Instituut voor Publiekrecht
Prof. Tim Koopmans
Tim Koopmans is een van de grote denkers in de geschiedenis van de Nederlandse en Europese rechtswetenschap. Hij doceerde rechten als professor in Leiden en andere universiteiten, waaronder Gent, Cambridge en Utrecht. Bovendien was hij rechter bij het Europese Hof van Justitie en Advocaat-Generaal bij de Nederlandse Hoge Raad, naast het feit dat hij ook andere hoge functies bekleedde. Na zijn pensionering diende hij met name als lid van de commissie-Davids die onderzoek deed naar de Nederlandse betrokkenheid bij de invasie van Irak.
De voornaamste rechtsgebieden waar Koopmans interesse in had, waren arbeidsrecht, constitutioneel recht, Europees Unie recht en rechtsvergelijking. Bij elk rechtsgebied had hij zijn eigen verfijnde manier van werken. Hij was zeer productief en gevarieerd als auteur van de wet; in zijn literaire werken haalde hij steevast zijn interesse in andere culturele gebieden aan, zoals politiek, muziek en theater. Zijn grootste Engelse werk is een rechtsvergelijkende studie met de nadruk op de VS, het VK, Frankrijk en Duitsland, getiteld: Rechtbanken en politieke instellingen (Cambridge UP, 2003). De centrale vraag in deze studie betreft de krachten van de evolutie van constitutioneel recht. ‘De vraag wie een nieuwe ontwikkelingslijn moet kiezen, levert een ongemakkelijk probleem op: nieuwe ideeën kunnen in de samenleving ontwikkelen; regeringen of parlementen willen wellicht nieuwe wegen inslaan; rechtbanken zullen proberen hun jurisprudentie langzaam te ontwikkelen. Deze drie elementen van de constitutionele evolutie volgen niet altijd hetzelfde pad.’ (p.123.)
Op 24 december 2015 overleed Tim Koopmans in zijn woonplaats Voorburg, op 86-jarige leeftijd. Kort daarna verscheen een In Memoriam, geschreven door prof. Luc Verhey, in het Nederlands Juristenblad. In maart 2016 sprak Sacha Prechal, rechter in het Hof van Justitie van de Europese Unie, tijdens een plechtige herdenkingszitting bij het Hof deze rede uit.
Bibliography
The Koopmans Collection
Sixties
-
T. Koopmans, ‘Contractueel stippelwerk’ (Inaugurele rede Leiden), Geschriften recht, bestuur, economie (34), 1965. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Bureaucratisch gedrag in een ministerloos tijdperk(1940-1942)’, Acta politica: tijdschrift voor politicologie (4), 1968-1969, pp. 361-384. [Juridisch Stippelwerk]
Seventies
-
. Koopmans, ‘De rol van de wetgever’, in: H.C.F. Schoordijk, W.C.L. van der Grinten, C.H.F. Polak & G.E. Langemeijer (Eds.), Honderd jaar rechtsleven: de Nederlandse Juristen-Vereniging 1870-1970, Zwolle: Tjeenk Willink 1970, pp. 221-235. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Conserverende en activerende rechtsbegrippen’, in: J.J.M. van der Ven, A. Bockwinkel (Eds.), Recht als instrument van behoud en verandering: opstellen aangeboden aan prof. Mr. J.J.M. van der Ven, Deventer: Kluwer 1972, pp. 221-235. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De macht van de feiten: twee juridische colleges’ in: T. Koopmans, De macht van de feiten, Deventer: Kluwer 1974, pp. 3-9. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Persoonlijkheden, Politiek en Staatsrecht’, in: T. Koopmans, De macht van de feiten, Deventer: Kluwer 1974, pp. 11-19. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Deelideologieën’, in: T. Koopmans (Ed.), t’Exempel dwinght: Opstellen aangeboden door vrienden en vereerders aan prof. Mr. I. Kisch ter gelegenheid van zijn 70e verjaardag, Zwolle: Tjeenk Willink 1975, pp. 275-282. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Vrijheden in beweging’, Thorbecke colleges 2, Leiden – Zwolle 1976. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Euro-verkiezingen: symbool of panacee’ S.E.W. Tijdschrift voor Europees en economisch recht, 1978, pp. 2-11. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Het verschoningsrecht van de journalist: preadvies van T.Koopmans; Gelijkheid van man en vrouw in het nationaliteitsrecht: debat over het preadvies van G.R. Groot’, Geschriften van de Nederlandse Vereniging voor Rechtsvergelijking (26), 1978, pp. 1-34. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De polsstok van de rechter’, in: H.J.A.M. van Geest, L.J.M. de Leede & A.B. Ringeling (Eds.), Regel en praktijk. Opstellen aangeboden aan prof. Mr. S.F.L. baron van Wijnbergen ter gelegenheid van zijn 25-jarig ambtsjubileum als hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen, Zwolle: Tjeenk Willink 1979, pp. 101-112. [Juridisch Stippelwerk]
Eighties
-
T. Koopmans, ‘Beginselen van wetgeving’, in: P.D.A. Claessen, W. van Ham-Wagner, C.F.J. de Jongh, B. de Goede (Eds.), Beeld van een goede vriendschap. Opstellen aangeboden aan prof. mr. B. de Goede bij zijn afscheid als hoogleraar staats- en administratief recht aan de Rijksuniversiteit te Leiden, ’s-Gravenhage: Vuga-Boekerij 1980, pp. 123-133. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Retrospectivity reconsidered’, The Cambridge law journal 39(2), 1980, pp. 287-303.
