Poollicht bij negentien sterren hint op verborgen exoplaneten
Een internationaal team van wetenschappers waaronder de Leidse Joseph Callingham heeft met behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in twee wetenschappelijke publicaties.
De wetenschappers zochten naar poollicht bij rode dwergsterren met behulp van LOFAR. Dat is de krachtigste radiotelescoop ter wereld met het centrum in het Drentse Exloo. Een jaar geleden ontdekte hetzelfde team als eerste poollicht bij een ster en dat smaakte naar meer.
Signaal verklapt verborgen planeten
De onderzoekers hebben nu overeenkomstige signalen opgevangen bij negentien rode dwergsterren. Bij vier sterren zijn de signalen het best te verklaren doordat die sterren een wisselwerking hebben met exoplaneten die om hen heen draaien. Die exoplaneten zelf zijn echter nog niet gevonden.
Uitleg: Hoe poollicht een exoplaneet kan verraden
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofBotsing met zonnewind creëert poollicht
Astronomen weten al langer dat planeten, net als onze aarde krachtige radiogolven uitzenden als hun magnetisch veld botst met de zonnewind. Callingham: ‘Bij onze aarde heb je dan noorderlicht en zuiderlicht. En bij Jupiter is het poollicht nog heftiger omdat de vulkanische maan Io veel snel bewegende deeltjes (plasma) richting Jupiter blaast.’
De modellen van de onderzoekers laten zien dat bij de onderzochte sterren iets vergelijkbaars aan de hand kan zijn als bij het poollicht van Jupiter. Co-auteur Harish Vedantham (ASTRON): ‘Het poollicht op de ster ontstaat dan doordat een exoplaneet in de buurt van de ster veel materiaal de ruimte in blaast.’
Het speuren kan beginnen
Het team onderwerpt de negentien sterren inmiddels aan een nader onderzoek. Zo speuren ze bijvoorbeeld met optische telescopen naar aanwijzingen voor exoplaneten en zoeken ze in de radiostraling naar opvallende patronen. In de toekomst willen de onderzoekers hier de SKA-telescopen voor gebruiken. Deze Square Kilometre Array is een grote radiotelescoop, bestaande uit duizenden ontvangers, die momenteel wordt gebouwd in Zuid-Afrika en Australië. In 2029 moeten de telescopen klaar zijn.
Dit artikel verscheen als persbericht op astronomie.nl
Papers
The population of M dwarfs observed at low radio frequencies. Door: J.R. Callingham, H.K. Vedantham, T.W. Shimwell, B.J.S. Pope, I.E. Davis, P.N. Best, M.J. Hardcastle, H.J.A. Röttgering, J. Sabater, C. Tasse, R.J. van Weeren, W.L. Williams, P. Zarka, F. de Gasperin & A. Drabent. Nature Astronomy. https://www.nature.com/articles/s41550-021-01483-0
The TESS View of LOFAR Radio-Emitting Stars. Door: Benjamin J.S. Pope, Joseph R. Callingham, Adina D. Feinstein, Maximilian N. Günther, Harish K. Vedantham, Megan Ansdell, & Timothy W. Shimwell. Astrophysical Journal Letters. https://doi.org/10.3847/2041-8213/ac230c