Iedereen heeft wel eens een dip, maar als gedurende een lange periode sprake is van hevige neerslachtigheid, spreekt men van een depressie. Zo'n vijf procent van de bevolking krijgt er jaarlijks mee te maken. Of het daadwerkelijk tot een depressie komt, heeft voor een deel te maken met iemands cognitieve kwetsbaarheid: de mate waarin het krijgen van negatieve informatie kan leiden tot depressie.

Cognitieve reactiviteit

Klinisch psycholoog Niki Antypa heeft in haar promotie-onderzoek een aantal typen van cognitieve kwetsbaarheid onderzocht. Eén daarvan is de zogenaamde cognitieve reactiviteit (CR). Dit is een maat voor hoe makkelijk iemand zich door een normale stemmingswisseling op negatieve gedachten laat brengen, ook al is diegene niet depressief. Een hoge CR-score betekent dat iemand bij een tegenslag of sombere bui ook veel negatiever over zichzelf gaat denken. Dat kan de aanzet zijn tot een depressie.

Negatieve gezichtsuitdrukkingen

De Griekse onderzoekster heeft onderzocht wat iemands CR-score bepaalt. Dit deed ze binnen een groot landelijk onderzoeksproject, de Nederlandse Studie naar Depressie en Angst (NESDA). Het bleek dat genen en omgevingsfactoren in vrijwel gelijke mate van invloed zijn. Ook vond ze dat een hoge CR-score een verhoogde kans geeft op een terugkerende depressie nadat iemand is hersteld van een eerdere. 'De CR-score kan daarom een nuttig hulpmiddel zijn in behandelingen', denkt Antypa.

Omega-3

Ook heeft ze onderzocht in hoeverre ze de CR-score van mensen kon manipuleren door toediening van voedingssupplementen met omega-3-vetzuren (visolie). 'Deze middelen staan de laatste tijd behoorlijk in de aandacht en lijken een positief effect te hebben op de stemming', zegt Antypa. 'We hebben de effecten van omega-3 zowel op gezonde proefpersonen onderzocht als op een groep mensen die net hersteld was van een depressie. In beide groepen kregen ze een maand lang omega-3-supplementen of een placebo.'

Voorzichtige aanwijzing