Het nieuwe academische jaar is geopend!
Vandaag hebben de medewerkers en studenten van Sociale Wetenschappen op feestelijke wijze het nieuwe academisch jaar geopend. Na een welkomstwoord van de decaan was er ruim tijd om met elkaar kennis te maken en bij te praten onder het genot van een drankje en een hapje. Diegenen die hier niet bij aanwezig konden zijn kunnen hier het welkomstwoord van de decaan lezen.
'Beste collega’s en studenten,
Hartelijk welkom op onze facultaire opening van het academisch jaar. Een bijzonder welkom aan de vice rector Simone Buitendijk.
Gisteren, bij de universitaire opening van het academisch jaar in de Pieterskerk, sprak Stefan Collini. Collini is de auteur van het boek met de titel ‘What are universities for? Daarin vraagt hij zich af wat een universiteit nu eigenlijk is en welk doel een universiteit dient. Is de universiteit van de studenten, van de staf of van de maatschappij? – een actuele vraag - Collini pleit ervoor universiteiten niet alleen af te rekenen op innovaties of uitvindingen die direct resultaat of geld opleveren, maar om vooral ook aandacht te blijven besteden aan vormen van onderzoek die niet gerechtvaardigd worden door het directe sociale nut dat zij opleveren. Collini beargumenteert dat wetenschap vrij beoefend moet kunnen worden, ondanks richtinggevende maatregelen die het gevolg zijn van de schaarste van middelen.
Binnen de FSW wordt het onderzoek nadrukkelijk gedreven doordat we antwoorden willen kunnen geven op maatschappelijke vragen van vandaag en morgen. Het gaat daarbij om complexe vragen over de samenleving en over menselijke interactie. Om de antwoorden op deze complexe vragen te kunnen vinden is het vaak noodzakelijk dat inzichten uit verschillende wetenschapsgebieden samen worden gebracht. Dat vraagt om samenwerking tussen vakgebieden en om interdisciplinaire programma’s. In het facultair beleidsplan dat momenteel wordt geschreven proberen we die interdisciplinariteit optimaal te benutten. Pedagogen, psychologen, politicologen, antropologen, sociologen die samen het onderzoek en het onderwijs vorm geven waarin belangrijke maatschappelijke en vaak complexe vraagstukken centraal staan. Juist door het samen optrekken van onze disciplines kunnen wij de complexiteit verder ontrafelen.
Deze ochtend werd het debat met Collini over het eigendom van de universiteit verder voortgezet, waarbij hij in gesprek ging met een aantal wetenschappers uit onze universiteit. Iedereen is het wel eens met het standpunt van Collini dat het niet gaat om eigenaarschap, maar om betrokkenheid van stakeholders bij de missie van de universiteit, die een plaats hoort te zijn waar kennis en een onderzoekende attitude worden overgedragen van generatie op generatie. De plaats waar de opbrengst van het verleden beschikbaar wordt gesteld voor de generaties van de toekomst. Wij moeten dus zichtbaar en hoorbaar doordebatteren over verschillende vraagstukken die vanmorgen aan de orde kwamen zoals: Hoe komen momenteel academische carrières tot stand, waarbij voor iedereen gelijke kansen gelden? Waar moet het geld vandaan komen voor ons onderzoek - hoe vrij zijn wij in het kiezen van onze onderzoeksvragen? Hoe gaan we in de toekomst communiceren over de opbrengsten van ons onderzoek, met elkaar in onze tijdschriften en met de maatschappij? Welke organisatievorm past het beste bij onze behoefte aan controle van kwaliteit van ons werk; hoe gaan wij ervoor zorgen dat wij blijvend onderzoek doen van hoge kwaliteit en dat wij heel goed onderwijs blijven geven – welke vorm van toezicht hoort daarbij? Onder andere deze vraagstukken zullen ons in de nabije toekomst bezig houden.
Ons onderzoek en ons onderwijs krijgen vorm in een wereld waarin een internationale oriëntatie steeds belangrijker en vanzelfsprekender wordt en dat merken we ook op onze faculteit. De faculteit der sociale wetenschappen is inmiddels een diverse gemeenschap, met meer dan 800 medewerkers en 4000 studenten, met meer dan 40 nationaliteiten. En deze diversiteit zal toe blijven nemen wat ons betreft.
Of onze studenten nu zijn opgegroeid in Leiden, Groningen, Munster, Jakarta, Melbourne of Montreal: het is een belangrijke taak van ons, als academische gemeenschap om deze studenten, met hun diverse achtergronden, op te leiden tot een nieuwe generatie academici. Een generatie die in staat is de complexe vragen waarvoor wij staan verder te onderzoeken en die kennis weer over te dragen. Van studenten verwachten wij dat zij zich onderdompelen in hun academische omgeving, dat ze gefocust studeren, vanuit een verantwoordelijkheid voor de eigen ontwikkeling.
De faculteit probeert de studenten optimaal te begeleiden in dit proces en biedt uitdagende programma’s die passen bij de maatschappelijke vragen van dit moment. Er zijn mogelijkheden voor extra ontwikkeling buiten het curriculum om, zoals ons honours onderwijs. Ook biedt de faculteit ondersteuning waar nodig, te vinden bij onze studieadviseurs en bij de POPCorner. De studenten van de Popcorner zorgen overigens vandaag voor de organisatie van deze bijeenkomst en voor de catering (er zijn zelfs ijsjes). Voor de docenten is er vandaag een inspirerend boekje beschikbaar, met voorbeelden uit onze eigen onderwijs praktijk. Daarbij vindt u ook een overzicht van de workshops die worden aangeboden voor docenten.
Ik wens onze academische gemeenschap toe dat zij open blijft staan voor nieuwe jonge inzichten en dat zij zichzelf blijft afvragen: what are universities for? Wat willen wij de maatschappij bieden en welke expertise en vaardigheden willen wij onze studenten meegeven?
Een heel mooi academisch jaar gewenst!'
( Volledige tekst toespraak mw. prof.dr. Hanna Swaab, 1 september 2015)