Universiteit Leiden

nl en

Ondernemingsrecht (LL.M.)

Studieprogramma

De master Ondernemingsrecht maakt het mogelijk om in een breed kader kennis en vaardigheden op te doen op het gebied van het ondernemingsrecht door verschillende ondernemingsrechtelijke kernvakken zoals Verdieping Ondernemingsrecht, Fusies en overnames en het Practicum ondernemingsrecht.

Een belangrijk vak in het programma is Verdieping Ondernemingsrecht. Dit verplichte vak geeft je inzicht in het ondernemingsrecht en de discussies binnen dat vakgebied. Een ander verplicht vak is Fusies en overnames. Daarnaast kiezen studenten in het tweede semester twee van de volgende drie keuzevakken: IE Merken- en handelsnaamrecht, Capita Selecta Ondernemingsrecht of Insolventierecht. In het eerste semester en in het tweede semester zijn er vakken waarin je niet alleen je kennis maar ook je schrijfvaardigheid verder ontwikkelt: dit zijn het Practicum en het Privatissimum. Het Privatissimum, en de Stage en de Scriptie, kun je ook gebruiken om accenten aan te brengen in jouw expertise.

Semester 1

Het vak ILS Ondernemings- en Insolventierecht richt zich op het aanleren van de basisprincipes van juridisch wetenschappelijk onderzoek binnen het ondernemings- en insolventierecht. De nadruk ligt op het ontwikkelen van een uitvoerbaar onderzoeksplan, waarbij het vak een combinatie biedt van theoretische verdieping en praktische onderzoeksvaardigheden.

In het eerste deel van het vak wordt aandacht besteed aan actuele onderzoeksonderwerpen binnen het ondernemingsrecht, zoals duurzaamheid en corporate governance. Het onderwijs sluit aan op het onderzoek van de docenten van de afdeling Ondernemingsrecht en biedt studenten de mogelijkheid om dieper in te gaan op relevante thema's.

In het tweede deel leren studenten hoe ze een probleem kunnen analyseren, een vraagstelling kunnen formuleren en geschikte onderzoeksmethoden kunnen kiezen. Ze krijgen inzicht in empirisch juridisch onderzoek en leren dit kritisch te beoordelen. Door middel van werkgroepen en praktische oefeningen ontwikkelen studenten zelfstandig een onderzoeksplan en ontvangen ze peer feedback, evenals feedback van docenten. Deze aanpak helpt studenten essentiële academische vaardigheden te ontwikkelen die zowel in de wetenschap als in de praktijk onmisbaar zijn.

In het vak Verdieping Ondernemingsrecht bestuderen studenten de rol van rechtspersonen zoals de NV, BV, stichtingen, verenigingen en coöperaties, met een focus op bestuur en toezicht. Door de regels die op deze rechtspersonen van toepassing zijn te onderzoeken, krijgen studenten inzicht in de verantwoordelijkheden van de verschillende organen, zoals het bestuur en de raad van commissarissen, en hoe deze zich verhouden tot aandeelhouders en werknemers. Maatschappelijk relevante vraagstukken, zoals aandeelhoudersactivisme en duurzaamheid, komen uitgebreid aan bod.

Het Practicum Corporate Litigation behandelt de belangrijkste juridische aspecten van geschillen binnen vennootschappen. Studenten werken aan een centrale casus die stapsgewijs verder wordt uitgewerkt in verschillende processtukken, zoals een procesadvies en een zaak bij de Ondernemingskamer. Docenten met praktijkervaring begeleiden de studenten, waarbij ze de dynamiek van ondernemingsrechtelijke procedures leren kennen. Het practicum biedt een realistische simulatie van corporate litigation.

Het vak Fusies en Overnames biedt inzicht in de juridische en bedrijfseconomische aspecten van fusies en overnames. Studenten behandelen vragen zoals waarom bedrijven elkaar overnemen, de risico’s en kansen, de verschillende vormen van overnames, en de rol van documenten zoals een letter of intent en due diligence. Het vak richt zich op de belangrijkste juridische documenten en processen, evenals de verwerking in jaarrekeningen, en belicht de mededingings- en medezeggenschapsrechtelijke aspecten die hierbij een rol spelen. Zo leren studenten adequaat te adviseren en het overnameproces te begeleiden.

Semester 2

Het merkenrecht, handelsnaamrecht en modellenrecht zijn drie essentiële rechtsgebieden binnen de intellectuele eigendom waar juristen in de commerciële praktijk mee te maken hebben. Elke onderneming heeft een handelsnaam en vaak ook een domeinnaam, wat kan leiden tot conflicten met andere handelsnamen of merken. Deze conflicten zijn frequent en kunnen invloed hebben op de waarde van een onderneming, vooral wanneer het merk een belangrijk onderdeel van het kapitaal vormt. Het merkenrecht is de afgelopen dertig jaar sterk geëuropeaniseerd; naast het Benelux-merk is er sinds 1996 het Uniemerk, dat in de hele EU geldt en ook daar conflicten kan veroorzaken. Bovendien hebben geschillen over internetdomeinnamen vaak een globaal karakter en worden ze geregeld opgelost via instanties zoals WIPO. In dit vak wordt aandacht besteed aan de relevante aspecten van het merken- en handelsnaamrecht, evenals de bescherming van industriële vormgeving via het modellenrecht en de slaafse nabootsing.

