Peter Bos, universitair hoofddocent pedagogische wetenschappen gaf een lezing over de biologie van menselijke relaties. Welke rol spelen hormonen in de relatie tussen ouders en kinderen, tussen geliefden en in de verhoudingen op de werkvloer? Wat is daarbij de rol van onze hormoonhuishouding? Wat doen die hormonen met ons brein? Wat zijn de gevolgen voor ons biologische systeem wanneer relaties verstoord raken? En misschien wel de belangrijkste vraag: wat zegt dit alles over ons, mensen? Relaties zijn voor mensen een biologische noodzaak. En in tijden van crisis neemt die noodzaak alleen maar toe. Al vroeg in de ontstaansgeschiedenis van de mens waren hormonen betrokken bij de omgang en het gevoel van verbondenheid met onze medemensen. In zijn lezing, en naar aanleiding van zijn recent verschenen boek ‘Verbonden’, legt wetenschapper Peter Bos uit hoe dat precies werkt. Ons hormonale systeem, het resultaat van miljoenen jaren evolutie, maakt deze verbondenheid mogelijk, en dat is iets om te koesteren.

Max van Lent, universitair docent economie gaf een lezing over de manier waarop overheden mensen kunnen helpen bij het maken van financiële beslissingen (de video-opname is hier te vinden). Nu het leven ingewikkelder wordt – in termen van het aantal keuzes dat mensen moeten maken en de implicaties die deze beslissingen hebben – hebben veel mensen de neiging om onnodig in financiële problemen te komen. Bijvoorbeeld door fouten te maken bij het invullen van hun belastingen, het kiezen van een slechte hypotheek, niet sparen voor het onbekende of plannen voor hun pensioen. In deze lezing zullen de beweegredenen achter deze fouten worden besproken. De nadruk zal echter vooral liggen op wat overheden – en maatschappelijk verantwoorde ondernemingen – kunnen doen om het leven beter te maken. Zeker voor degenen die geneigd zijn om slechte (financiële) beslissingen te nemen

Olaf van Vliet, hoogleraar economie gaf een lezing zal over de flexibilisering van de arbeidsmarkt. De flexibilisering van de Nederlandse arbeidsmarkt heeft zich in de afgelopen decennia in rap tempo voltrokken. Met relatief nieuwe ontwikkelingen, zoals het ontstaan van de platformeconomie, lijkt de verwachting gerechtvaardigd dat de trend van flexibilisering in de komende jaren verder zal worden voortgezet.

Tijdens de lezing werden onder andere de arbeidsmarkteffecten van globalisering en technologische vooruitgang besproken. Ook verkenden 
Van Vliet denkrichtingen voor de toekomstige beleidsvorming op dit terrein. Daarbij werden ook recente beleidsvoorstellen bekeken, zoals de voorstellen van de Commissie Regulering van werk (Commissie Borstlap). Ook werd er ingegaan op de impact van de coronacrisis op de arbeidsmarkt.

Joris Larik, universitair docent vergelijkend, EU en internationaal recht gaf een lezing over de Brexit en zijn internationale gevolgen (video-opname is hier te vinden). Sinds meer dan vier jaar is Europa in de ban van het vertrek van het Verenigd Koninklijk uit de Europese Unie. Op 31 december 2020 eindigt de overgangsperiode volgens het Terugtrekkingsakkoord. De Brexit is echter niet alleen een intra-Europese problematiek. Integendeel heeft de Brexit een weerslag van mondiale reikwijdte. Ten eerste zullen honderden van internationale akkoorden die door de EU met derde landen zijn gesloten niet meer op het VK van toepassing zijn na het einde van de overgangsperiode hetzij nieuwe oplossingen worden gevonden. Ten tweede moeten de relaties tussen de EU en het VK in internationale organisaties zoals de WTO worden ontrafeld. Ten derde moeten de EU en het VK hun toekomstige betrekkingen vormgeven, inclusief de manier waarop ze op het gebied van buitenlands en veiligheidsbeleid willen blijven samenwerken. Dus ook na het officiële einde van het Britse EU-lidmaatschap zijn veel vragen over de plaats van het VK en de EU op het wereldtoneel nog lang niet beantwoord.

Politieke peilingen worden veel gebruikt om een duiding te geven aan de electorale strijd tussen politieke partijen en om inzicht te geven in de opinie van burgers over actuele vraagstukken. In een peiling ondervraag je een beperkte groep mensen om iets te kunnen zeggen over de hele groep, bijvoorbeeld alle kiezers. Dat is een krachtig instrument, maar peilingen zijn niet onomstreden: regelmatig blijken er verschillen tussen slotpeilingen en de verkiezingsuitslag. Betekent dit dat kiezers peilingen maar beter links kunnen laten liggen? Universitair hoofddocent Tom Louwerse, maker van de Peilingwijzer (een gemiddelde van peilingen), besprak hoe je peilingen als kiezer kunt gebruiken en welke valkuilen je daarbij beter kan vermijden.

dr. Lauren Fonteyn en promovendus Marten van der Meulen, beiden taalkundigen, vertellen in deze podcats over hun onderzoek naar taalverandering en het effect van taalregels op het taalgebruik in het Nederlands van de twintigste eeuw tot vandaag de dag. Delen van hun onderzoek vallen binnen het vakgebied van de corpus linguïstiek, waar zij in deze podcast een introductie toe geven. Onderzoek binnen de corpus linguïstiek wijst uit dat angst voor taalverloedering van alle tijden is, dat taalverandering normaal is, en ook dat het opleggen van regels verandering niet tegenhoudt. Waarom houden we dan toch zo vast aan die taalregels? Waarom baart de taal van jongeren ons zorgen, of rekenen we mensen af op het weglaten van leestekens in digitale communicatie? Zouden we ook anders tegen taal aan kunnen kijken, en wat levert dat ons dan op? Aan de hand van voorbeelden uit het Nederlands, Engels, en uit de digitale variant van die talen laten Lauren en Marten zien dat geen taalfenomeen hetzelfde is. Klik hier om de podcast te luisteren.

In deze aflevering vertelt hoogleraar Sociale Zekerheid en Arbeidsmarktbeleid in Internationaal Perspectief, Olaf van Vliet, over zijn onderzoek naar de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Half november 2020 gaf Olaf een lezing bij Studium Generale over dit onderzoeksproject, vanuit de samenwerking met Young Academy Leiden. In 2020 publiceerde de Commissie Regulering van Werk, algemeen bekend als de Commissie-Borstlap, het rapport ‘In wat voor land willen wij werken?’. Daarin waarschuwde deze commissie voor de gevolgen van een te ver doorgeschoten flexibilisering van de Nederlandse arbeidsmarkt, en gaf zij adviezen om deze flexibilisering aan banden te leggen. Nu de Tweede Kamerverkiezingen aanstaande zijn, zal prof.dr. Olaf van Vliet in deze podcast toelichten welke mogelijke beleidsopties verschillende politieke partijen in hun verkiezingsprogramma voorstellen, en welke gevolgen de realisatie van die programma’s zouden kunnen hebben. Om hier een concreet beeld van te kunnen geven, bespreekt hij niet zozeer de verkiezingsprogramma’s, maar de doorrekeningen die het Centraal Planbureau heeft kunnen maken van de programma’s die door tien partijen bij het CPB zijn aangeleverd. Mocht u de lezing uit november gemist hebben, niet gevreesd: voor we over de doorrekeningen in gesprek zullen gaan, zal Olaf eerst nog stilstaan bij het flexibiliseringsvraagstuk, en waarom dat nu precies een probleem is. Klik hier om de podcast te beluisteren.