‘Er moet tijd en ruimte zijn om met nieuwe onderwijsmiddelen te experimenteren’
Gedreven, innovatieve docenten zijn de drijvende krachten achter ons onderwijs. Thijs Porck is Universitair Docent Middeleeuws Engels verbonden aan het Leiden Centre for the Arts in Society. Hij behaalde eind vorig jaar zijn Senior Kwalificatie Onderwijs. ‘Het is goed om als docent na te blijven denken over je drijfveren.’
Dit is deel twee van een serie interviews met docenten die recent hun Senior Kwalificatie Onderwijs hebben gehaald.
‘Ik vind onderwijs, en nadenken over onderwijs, erg leuk’, begint Thijs Porck. Die interesse voor onderwijs heeft al behoorlijk wat vruchten afgeworpen. In 2014 won hij de Onderwijsprijs Geesteswetenschappen, vorig jaar kende het Leids Universitair Studentenplatform de jaarlijkse Onderwijsprijs aan hem toe, tijdens de opening van het academisch jaar. De jury roemde zijn ‘nooit eindigende stroom van innovatieve ideeën.’
Blended learning
De afgelopen vijf jaar hield hij zich veel bezig met het toepassen van blended learning in zijn colleges. ‘Dat is een combinatie van digitaal onderwijs en klassikaal lesgeven. Daarbij vindt het onderwijs wel in een klaslokaal plaats, maar maak je gebruik van digitale tools. Eén voorbeeld is Presenter’s Wall waarmee je tijdens hoorcolleges vragen kunt stellen en antwoorden van studenten ‘live’ op het scherm verschijnen. Dat soort middelen stellen me in staat om mijn verhaal te vertellen, maar wel met inbreng van studenten. Zo betrek ik ze in mijn wereld en mijn denkwijze.’
Ruimte voor innovatie
Deels ging hij zelf op zoek naar die nieuwe middelen, deels werden ze aangedragen door het ExpertiseCentrum Online Leren van de Faculteit Geesteswetenschappen. ‘Het expertisecentrum geeft je de gelegenheid, onder andere door een kleine beurs te verstrekken, om nieuwe digitale middelen uit te proberen in je lessen, en die ervaringen te delen met collega’s.
Een belangrijk punt daarbij is wel dat een docent tijd en ruimte moet hebben om te experimenteren met nieuwe middelen. Als de universiteit innovatie belangrijk vindt, zou ‘onderwijs-innovatie’ of ‘docent-professionalisering’ onderdeel moeten worden van onze urenplaatjes. De werkdruk van docenten is immers al groot genoeg en onderwijsinnovatie gebeurt nu nog vaak in onze vrije tijd.’
Waardering voor hoorcollege
Tijdens het traject voor het behalen van zijn SKO vond Porck het leuk om collega’s te ontmoeten die, net als hij, ook veel waardering hebben voor traditionele vormen van onderwijs. ‘Het hoorcollege is bijvoorbeeld een prachtige manier om kennis over te brengen én studenten de vaardigheid aan te leren om in 45 minuten stof tot zich te nemen, en hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden. Aan die vaardigheid heb je later veel.’
Digi-savvy
Het meest waardevolle aan het SKO-traject vond Porck het reflectiedocument dat je over je eigen onderwijs moet schrijven. ‘Dat brengt wel helderheid. Zo weet ik nu nog beter dat alles wat ik doe, erop gericht is om het beste uit elke student te halen. Je hebt studenten die verlegen zijn, of te makkelijk genoegen nemen met iets, of soms meer uitleg nodig hebben voordat ze iets snappen. Met diverse middelen probeer ik ervoor te zorgen dat zo min mogelijk studenten buiten de boot vallen.
De reflectie bracht me ook wel op momenten waar ik soms steken heb laten vallen. Er gaat ook wel eens wat mis als je dingen digitaal wil oplossen – soms is het beter om, traditioneel, studenten bij elkaar in één ruimte stoppen om interactie, discussie en samenwerking te bevorderen. Een andere tegenvaller was een digitale opdracht die ik had verzonnen, waarbij de uitleg alleen al 4 pagina’s in beslag nam omdat het anders in de soep zou lopen. Jonge mensen zijn dan misschien digi-savvy, maar dat betekent niet dat ze automatisch de werking van alle apps begrijpen.’
Ja, hij zou het behalen van de SKO-certificering aanraden. ‘Het is goed om als docent na te blijven denken over je drijfveren. En het SKO-traject is ook een mooie manier om met collega’s in gesprek te gaan over onderwijs, ook buiten het eigen vakgebied. Natuurlijk is de SKO geen heilige graal. Ontwikkelen van je onderwijs stopt niet na de SKO. Maar je wordt je meer bewust van je eigen onderwijsvisie. Dat is winst.’
Senior Kwalificatie Onderwijs
De SKO is een kwalificatie voor docenten die een leidende rol spelen in de ontwikkeling en vernieuwing van het onderwijs op curriculumniveau, dus overstijgend aan het eigen vakgebied. Hiervoor moeten docenten een portfolio maken, waarin zij laten zien dat zij voldoen aan vier eindtermen:
- Handelen vanuit de academische onderwijsomgeving
- Een didactisch ontwerp maken en uitwerken met oog voor de context van een curriculum
- Onderwijs voorbereiden en uitvoeren
- Impact op het onderwijs binnen een of meer opleidingen die het eigen onderwijs overstijgt
Daarnaast gelden de vereisten dat een docent al een Basiskwalificatie Onderwijs heeft, tenminste vijf jaar universitair onderwijs heeft gegeven in verschillende vakken en leerjaren, en daarbij verschillende onderwijsvormen heeft toegepast.
Meer informatie over het behalen van een Senior Kwalificatie Onderwijs