Het verhaalsrecht ex art. 3:276 BW stelt dat de schuldenaar met zijn volledige vermogen aansprakelijk is voor schulden. Bij betalingsproblemen of betalingsonmacht biedt het insolventierecht verschillende opties, waaronder buitengerechtelijke akkoorden, WHOA, surseance van betaling, faillissement en schuldsanering voor natuurlijke personen.

In dit vak ligt de nadruk op faillissement, waarbij onderwerpen zoals het doel, de positie van de schuldenaar en de rol van betrokkenen zoals de curator en de rechter-commissaris aan bod komen. Belangrijke leerstukken, waaronder de faillissementspauliana, verrekening, aansprakelijkheid van curatoren, en de rangorde van schuldeisers worden eveneens behandeld.

Aangezien de gevolgen van insolventie vaak verder reiken dan Nederland, wordt ook aandacht besteed aan Europese en internationale regelingen. Het vak biedt een breed overzicht van het insolventierecht en is bijzonder geschikt voor de afrondende fase van de rechtenstudie, ondanks het beperkte aantal college-uren. Na afronding heeft de student een basiskennis van dit complexe rechtsgebied.

In het vak Capita Selecta Ondernemingsrecht worden tijdens de bijeenkomsten actuele en relevante ondernemingsrechtelijke thema’s besproken. De keuze van deze thema’s is gebaseerd op criteria zoals actualiteit, complexiteit, maatschappelijke relevantie, en hun samenhang met andere rechtsgebieden.

De onderwerpen kunnen onder meer de aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen, de doorbraak van aansprakelijkheid in concernverhoudingen, en de rol van arbeid (ondernemingsraad en vakbonden) binnen het ondernemingsrecht omvatten. Ook wordt aandacht besteed aan concernvorming, de Ondernemingskamer als ondernemingsrechtelijk motorblok, organieke medezeggenschap, en governance, met een focus op duurzaamheid en ondernemingsrecht. Hierbij komen thema’s zoals corporate climate litigation en maatschappelijke ondernemingen aan bod. Het vak biedt een breed academisch perspectief op deze belangrijke onderwerpen.

In het vak Privatissimum Ondernemingsrecht worden studenten uitgedaagd om schriftelijke opdrachten te maken en één mondelinge presentatie (referaat) te houden. De opdrachten variëren per groep en bestrijken belangrijke deelgebieden van het ondernemingsrecht, zoals Fusies & Overnames, Corporate Litigation, en Insolventierecht.

Het doel van het privatissimum is het ontwikkelen van essentiële onderzoeks- en schrijfvaardigheden, met als resultaat een verdieping van kennis en inzicht in ondernemingsrechtelijke thema's. Studenten leren om problemen en rechtsvragen te identificeren, relevant onderzoek te doen, en hun bevindingen helder en gestructureerd te presenteren.

Het vak bestaat uit wekelijkse bijeenkomsten, gevolgd door een referatendag. Aanwezigheid en tijdige inlevering van opdrachten zijn verplicht. De beoordeling is gebaseerd op vier schriftelijke werkstukken en het referaat, wat bijdraagt aan een praktische oefening in het ondernemingsrecht.

Tijdens een stage werk je voor een aaneengesloten periode bij een organisatie, bijvoorbeeld bij de overheid of internationaal bedrijf. Een goede manier om te ontdekken waar je interesses liggen en wat je kwaliteiten zijn. 

De Career Services van de Universiteit Leiden en de facultaire loopbaancoach helpen je graag om een geschikte stageplek te vinden. Ook hebben docenten een groot netwerk waar regelmatig stageplaatsen beschikbaar komen. Deze worden gepubliceerd op de online leeromgeving. 
Een stage is een verplicht onderdeel van de afstudeerrichting Ondernemingsrecht.

Kijk op de website van Leiden Universiteit Career Zone voor solliciatietips en vacatures.

De masterscriptie is het sluitstuk van de opleiding. Je doet in hoge mate individueel, zelfstandig, wetenschappelijk onderzoek naar een juridisch onderwerp vanuit een (rechts)filosofische invalshoek. Je dient te laten zien dat je – onder begeleiding – in staat bent een juridisch vraagstuk of probleem te herkennen, hierover een vraag- of probleemstelling te formuleren en beargumenteerd tot een beantwoording en/of oplossing te komen met behulp van zelf gevonden regelgeving, jurisprudentie en wetenschappelijke literatuur. Kennis, theorie, inzicht en vaardigheden moeten methodologisch worden toegepast en mede via een kritische oordeelsvorming beargumenteerd tot uitdrukking worden gebracht in een helder wetenschappelijk betoog van 10.000 à 15.000 woorden (inclusief noten en exclusief literatuurlijst).