Maria Yazdanbakhsh is hoogleraar op het gebied van de cellulaire immunologie en hoofd van de afdeling Parasitologie. Haar onderzoek is gericht op de interactie tussen parasieten en hun humane gastheer. Ze is de winnaar van de Spinozaprijs 2021, lid van de stuurgroep Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek-Wetenschappelijk Onderzoek van de Tropen (NWO-WOTRO), wetenschappelijk coördinator van het centrum voor Gecontroleerde Humane Infecties in Leiden (L-CHIC) en voorzitter van LUMC Global Stuurgroep. Ook is ze gastprofessor aan de Universiteit van Indonesië in Jakarta, de Universiteit van Hasanuddin in Makassar, Indonesi en Centre de Recherches Médicales de Lambarén, Gabon. Daarnaast is ze benoemd tot lid van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen (KNAW), de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) en de Academia Europaea. In 2022 heeft zij een ERC advanced Grant ontvangen.

Meer informatie over Maria Yazdanbakhsh

Cellular immunology of parasitic infections

De interactie tussen het menselijk immuunsysteem en parasieten is fascinerend en boeiend. Parasieten zijn meesters in het reguleren van het immuunsysteem. Door hun interactie met de menselijke gastheer te onderzoeken, krijgen we nieuwe inzichten in immunologische pathways en nieuwe immuunmodulerende moleculen. Hierdoor kunnen nieuwe vaccins worden ontwikkeld tegen parasitaire infecties, die ruim twee miljard mensen in landen met een laag of middelmatig inkomen treffen. Ook kunnen hierdoor nieuwe strategieën worden ontwikkeld voor de preventie van inflammatoire aandoeningen, die veel voorkomen in welvaartsstaten (zoals Nederland).

Door middel van klinische trials en veldonderzoek in Afrika en Azië in combinatie met uitgebreid moleculair en cellulair onderzoek in het LUMC, wordt opnieuw gekeken naar de immunologische basis van de hygiënehypothese, en wordt de relatie tussen parasitaire infecties en niet-overdraagbare aandoeningen onderzocht.

Onlangs is er een centrum voor Controlled Human Infections aan het LUMC opgericht. Hier worden vrijwillige proefpersonen opzettelijk geïnfecteerd met malaria, schistosomiasis en mijnworm. Hierbij worden protocollen gevolgd om absolute veiligheid te garanderen. Dit is een zeer innovatieve aanpak voor het bestuderen van de interactie tussen gastheer en parasiet op klinisch, cellulair en moleculair niveau. Dergelijke gecontroleerde infecties bevorderen het vaccin- en geneesmiddelenonderzoek, wat van grote waarde is voor de wereldwijde volksgezondheid.

Deze onderzoekslijnen sluiten aan bij de Sustainable Development Goals van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA); Gezondheidszorgonderzoek; Preventie en Behandeling; Personalised Medicine.

Wetenschappelijke carrière

Maria Yazdanbakhsh behaalde haar BSc aan King’s College London, en haar MSc aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine. Ze promoveerde in 1987 aan de Universiteit van Amsterdam op haar proefschrift “Immunobiology of Eosinophils", en deed een post-doctoral fellowship aan het Imperial College London. Daarna werd ze onderzoekster bij de Universiteit Leiden, waar ze eerst universitair docent en vervolgens universitair hoofddocent werd. In 2005 werd zij aangesteld als hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum, waarbij de titel van haar oratie luidde: “Normen, wormen en waarden”.

In 2017 werd zij ter gelegenheid van de Dies Natalis gevraagd om een diesoratie uit te spreken. De oratie had de titel: “Van parasitisme naar mutualisme”.

Prijzen en eervolle benoemingen

• Visiting professor aan de University of Indonesia
• Visiting professor aan de University of Hasanuddin
• MSD-AWARD voor humane parasitologie

Publicaties