Psychologie
Responsible Scholarship/ Verantwoordelijke wetenschapspraktijk
Op deze webpagina geven wij informatie over de manier waarop het Instituut Psychologie bijdraagt aan het bevorderen van ‘Responsible Scholarship’, ofwel verantwoordelijke wetenschapspraktijken: het integer uitvoeren van onderzoek en onderwijs, en bijdragen aan een betere kwaliteit en efficiëntie van ons vakgebied.
Een verantwoordelijke wetenschapspraktijk heeft te maken met veel verschillende aspecten, zoals dagelijkse beslissingen (bijv. wie is een co-auteur), normen en waarden (bijv. onder welke voorwaarden deel ik mijn data), maar ook beleids-, en praktijk gerelateerde zaken (bijv. hoe kunnen we gedegen onderzoeksmethoden stimuleren in ons Instituut) die de kwaliteit en integriteit van onze onderzoekscultuur en producten vormgeven. Met een bredere kijk dan enkel de ethische richtlijnen voor onderzoek met personen is ons doel om meer bewustzijn te creëren voor ‘questionable research practices’ en onderzoekers te helpen bij het nemen van beslissingen en dilemma’s die in een grijs gebied vallen. De ‘best practices’ op het gebied van wetenschappelijke integriteit zijn in continue ontwikkeling. Daarom zetten we ons als instituut in om continu van elkaar te leren, met elkaar de dialoog aan te gaan, op ons integriteits kompas te reflecteren, en een open cultuur te creëren die we alleen met elkaar samen kunnen bereiken.
Achtergrond
In de afgelopen tien jaar zijn de ‘best practices’ in psychologisch onderzoek veranderd. Deze veranderingen gaan hand in hand met hervormingen in methodologie, wetenschappelijke integriteit en Open Science/Scholarship. Deze ontwikkelingen hebben tot doel het tegengaan van ‘questionable research practices’ (bijv. selectief rapporteren), en moeten zorgen voor een sterkere basis waarop we de psychologische wetenschap kunnen uitbouwen. Maar veel veranderingen werpen ook veel vragen op en onderzoekers zijn gedwongen om moeilijke beslissingen te nemen die niet altijd zwart (fout) of wit (goed) zijn. Voorbeelden hiervan zijn: moeten we al publiceren of doorgaan met het project zodat we meer gefundeerde conclusies kunnen trekken? Moeten we eerst repliceren voordat we publiceren? Moeten we een pilot studie met nul resultaten wel of niet meenemen? Heb ik genoeg bijgedragen aan een onderzoek om als coauteur te fungeren? Hoe geef ik erkenning aan het werk van mijn master studenten? Hoe kunnen we elkaar helpen om open te discussiëren over wat beter kan? Hoe kan ik zo transparant en onafhankelijk mogelijk handelen?
Om ons bewustzijn rondom wetenschappelijke integriteit te cultiveren en onderzoekers te faciliteren in het maken van beslissingen met betrekking tot bovengenoemde grijze gebieden, worden momenteel de volgende initiatieven opgezet. Schroom niet om ons te benaderen met ideeën, initiatieven, opmerkingen, ervaringen, dilemma’s, ‘best practices’, etc.
Om de transparantie over hoe we werken te vergroten en te weten waar studenten en medewerkers naartoe kunnen voor welk type vragen zijn we de volgende hulpmiddelen aan het ontwikkelen:
- Een flowchart om studenten en medewerkers te helpen de informatie te kunnen vinden over waar ze terecht kunnen met hun dilemma’s en vragen over verantwoordelijke onderzoekspraktijk.
- Materiaal met voorbeelden en ‘best practices’ voor een verantwoordelijke onderzoekspraktijk, om zo te inspireren aan de hand van voorbeelden.
- Het inventariseren en aanvullen van ontbrekende onderwerpen met betrekking tot een verantwoordelijke onderzoekspraktijk in de bachelor en master onderwijsprogramma’s, zodat onderwerpen in relatie tot wetenschappelijke integriteit (samen de onderwerpen Open Science en ethiek rondom onderzoek met proefpersonen) aan bod komen gedurende het gehele onderwijsprogramma (in nauwe samenwerking met de onderwijs commissies).
Er is een workshop ontwikkeld voor medewerkers om a) stil te staan bij verantwoordelijke onderzoekspraktijken, en b) om onderzoeksgroepen te helpen om deze praktijken te implementeren in hun dagelijkse onderzoeksroutine. Deze workshop heeft een tour gemaakt langs de verschillende afdelingen, en we zijn momenteel in the follow-up fase. De workshop is zoveel mogelijk afgestemd op ons instituut, bouwt voort op zowel nationaal als internationaal materiaal dat is ontwikkeld in de afgelopen jaren, en maakt gebruik van lokale ingrediënten zoals persoonlijke verhalen, materiaal van de FSW cursus ‘Scientific conduct for PhDs’, en de rijkdom aan ervaringen en kennis in ons lokale netwerk (o.a. de werkgroep voor integriteit, onderzoekscommissies van het instituut, ervaren medewerkers en onderwijzers, Open Science en Erkennen en Waarderen etc.). De workshop presentatie en bijbehorende materialen zullen spoedig als Open Educatief materiaal online komen voor trainers en collega's, en kan aangepast worden voor andere diciplines.
De hierboven genoemde initiatieven zijn gericht op ontwikkeling, onderwijs en het verzorgen van actuele en relevante informatie over een verantwoordelijke onderzoekspraktijk voor studenten en medewerkers en het creëren van een open en reflectieve cultuur. Deze initiatieven zullen de basis vormen voor twee potentiële toekomstige ontwikkelingen. De eerste is een netwerk van vakbekwame experts op het gebied van verantwoorde onderzoekspraktijken. Dit netwerk zal in contact staan met gelijksoortige initiatieven binnen de universiteit en het LUMC, de Open Science Community Leiden, en andere actoren. De tweede ontwikkeling betreft het inzetten van deze groep van experts (of een deel hiervan) om laagdrempelig en vertrouwelijk als vraagbaak te fungeren voor vragen en twijfels over verantwoord onderzoek doen, ‘best practices’ en ‘licht grijze’ dilemma’s met betrekking tot wetenschappelijke integriteit.
Contact
Voor vragen en suggesties in relatie tot verantwoord onderzoek en de bovengenoemde initiatieven kunt u contact opnemen met:
Dr. Anna van ‘t Veer, assistant professor Metodologie en Statistiek
a.e.van.t.veer@FSW.leidenuniv.nl
Dr. Eiko Fried, associate professor Klinische Psychologie
e.i.fried@fsw.leidenuniv.nl