en de afdeling Dermatologie aan nieuwe technieken om vanuit van geïsoleerde cellen nieuwe huid te kweken. Door de kweekcondities te optimaliseren wordt de huidbarrière van zowel de gezonde als de zieke huid zo nauwkeurig mogelijk nagebootst.

Over CE.R.I.E.S.

CE.R.I.E.S. staat voor Centre de Recherches et d’Investigations Épidermiques et Sensorielles de CHANEL. Aan de award is een bedrag van € 40.000 verbonden.