ECHO-subsidie voor strijd tegen antibioticaresistentie
Hoogleraar eiwitchemie Marcellus Ubbink ontvangt van NWO een ECHO-subsidie van 260.000 euro voor onderzoek naar een enzym dat een rol speelt bij het ontstaan van antibioticaresistentie.
Het onderzoek van Ubbink zal zich toespitsen op het enzym β-lactamase, dat voorkomt in ziekteverwekkende micro-organismen. Kleine veranderingen aan dit enzym stellen de micro-organismen in staat om nieuwe klassen β-lactam-verbindingen af te breken, bestanddelen van een groep breed-werkende antibiotica. Dit proces is de kern van antibioticaresistentie, en het is tot nog toe maar met moeite te bestrijden.
Dubbele aanval
In het met een ECHO-subsidie gehonoreerde onderzoek zal een promovendus samenwerken met vier onderzoeksgroepen. Behalve aan het LIC (de groep van Ubbink) bevinden die zich bij het IBL, het VUMC en het NKI. Doel is te bepalen of een β-lactamase door evolutie kan ontsnappen aan twee remmers tegelijk. Zo niet, dan zou deze dubbele aanval een manier kunnen zijn om antibioticaresistentie te bestrijden.
De onderzoekers willen het evolutionair aanpassingsvermogen in kaart brengen van het β-lactamase in M. tuberculosis, de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Ook willen ze achterhalen welke effecten de remmers hebben op dit aanpassingsvermogen. Het enzym moet, ondanks de mutaties, stabiel en actief blijven tegen β-lactam-verbindingen.
Tuberculosemodelsystemen
Het onderzoek beslaat drie fasen. Eerst zullen de onderzoekers varianten van β-lactamase genereren, en de fenotypen van de varianten karakteriseren met een standaard E. coli-assay. Ten tweede zullen ze de structuur, dynamiek, stabiliteit en kinetische activiteit van de meest interessante varianten karakteriseren, om zo de moleculaire basis van de geobserveerde fenotypen te verhelderen. Als laatste zullen ze de eigenschappen van resistente varianten testen in een tuberculosemodelsysteem.
Strijd tegen antibioticaresistentie
De onderzoekers hopen met dit onderzoek te verhelderen hoe snel resistentie tegen veelgebruikte antibiotica kan evolueren, en of resistentie tegen meer dan één remmer ook snel kan evolueren. Dit kan belangrijke inzichten geven in de strijd tegen antibioticaresistentie, en mogelijk zelfs een nieuwe oplossing voor dit groeiende probleem.
NWO-ECHO
ECHO-subsidies bieden onderzoekers de kans om creatieve, risicovolle ideeën uit te werken, die de kiem kunnen zijn voor onderzoeksthema’s van de toekomst.