Hersenverbindingen voorspellen impulsiviteit bij pubers
Hersenverbindingen hangen bij pubers samen met impulsiviteit. Bovendien voorspellen ze welke pubers over twee jaar impulsievere keuzes maken, ontdekten Leidse psychologen.
Samenhang
De wetenschappers zijn verbonden aan het Brain & Development Lab van de Universiteit Leiden. Ze vonden dat de banen in de hersenen die samenhangen met impulsiviteit (het ‘emotionele’ striatum en de ‘controlerende’ prefrontale cortex), ook voorspellen wie twee jaar later impulsievere keuzes maakt. Dit werd onderzocht door jongeren met een tussenpoos van twee jaar keuzes te laten maken tussen een kleinere beloning nu, of een grotere beloning later. Daarnaast stelden ze vast dat een hogere beloningsgevoeligheid in het striatum in de puberteit samenhangt met huidig en toekomstig alcoholgebruik.
Brain Time
De wetenschappers volgden in het kader van het project Brain Time onder leiding van professor Eveline Crone circa driehonderd jongeren tussen 8 en 28 jaar gedurende vijf jaar (2011-2015). Gedurende die periode werd bij de jongeren tweemaal naar hun hersenstructuur en hersenactiviteit gekeken bij het uitvoeren van bepaalde taken. Het is voor het eerst dat op een dergelijke schaal de hersenontwikkeling bij jongeren in kaart is gebracht. Er komen publicaties in de wetenschappelijke tijdschriften The Journal of Neuroscience en Developmental Cognitive Neuroscience over het onderzoek.
Crone kreeg voor dit onderzoek een VICI-subsidie uit de NWO vernieuwingsimpuls.
Emotionele en rationele hersengebieden
In het Brain Time-project onderzoeken de wetenschappers de balans tussen emotionele en rationele hersengebieden bij jongeren. Het onderzoek spitst zich toe op leren, risicogedrag en vriendschapsvorming. Eveline Crone: ‘Hoe komt het dat we steeds beter kunnen leren, rekenen en moeilijke opdrachten uitvoeren? Wanneer nemen we risico’s en wanneer spelen we op safe? Hoe ontstaan vriendschappen? Welke jongeren zijn kwetsbaarder dan anderen? Waarom vinden ze de mening van anderen zo belangrijk? Wat is de rol van de hersenen hierbij en hoe ontwikkelen die hersenen zich? Op deze vragen hebben we antwoorden gevonden in dit spannende project.’
Documentaire en app gepresenteerd op Brain Time Festival
Op 29 januari presenteerde het Brain & Development Lab van de Universiteit Leiden de uitkomsten van het Brain Time-hersenonderzoek aan de deelnemers en hun ouders op een speciaal daartoe georganiseerd Brain Time-festival. Daar vond ook de eerste vertoning plaats van de documentaire BRAINTIME, onderzoek naar hersenen in de groei, waarin filmmaker Erik Heuvelink enkele jonge deelnemers door de jaren heen volgde (zie filmpje hierboven). Voorts werd een telefoonapplicatie gelanceerd om hersenontwikkeling te bekijken op basis van de Brain Time-data voor emotionele en cognitieve breingebieden (zie bijgaande QR-code).
De foto boven dit artikel is gemaakt op het Brain Time-festival door Monique Shaw.
Brain & Development Lab
Het Brain & Development Lab is ondergebracht bij het Instituut Psychologie van Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden. Het lab onderzoekt de relaties tussen hersenontwikkeling en de sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarbij kijkt het lab speciaal naar de vraag hoe de ontwikkeling van de hersenen, inclusief veranderingen in functie, structuur en verbindingen, samenhangt met ontwikkelingen rondom cognitie, emoties, risicogedrag en sociale besluitvorming. Het Brain & Development Lab is in 2005 opgezet door Eveline Crone, hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie. Op dit moment werkt een team van meer dan 25 jonge onderzoekers in verschillende deelstudies aan deze vragen.