Yra van Dijk in NRC Opinie over Neerlandistiek en gemakkelijk pessimisme
Wat is de werkelijke taak van de neerlandistiek in een samenleving die kampt met groeiende ontlezing en laaggeletterdheid? Hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Yra van Dijk vertelt in NRC Opinie over de gezamenlijke verantwoordelijkheid die wij dragen voor de Nederlandse taal en cultuur.
‘Allen die geloven in de zeggingskracht van literaire teksten zien het als een tragedie dat televisie en de digitale cultuur, en de uitholling van het talenonderwijs hebben gezorgd voor een groeiende desinteresse bij de jeugd voor literatuur’, aldus Van Dijk. Maar de suggestie dat de neerlandistiek daar de oorzaak van is, of de oplossing zou moeten bieden, is misleidend. Integendeel: neerlandici zitten in hetzelfde schuitje als de cultuurdragers die hen bekritiseren: ze zijn de kanaries in een culturele mijn waarin vrijwel geen zuurstof meer is, betoogt Van Dijk.
Ze roept op om gezamenlijk strijd te leveren en verantwoordelijkheid te nemen voor de Nederlandse taal- en cultuur. ‘Die is namelijk niet van ons neerlandici alleen; we hebben hulp nodig, van binnen en buiten de academie’. Vier grote opdrachten staan ons te wachten:
- Overheid, universiteiten en publiek ervan overtuigen dat de prioriteit niet uitsluitend naar bèta-studies gaat. Ze hebben ongetwijfeld geld nodig, zoals de commissie-Van Rijn betoogt, maar daartoe mag ons laboratorium – de geest – niet worden verwaarloosd;
- Samen de onverschillige overheid en de universiteiten dwingen om eindelijk een structureel taal- en cultuurbeleid te ontwikkelen;
- Onze discipline blijven vernieuwen om aan te sluiten bij een veranderend, meertalig en divers Nederland;
- Bijdragen aan een sterker en inhoudelijker schoolvak en eindexamen Nederlands – en niet alleen op het VWO.
En hoe we dat doen? Met uw hulp, aldus Van Dijk. ‘Kom colleges en nascholingscursussen volgen, lees onze boeken, sta ons terzijde met kritische raad en daad. Want de neerlandistiek is van iedereen.’