Hoe help je jongeren met geldstress goede keuzes maken?
Versterk kennis en vaardigheden, maak het gemakkelijk om de goede dingen te doen en wees mild als dat even niet lukt. Dat zijn de aanbevelingen naar aanleiding van het Nibud-onderzoek ‘Geldstress bij jongeren’. Nibud-onderzoekers werkten daarvoor samen met twee Leidse psychologen.
Wilco van Dijk en Lotte van Dillen van Sociale, Economische en Organisatiepsychologie in Leiden volgden samen met de Nibud-onderzoekers 3 jaar lang bijna 600 mbo’ers. Doel van het onderzoek was om te achterhalen onder welke omstandigheden jongeren geldstress ervaren.
Wilco van Dijk: 'Het bevorderen van gezond financieel gedrag kan een goede manier zijn om het financieel welzijn van studenten te verbeteren.'
Financieel gedrag
Jongeren met geldstress en financiële problemen staan bij de start van hun volwassen leven al op achterstand. Uit eerder onderzoek van het Nibud bleek dat 1 op de 5 jongeren van 18 tot 26 jaar te maken heeft met ernstige betalingsproblemen. Het instituut wilde graag weten welke factoren bepalend zijn voor het financiële welzijn van jongeren. Wilco van Dijk: 'Ons onderzoek laat zien dat geldstress sterk samenhangt met financieel gedrag. Het bevorderen van gezond financieel gedrag kan daarom een goede manier zijn om het financieel welzijn van studenten te verbeteren. De universiteit kan een belangrijke rol vervullen door haar studenten hierbij te ondersteunen.'
Keuzes
De vraag is waarom het de ene jongere wel lukt om zonder geldzorgen te leven terwijl de andere veel geldstress ervaart. Voor het antwoord werden bijna 600 jongeren gevolgd, die aan het begin van het 3-jarige onderzoek in het laatste jaar van hun mbo-opleiding zaten. Door de ontwikkelingen die zij gingen doormaken (diploma halen, aan het werk gaan), was te verwachten dat zij voor een aantal keuzes met financiële gevolgen zouden komen te staan. De onderzoekers van het Nibud en de Universiteit Leiden keken naar de invloed van financieel gedrag, financiële vaardigheden, psychologische kenmerken en persoonlijke economische factoren op deze keuzes.
Gedrag en vaardigheden
Het onderzoek Geldstress bij jongeren maakt duidelijk dat de mate van geldstress vooral samenhangt met verschillende financiële gedragingen. Als jongeren meer lenen voor hun dagelijkse uitgaven, makkelijker geld uitgeven en weinig geld achter de hand hebben, ervaren ze meer stress. Jongeren die het tegenovergestelde gedrag laten zien, hebben meer vertrouwen in hun eigen capaciteit en kunnen bijvoorbeeld vaak beter plannen. Voor zowel de overheid als financiële dienstverleners liggen daar bij uitstek kansen om geldstress bij jongeren te voorkomen. Zo kunnen kennis en vaardigheden worden versterkt door financiële educatie een vaste plek in het primair en voortgezet onderwijs te geven.
Zelfstandig
Daarnaast is het belangrijk om jongeren te beschermen tegen verkeerde financiële keuzes. Zij kunnen lang niet allemaal even goed omgaan met de financiële verantwoordelijkheid die jongeren vanaf hun 18e jaar hebben. We zagen dat jongeren die weinig moeite hebben met het maken van schulden vaker geldstress ervaren. Het is daarom belangrijk om hen te ontmoedigen om schulden te maken of op afbetaling te kopen. Het aanvragen van toeslagen of studiefinanciering moet juist eenvoudiger worden. En als jongeren toch keuzes maken die tot financiële problemen leiden, is het noodzakelijk dat private en publieke partijen oog hebben voor de leeftijd van hun klanten bij het oplossen van die problemen. Financieel zelfstandig en redzaam worden leer je – net als veel andere zaken – tenslotte met vallen en opstaan