-
T. Koopmans, ‘Gelijke en ongelijke gevallen’, in: A.W. Heringa, R.E. de Winter, W.J. Witteveen (Eds.), Staatkundig jaarboek 1982-1983, Leiden: Redactie Staatkundig jaarboek 1982, pp. 147-158. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Juridische dialectiek’, Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afdeling Letterkunde, Nieuwe Reeks, deel 45-3, Amsterdam 1982. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Stare decisis in European law’, in: D. O'Keeffe & H.G. Schermers (Eds.), Essays in European law and integration; to mark the silver jubilee of the Europa Institute Leiden, Deventer: Kluwer law and taxation 1982, pp. 11-27. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Hogere voorzieningen naar rechterlijk goedvinden’, Nederlands Juristenblad (60-45/46), 1985, pp. 1417-1421. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Personencontrole’, S.E.W. Tijdschrift voor Europees en economisch recht, 1986, pp. 620-623. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De plaats van het Kartelrecht in het EEG-Verdrag’, S.E.W. Tijdschrift voor Europees en economisch recht (35-6), 1987, pp. 424-431. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘La procédure préjudicielle – victime de son succès?’ in: Du droit international au droit de l’intégration, Liber amicorum Pierre Pescatore : Baden Baden 1987, pp.347-357. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De Hoge Raad en buitenlandse hoogste gerechten’, in: De Hoge Raad der Nederlanden, 1838-1988, een portret, Zwolle: Tjeenk Willink 1988, pp. 351-371. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘The roots of judicial activism’, in: F.Matscher, H. Petzold (Eds.), Protecting human rights: The European Dimension. Studies in honour of G.J. Wiarda, Köln: Carl Heymanns Verlag 1988, pp. 317-327. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Overbelasting van de Rechter’, NJCM-bulletin Nederlands tijdschrift voor de mensenrechten (14-1), 1989, pp.6-11. [Juridisch Stippelwerk]
Nineties
-
T. Koopmans, ‘Redactionele kanttekeningen, Ruw spel en zijn spelregels’, in: T. Koopmans, Juridisch Stippelwerk, Deventer: Kluwer 1991, pp. 448-450. [Juridisch Stippelwerk]
Ars Aequi: Juridisch Studentenblad
- T. Koopmans, ‘Westers staatsrecht als onderwerp van studie’, Ars aequi : Juridisch Studentenblad: onder auspiciën van de Vereniging van Juridische Faculteiten in Nederland 46 (9), 1997, pp. 574-576
Nederlands Juristenblad
- T. Koopmans, ‘Verloedering’, Nederlandsch Juristenblad 67 (12), 1992, pp. 390.
- T. Koopmans, ‘In memoriam A.M. Donner 1918-1992’, Nederlandsch Juristenblad 67 (36), 1992, pp. 1180-1181.
- T. Koopmans, ‘Rechter , D-mark en democratie het Bundesverfassungsgericht en de Europese Unie’, Nederlandsch Juristenblad 69 (8), 1994, pp. 245-251.
- T. Koopmans, ‘Het post-Maastrichtse Europa’, Nederlandsch Juristenblad 71(9), 1996, pp. 305-315.
- T. Koopmans, ‘Het vice-presidium’, Nederlandsch Juristenblad 86 (32), 2011, pp. 2150-2153.
Rechtsgeleerd Magazijn Themis
- T. Koopmans, ‘Van verscheidenheid naar verbrokkeling’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1971, pp. 81-83. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Brave nieuwe wereld’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1972, pp. 277-279. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Gelegenheidsnoodrecht’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1973, pp. 527-529. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Mammoetperikelen’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1975, pp. 129-131. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Twintig jaar later’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1976, pp. 133-135. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Strafrecht en democratie’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1977, pp. 319-321. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Gedragsregels’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1979, pp. 1-3. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De Europese Gemeenschappen en het Nederlandse staatsbestel’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis tijdschrif, 1980, pp. 362-377. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Erosie van het eigendomsrecht’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1980, pp. 2-3. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Ambtenaren neutraal en gehoorzaam?’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1982, pp. 113-115. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘G.J. Wiarda – de serene evenwichtskunstenaar’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1983, pp. 120-131. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Mini-monopolies’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1983, pp. 342-344. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De vervolgbaarheidsfactor’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1985, pp. 1-3. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Vergunningen, burgerlijke rechten en mensenrechten’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1986, pp. 1-3. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De ontwikkeling van de internationale rechtsorde’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1987, pp. 313-315. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Rechterlijke uitrusting’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1987, pp. 57-59. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Regelgeving door onderhandeling Een kleine bijdrage aan het bureaucratiseringsdebat’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1988, pp. 153-155. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘De paradox van 1992’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1989, pp. 271-273. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Verdraagzaamheid of: de betrekkelijke waarde van het recht’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1990, pp. 49-51. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Politieke partijen’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1992-2, 1992, pp. 49-50.
