Ewine van Dishoeck ontvangt Amerikaanse prijs voor leidende rol in astrochemie
De Nederlandse sterrenkundige prof. dr. Ewine F. van Dishoeck (Universiteit Leiden) heeft de James Craig Watson Medal 2018 toegekend gekregen van de Amerikaanse National Academy of Sciences (NAS).
De James Craig Watson Medal wordt om het jaar uitgereikt voor buitengewone bijdragen aan de astronomie. Aan de prijs zijn een vergulde medaille en een geldbedrag van 25.000 dollar verbonden, alsook een bijdrage van 50.000 dollar om het onderzoek van de ontvanger te ondersteunen.
Van Dishoeck ontvangt de prijs voor haar leidende rol wereldwijd op het gebied van de moleculaire astronomie en de astrochemie. Van Dishoeck levert met waarnemingen, theorie en experimenten bijdragen aan de kennis over de vorming van sterren en planeten uit interstellair gas en stof, en over de chemische basis van de oorsprong van het leven. Een van haar prestaties is het ophelderen van de wisselwerking tussen chemische processen en de thermische structuur van ster- en planeetvormingsgebieden.
Het onderzoek van Van Dishoeck en haar medewerkers richt zich ook op de fotochemie en groei van interstellaire ijsdeeltjes, een belangrijke stap in de uiteindelijke vorming van protoplanetaire schijven, kometen en planeten. Zij koppelt waarnemingen aan experimenten naar de vorming van complexe prebiotische moleculen onder zeer koude omstandigheden. Van Dishoeck en collega’s hebben ook de reservoirs aan koud en heet water gekwantificeerd in jonge en oudere schijven en hebben zo een bijdrage geleverd aan onze kennis over de plek waar bewoonbare planeten kunnen worden gevormd.
De jury roemt naast Van Dishoecks wetenschappelijke prestaties ook haar bijdragen aan de toekomst van het vakgebied. Zij begeleidde tientallen promovendi en postdocs, en speelde en speelt een leidende rol in wetenschappelijke werkgroepen, besturen, commissies en organisaties.
De Watson Medal is in het leven geroepen door NAS-lid James Craig Watson, een welgestelde Canadees-Amerikaanse astronoom die 22 planetoïden ontdekte. Hij publiceerde vele artikelen en schreef ‘A Popular Treatise on Comets’ (1861) en ‘Theoretical Astronomy’ (1868).