Wat de vluchtelingencrisis ons leert over menselijke verbinding
Wat gebeurt er wanneer een grote wereldgebeurtenis de koers van je onderzoeksproject verandert? Tsolin Nalbantian bestudeerde burgerschap langs de Turks-Syrische grens toen de Syrische burgeroorlog uitbrak, die leidde tot een wereldwijde vluchtelingencrisis. Toen deelnemers aan haar onderzoek gedwongen waren de regio te ontvluchten, was zij gedwongen de aanpak van haar onderzoek te veranderen.
Grenzen zijn nooit zwart-wit
Connecting citizens: the shared identities of Nusaybin, Turkey and Qamishle, Syria is het project waar Nalbantian zich sinds 2015 op richtte, als onderdeel van een NWO Veni-beurs voor jonge, veelbelovende wetenschappers. Er was toen al sprake van enige onrust in de regio, maar dit was niet de focus van Nalbantian’s onderzoeksproject. ‘Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in gemarginaliseerde regio’s’, zegt Nalbantian. ‘Ook vind ik dat we grenzen vaak zien als een harde scheidingslijn. Ik wilde af van dat binaire idee en kijken naar de middenweg, een idee dat kijkt naar overeenkomsten in plaats van verschillen.’
Ze legt uit: ‘In zekere zin is er een verschil tussen de burgers aan de ene kant van een grens en de burgers aan de andere kant; ze hebben verschillende nationaliteiten en culturen. Maar historisch gezien zijn grenzen nooit zwart-wit. Deze grenzen worden doorkruist, ideeën reizen erdoorheen. Er er is verwantschap en economische banden die niet stoppen bij een harde grens. Ik was geïnteresseerd in de connecties tussen, en de gedeelde identiteiten, van mensen in een grensregio.’
Uitbarsting van een vluchtelingencrisis
Aanvankelijk was het idee om voor haar project meerdere keren naar Syrië te reizen, maar de volksprotesten, die na 2015 alleen maar erger werden, zorgden ervoor dat dat plan al snel te gevaarlijk werd voor haarzelf en haar informanten. Toen de Syrische Burgeroorlog een hoogtepunt bereikte, waren veel van de burgers in het Turks-Syrische grensgebied waar Nalbantian onderzoek naar deed, gedwongen hun huizen te ontvluchten voor een veiligere locatie. ‘De exodus van vluchtelingen die plaatsvond was een ware humanitaire ramp’, zegt ze. ‘De situatie verslechterde terwijl ik mijn onderzoek deed, dus ik moest mijn aanpak veranderen.’
‘De vluchtelingencrisis heeft mijn onderzoek niet zozeer veranderd als wel het plan van mijn onderzoek. En in zekere zin versterkte wat er gebeurde ook mijn hypothese. Ik deed onderzoek naar connecties tussen mensen, en een groot onderdeel van hoe de vluchtelingen naar Europa kwamen, was gebaseerd op de connecties die ze hadden en maakten. Deze mensen die in Europa aankwamen, bleven voortdurend in contact met de mensen die onderweg of nog thuis waren. De netwerken die ik aan het onderzoeken was, namen gewoon een andere vorm aan.’
Verbinding met thuis
Wat de crisis heeft blootgelegd, zegt Nalbantian, is het verlangen van de mens om zich te blijven verbinden met thuis. Ze herinnert zich een ontmoeting die plaatsvond tijdens haar onderzoek die dit verlangen symboliseerde. Een familie van vluchtelingen in een asielzoekerscentrum in Nederland, hoorde dat Nalbantian naar Libanon op en neer vloog om onderzoek te doen. Ze vroegen haar of ze wat spullen naar een vriend kon brengen. Nalbantian stemde toe. Bij het sorteren van de spullen om ze mee te nemen, zag ze iets onverwachts. ‘Er zaten kleine zakjes bij', herinnert Nalbantian zich. ‘Het bleken zaden uit hun oude tuin. Ze waren van plan om de zaden van thuis te planten op de nieuwe plek waar ze naartoe verhuisden, ze namen letterlijk de regio mee. Ik vond dat zo mooi en symbolisch.’
‘Wat dit project mij heeft geleerd, is dat de connecties tussen mensen in grensregio's heel stevig zijn en dat deze grensregio door de oorlog transnationaal is geworden. Dankzij het internet en nieuwe manieren van contact, is deze regionale gemeenschap veranderd in een transnationale gemeenschap over de hele wereld die nog steeds contact met elkaar heeft. Dat was onverwacht, maar gaf nieuwe diepgang aan mijn onderzoek.’
Ga naar de pagina van het onderzoeksproject om meer te weten te komen over Connecting citizens.
Over Tsolin Nalbantian
Tsolin Nalbantian is sinds 2011 onderzoeker en universitair docent Modern Middle Eastern History aan Universiteit Leiden. Ze doceert onder andere Theory and Methods in Middle Eastern Studies en richt zich op minderheden en gemarginaliseerde gemeenschappen in Turkije, Libanon en Syrië. Voordat ze naar Leiden kwam, was ze docent aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Ze behaalde haar MA Journalistiek aan New York University en haar PhD aan Columbia University in New York.