-
T. Koopmans, ‘Recht, Moraal en Wetenschap’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1994-2, 1994, pp. 49-50.
-
T. Koopmans, ‘De stakingsparadox: collectieve actie en collectieve sector’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1994-9, pp. 426-427.
-
T. Koopmans, ‘Veertig jaar economische rechtspraak’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1995-5, 1995, pp. 183-185.
-
T. Koopmans, ‘Positieve discriminatie’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1996-3, 1996, pp. 81-82.
-
T. Koopmans, ‘Juristenproza’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1996-10, 1996, pp. 365-366.
-
T. Koopmans, ‘J.H. Reestman, Constitutionele toetsing in Frankrijk’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1997-9, 1997, pp. 371-372.
-
T. Koopmans, ‘Het primaat van de politiek’ , Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1998-4, 1998, pp. 97.
-
T. Koopmans, ‘De technologische ontwikkeling en de houdbaarheid van rechtsbegrippen’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 1999-1, 1999, pp. 1-2.
-
T. Koopmans, ‘Medezeggenschapsproblemen’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 1999-8, 1999, pp. 261-263.
-
T. Koopmans, ‘Het recht om niet gekwetst te worden’ , Rechtsgeleerd magazijn Themis 2000-5, 2000, pp. 161-162.
-
T. Koopmans, ‘Het nut van staatshoofden’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2001-2, 2001, pp. 33-34.
-
T. Koopmans, ‘Federalisering en regionalisering’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2001-9, 2001, pp. 273-274.
-
T. Koopmans, ‘C.B. Schutte, Constitutionele rechtspraak in Spanje. Het Tribunal Constitucional en zijn jurisprudentie in hun historische context’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2002-1, 2002, pp. 42-43.
-
T. Koopmans, ‘Ulli d’Oliveira – de geïntegreerde rebel’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2003-3, pp. 123-125.
-
T. Koopmans, ‘Job de Ruiter, Jan Donner jurist. Een biografie’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2003-6, pp. 323-326.
-
T. Koopmans, ‘De choastheorie en de rechtsgeleerdheid’, Rechtsgeleerd Magazijn Themis 2008-5, 2008, pp. 191-195.
Book: Vergelijkend Publiekrecht (1986)
-
T. Koopmans, ‘Inleiding’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 1-7.
-
T. Koopmans, ‘De status van de wet (theorie)’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 11-24.
- T. Koopmans, ‘Sovereignty of Parliament’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 25-41.
- T. Koopmans, ‘Constitutionele toetsing’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 42-67.
- T. Koopmans, ‘Het gezag van de rechter en wetgever’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 68-84.
- T. Koopmans, ‘Gemeen of bijzonder recht (theorie)’ in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp.87-100.
- T. Koopmans, ‘Séparation des pouvoirs’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp.101-114.
- T. Koopmans, ‘De common law traditie’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 115-130.
- T. Koopmans, ‘Bestuur en recht’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 131-142.
- T. Koopmans, ‘Afhankelijkheid of zelfstandigheid (theorie)’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 145-159.
- T. Koopmans, ‘Separation of powers’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 160-173.
- T. Koopmans, ‘Cabinet Government’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 174-188.
- T. Koopmans, ‘Op zoek naar evenwicht’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 189-207.
- T. Koopmans, ‘Rechten en vrijheden (theorie)’ in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 211-222.
- T. Koopmans, ‘De burgerlijke vrijheden’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 223-243.
- T. Koopmans, ‘De burger in actie’, in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 244-258.
- T. Koopmans, ‘Epiloog’ in: Vergelijkend Publiekrecht, Deventer: Kluwer 1986, pp. 259-266.
SSRN (Social Science Research Network)
-
T. Koopmans, ‘Legislature and judiciary: present trends’, in: Mauro Capelleti (Ed.), New perspectives for a common law of Europe, Leiden: Sijthoff 1978, pp. 309-337. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘The Role of Law in the Next Stage of European Integration’, The international comparative law quarterly 35 (4), 1986, pp. 925-931. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Understanding political systems: a comment on methods of comparative research’, Georgia journal of international and comparative law 17 (2), 1987, pp. 261-269. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘Equal protection: the social dimension of European community law’, Michigan journal of international law 11 (1), 1989, pp. 1-10. [Juridisch Stippelwerk]
-
T. Koopmans, ‘The Future of Legal Systems’, in: Thijmen Koopmans, Neil MacCormick (Eds.), The Presidential Address to the David Hume Institute. Hume Occasional Paper No.13, Edinburgh: David Hume Institute 1990, pp. 1-10. [Juridisch Stippelwerk]