Zijn speelpleinen ook voor kinderen met autisme?
Volgens de Verenigde Naties hebben alle kinderen recht op spelen. Maar zijn speelpleinen ook ingericht voor kinderen met autisme? Carolien Rieffe en collega's publiceren een essay over het belang van vrij spelen, in de Autismeweek 2025 (29 maart tot en met 5 april).
Veel schoolpleinen zijn een open vlakte met vooral veel tegels volgens ontwikkelingspsycholoog Carolien Rieffe: ‘En daarmee totaal ongeschikt voor kinderen met autisme en ook veel andere kinderen. Onzichtbare barrières, zoals een slechte akoestiek of de angst om een bal tegen je aan te krijgen, zorgen ervoor dat veel autistische kinderen liever binnen blijven in de pauze.’
Architectuur van het schoolplein
Het design van een schoolplein of speelplein moet zo zijn ingericht, betogen Rieffe en collega’s uit de architectuur, dat kinderen met verschillende behoeftes en capaciteiten zich welkom en veilig voelen. Hoe dan wel? Een schoolplein met veel groen en met afgebakende gebieden, zoals een door groen afgeschermd voetbalgebied. Maar ook een plek waar je rustig kunt zitten om even te relaxen of te kletsen; allemaal belangrijke elementen voor een autisme-vriendelijk schoolplein.
Groene uitnodiging om te ontdekken
Mede-auteur Maaike de Vos is moeder van een dochter met autisme en legt uit hoe in elke stap van het designproces de kinderen hun zegje mochten doen en hun wensen uiten: bij het maken van plannen tot het vinden van materialen en het aanleggen van een groengedeelte waarin kinderen de planten kunnen voelen, ruiken en proeven. De Vos: ‘Vooral de ezelsoren en het colakruid zijn populair. Zo zijn speelplaatsen en schoolpleinen een groene uitnodiging om te ontdekken.'
Essay
Rieffe: 'In ons essay bespreken we welke basisprincipes we gebruiken bij het ontwerpen van ‘eerlijke’ speeltuinen waar alle kinderen, met en zonder autisme zich veilig en welkom voelen, floreren en een gevoel van vrijheid en autonomie ervaren.'
Rieffe, C., Veiga, G., de Vos, M., Mohammadi, M., & Mostafa, M. (2025). Het belang van vrij spelen; Hoe nodig je kinderen met autisme uit. Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme, 24 (1), 31-43
2025: Autismeweek | World Autism Awareness Day
29 maart tot en met 5 april: Autismeweek Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) ‘Ruimte voor autisme’
2 april: Verenigde Naties World Autism Awareness Day