Het sociaal recht is voortdurend in beweging. Tegelijkertijd gaat het recht van de werkende mens om fundamentele zaken, die onveranderlijk van gewicht en waarde zijn. Het onderzoek van de afdeling Sociaal recht richt zich zowel op de (voortdurende) veranderingen in het arbeidsrecht en het sociaalzekerheidsrecht, als op de meer permanente fundamenten van het vakgebied: ongelijkheidscompensatie, inkomensbescherming en activering. Het arbeidsrecht bevindt zich in een spanningsveld tussen het garanderen van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en – omstandigheden enerzijds en het garanderen van werk anderzijds.

Het is in deze spannende context dat het onderzoek plaatsvindt: veranderend sociaal recht in een veranderende wereld. Alleen al omdat Nederland dat niet als enige meemaakt, is in het onderzoek een belangrijke plaats ingeruimd voor internationaal (ILO) en Europees (EU, EVRM) arbeidsrecht. Hoe gaan andere landen met die spanningen om, en welke invloed heeft het internationale en Europese arbeidsrecht?

Hervorming van sociale regelgeving

Samen met de afdeling economie participeert de afdeling in het onderzoeksprogramma hervorming van sociale regelgeving. In dit onderzoeksprogramma wordt onderzocht wat de gevolgen zijn van maatschappelijke trends voor regelgeving en instituties op het terrein van sociale zekerheid en arbeidsmarkt. Daarbij gaat het om analyses van veranderingen in de verantwoordelijkheidsverdeling (zoals publieke danwel private regelingen). De verandering in de herverdeling van inkomens via sociale uitkeringen en belasting- en premieheffing en van veranderingen in de doelstellingen van sociale regelgeving (zoals inkomensbescherming, bevordering van de arbeidsparticipatie en evenwichtige arbeidsverhoudingen) en de mate waarin deze doelstellingen worden gerealiseerd. Het onderzoek betreft zowel analyses van feitelijk doorgevoerde hervormingen als van hervormingsopties voor de toekomst.

In dit kader hebben medewerkers van de afdeling bijvoorbeeld gepubliceerd over het per 1 juli 2015 ingevoerde nieuwe ontslagrecht. Zowel in de aanloop naar deze hervormingen als in de evaluatie ervan nadien is de afdeling actief.

Europees arbeidsrecht

Het Europese arbeidsrecht vormt een belangrijke component van het onderzoek. Samen met prof. Waas (Goethe Universiteit, Frankfurt) heeft prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss het European Labour Law Network opgericht. Dit netwerk bestaat uit nationale experts van de verschillende EU- en EER-landen. Het netwerk vormt een platform voor bestudering van de invloed van EU-recht op de verschillende stelsels en voor rechtsvergelijking. In het ELLN wordt onder meer gewerkt aan een restatement van het Europese arbeidsrecht.

In het SOLID-project nemen prof. mr. B. Barentsen en dr. M.Y.H.G Erkens deel. Samen met de afdelingen Economie, Europees Recht en Criminologie wordt onderzoek gedaan naar de invloed van (arbeids)migratie op solidariteit en instituties in Nederland en de EU.  Vanuit de afdeling ligt de nadruk op de bescherming tegen arbeidsuitbuiting, op schijnconstructies en de regulering van grensoverschrijdend werknemersverkeer.