Samenwerkend leren in conservatoriumonderwijs: katalysator voor innovatie
Welke vormen van samenwerkend leren bestaan er al in het conservatoriumonderwijs en hoe kunnen dergelijke vormen worden geïmplementeerd? Dit is het onderwerp van het proefschrift van Tamara Rumiantsev, promovendus bij het ICLON. Promotie op 14 april 2022.
Meester-gezeltraditie
De hedendaagse professionele muziekuitvoerings- en muziekonderwijspraktijk vraagt van musici het vermogen om deel te nemen aan verschillende samenwerkingsverbanden met een breed scala aan competenties en vaardigheden. Conservatoriumonderwijs is gecentreerd rond één-op-één onderwijs in de zogenaamde meester-gezeltraditie. Volgens verschillende studies zou het aanbieden van een grotere verscheidenheid aan pedagogische werkvormen en het implementeren van samenwerkend leren in het conservatoriumonderwijs gunstig zijn voor de voorbereiding van studenten op hun toekomstige carrière. Samenwerkend leren is echter nog niet breed en op grote schaal geïmplementeerd in conservatoria over de hele wereld.
Samenwerkend leren aan conservatoria
Het doel van dit onderzoeksproject was om meer inzicht te krijgen in welke vormen van samenwerkend leren al bestaan in conservatoriumonderwijs en hoe dergelijke vormen kunnen worden geïmplementeerd. Conservatoriumdocenten werden geïnterviewd over hun percepties van cursusinhoud, groepslessen en mogelijkheden voor innovatie, terwijl studenten met betrekking tot deze aspecten werden ondervraagd via vragenlijsten. Interviews met conservatoriumleiders brachten nieuwe inzichten in hun ideeën over curriculumhervorming en over hoe studenten kunnen worden opgeleid voor hun toekomstige beroepspraktijk.
Betere voorbereiding op de beroepspraktijk
Samenwerkend leren in conservatoriumonderwijs helpt studenten bij de ontwikkeling van samenwerkings-, sociale en interpersoonlijke vaardigheden. Ook metacognitieve vaardigheden, zelfregulerend leren en zelfeffectiviteit werden versterkt door samenwerkend leren. Leeractiviteiten en de inhoud van lessen bleken hier zeer geschikt voor te zijn. Concluderend bereidt samenwerkend leren studenten beter voor op hun toekomstige professionele praktijk.
Paradigmaverschuiving in conservatoriumonderwijs
Toch bleken aspecten van cultuur en traditie die over het algemeen een docent-gecentreerde didactiek ondersteunen, het implementeren van een grotere variatie aan werkvormen waaronder samenwerkend leren in het conservatoriumonderwijs te belemmeren. Naast het proces van het implementeren van samenwerkend leren, is professionele ontwikkeling van conservatoriumdocenten noodzakelijk. Ook conservatoriumleiders zouden hun inzichten in evidence-based pedagogische praktijken moeten vergroten en reflecteren op hun opvattingen over lesgeven en leren. Een betere aansluiting op de beroepspraktijk en de samenleving vraagt om een paradigmaverschuiving in het denken over conservatoriumonderwijs en in het onderwijs zelf.