Universiteit Leiden

nl en

Nederlandse taal en cultuur (BA)

Studieprogramma

In de opleiding Nederlandse taal en cultuur richt je je op de kerndisciplines: oudere letterkunde, moderne letterkunde, taalkunde en taalbeheersing. Uniek voor Leiden is dat er in alle vakken veel aandacht is voor het thema ‘media’ en dat je je hier zelfs in kunt specialiseren.

Programmaoverzicht

Taalbeheersing van het Nederlands

Bestudeer de effecten van taalgebruik in allerlei maatschappelijke contexten: de politiek, het recht, de medische sector, het bedrijfsleven, reclame, de media etc. Hoe beïnvloedt ons taalgebruik de keuzes die we maken en de beslissingen die we nemen? En hoe kunnen we ons wapenen tegen nepnieuws, drogredenen en framing?

Oudere Nederlandse letterkunde

Verdiep je in literatuur van de Middeleeuwen tot de Romantiek. Lees spannende ridderromans, zoals de Nederlandse verhalen over de zoektochten van Perceval, Walewein en andere ridders van koning Artur, en mystieke poëzie, maar ook politieke pamfletten en toneelteksten. Je krijgt oog voor de historische en internationale context waarin literatuur functioneerde en leert onderzoek te doen naar de originele handschriften en oude drukken. 

Moderne Nederlandse letterkunde

Onderzoek romans, gedichten, liedteksten en performances in hun mediale en historische context, en bestudeer theorie om literatuur te leren analyseren in het kader van, bijvoorbeeld, het postkolonialisme. Wat kunnen romans over prangende mondiale en Nederlandse kwesties als migratie, racisme en klimaat betekenen? Om dat te verkennen bestuderen we bijvoorbeeld romans en gedichten van Lieke Marsman, Eva Meijer of Simone Atanga Bekono.

Nederlandse taalkunde

Bestudeer de Nederlandse taal in heden en verleden met aandacht voor taalverandering, taalvariatie en taalgebruik en ontdek hoe die samenhangen met andere cognitieve en sociale factoren. Hoe werkt onze taal en waarom? Verdiep je in de grote taalkundige vragen van dit moment en doe zelf onderzoek naar interessante taalverschijnselen in het hedendaagse Nederlands.

Media

Onderzoek de wederzijdse beïnvloeding van onze taal, cultuur, literatuur en media. De rol van mediatechnologie heeft voor belangrijke maatschappelijke en politieke omwentelingen gezorgd. Wat is de invloed van media op literatuur? Welke invloed hebben nieuwe media op taal en taalgebruik en andersom? Leer de blijvende impact van media in te schatten: van boekdrukkunst tot social media.

Een aantal vakken uitgelicht

Is nepnieuws te herkennen aan taal en taalgebruik? Verloedert het Nederlands door de digitale media? Wat is de rol van dialecten, regiolecten en sociolecten in de media? In dit college leer je hoe je digitale corpora kunt gebruiken om antwoord te geven op deze en nog vele andere vragen naar de relatie tussen taal en media.

Wie legt er nooit een roman weg om zijn mobiele telefoon te checken? Boeken hebben altijd moeten concurreren met andere media, en tegenwoordig meer dan ooit. Welke functies juist teksten kunnen hebben in verschillende contexten en verschillende tijden is de vraag waar het hier om draait. We bestuderen de moderne literatuur in Europees verband en in het licht van politieke, sociale en culturele ontwikkelingen. Je leert wat geschiedschrijving inhoudt en hoe je de verschillende vormen daarvan kunt beoordelen.

Dat we elkaar kunnen begrijpen komt doordat we de betekenis van de gebruikte woorden kennen. Of niet? Waarom is het ongepast dat een vriendin slechts reageert met ‘ja’ als je haar vraagt of ze weet hoe laat het is? Ontdek in dit college hoe taal functioneert als communicatiemiddel en van welke regels en normen voor taalgebruik we onbewust uitgaan als we communiceren.

In Leiden ben je aan het juiste adres als je actief getraind wil worden in verhaaltechnieken. Elk jaar komt er een andere gastschrijver college geven. Enkele gastschrijvers uit het verleden zijn Karin Amatmoekrim, Arnon Grunberg en Alfred Schaffer. Bovendien kun je deelnemen aan de cursus Creatief Schrijven. Deze colleges zijn niet alleen interessant voor studenten die ervan dromen een roman te publiceren – al mag dat natuurlijk altijd – maar ook voor degenen die willen weten hoe teksten in elkaar zitten. Die vaardigheid is namelijk breed inzetbaar: van de narratieve journalistiek tot storytelling voor organisaties en bedrijven.

Hoe vul jij je keuzeruimte in?

Bovenop de keuzevrijheid die je hebt in vakken binnen de opleiding, is er in het derde jaar van je studie ook nog een minorruimte van 30 studiepunten. Je mag zelf bepalen hoe je die invult. Denk bijvoorbeeld aan:

Verdiep je kennis met extra colleges bij je eigen opleiding of kies bij een andere opleiding een vak dat past bij jouw specialisatie, bijvoorbeeld op het gebied van literatuur of geschiedenis. Je maakt je keuze uit speciaal samengestelde pakketten (er zijn meer dan vijftig minoren), maar je kunt ook zelf een pakket samenstellen.

Tijdens een stage werk je voor een aaneengesloten periode bij een organisatie, bijvoorbeeld een ministerie, internationaal bedrijf of ontwikkelingsorganisatie. Dit is een goede manier om werkervaring op te doen. De inhoud van de stage spreek je af met je studiecoördinator. Onze Studenten Loopbaan Service helpt je graag om een geschikte stageplek te vinden. 

Alleen in Leiden kun je je wetenschappelijke én kunstzinnige talenten tegelijk ontwikkelen. Naast je studie in Leiden kun je vakken volgen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Een studieperiode in het buitenland is een goede manier om je horizon te verbreden. Je leert je redden in een onbekende omgeving. Je verbetert je talenkennis en vergroot je kansen op de arbeidsmarkt. En heel belangrijk: je leert internationaal te denken. Je kunt dat doen in het kader van het Erasmus uitwisselingsprogramma. Er zijn ook beurzen beschikbaar voor een dergelijk verblijf in het buitenland.

Leerlingen begeleiden, helpen en enthousiasmeren: dit alles staat centraal in het werk van de leraar. Als docent kun je je liefde voor je vak overbrengen op jonge mensen. 
Met de educatieve minor, die aansluit bij opleidingen die ook een schoolvak zijn, ben je gekwalificeerd om les te geven in de onderbouw van havo, vwo en vmbo-t. Dat is mooi meegenomen, want er is dringend behoefte aan universitaire docenten. Bovendien is het een uitstekende voorbereiding op de educatieve master en voor een toekomst in het onderwijs.

Gedetailleerd programma

Hieronder vind je een overzicht van het curriculum. Wil je een gedetailleerde beschrijving van de vakken? Bezoek dan onze Studiegids. Let op: dit is het programma van het huidige studiejaar. Het programma van volgend jaar kan verschillend zijn.

Klik op de loep voor een vergroting.