Drie Leidse onderzoekers genomineerd voor Klokhuis Wetenschapsprijs
Kun je reizen in de tijd? Hoe lezen tweetalige kinderen in Friesland? En kun je emoties meten? Drie Leidse onderzoeken zijn genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs 2020. Kinderen kunnen tot 15 november stemmen op hun favoriete onderzoek, en over de winnaar wordt een Klokhuis-aflevering gemaakt.
Kun je reizen in de tijd?
Simon Portegies Zwart en Tjarda Boekholt (Oxford University).
Het Universum is onvoorspelbaar met als gevolg dat tijdreizen, zoals dat gebeurt met de tijdverdrijver in Harry Potter, niet kan zonder tovenarij. Er bestond al een vermoeden dat er iets niet klopte met tijdreizen; waar zijn anders de toeristen uit de toekomst? Maar het echte bewijs komt van het bestuderen van drie zwarte gaten die om elkaar heen bewegen. Deze beweging is chaotisch en daarom niet te voorspellen. Een beetje zoals een twitterbericht dat zich over de wereld verspreidt als het viraal gaat, niet is te voorspellen. Door chaos loopt de tijd als het ware altijd met ons mee. We kunnen niet van het (tijd)pad af. Je kan niet plotseling naar Hawaii teleporteren om te surfen, maar je kan ook niet even terug in de tijd om Michiel de Ruyter de hand te schudden.
Hoe lezen tweetalige kinderen in Friesland?
Evelyn Bosma en Naomi Nota (Radboud Universiteit/Max Planck Instituut)
In Friesland leren alle kinderen lezen in het Nederlands, ook als ze thuis Fries spreken. In dit onderzoek keken we hoe tweetalige kinderen lezen. We lieten kinderen tussen de 9 en 12 jaar zinnen lezen in beide talen en hielden met een eye-tracker bij hoe snel ze lazen. In het Fries werden woorden die in beide talen helemaal hetzelfde zijn, zoals poes, sneller gelezen dan woorden die een beetje of helemaal anders zijn, zoals beam (boom) en beppe (oma). In het Nederlands was dat niet zo. Friese kinderen gebruiken dus hun kennis van het Nederlands als ze Fries lezen.
Emoties in het gezicht én in het lichaam?
Chris Riddell, Milica Nikolic en Mariska Kret.
Voel jij je wangen wel eens warmer worden als je je schaamt, of je hart sneller kloppen als je bang bent? Je bent zeker niet de enige! Het is zelfs superbelangrijk, want anderen kunnen dan zien hoe je je voelt en je troosten. Maar misschien wil je je gevoelens soms niet laten zien: bijvoorbeeld door je tranen in te houden als je verdrietig bent. Met piepkleine huidsensoren meten we wat er in het lichaam gebeurt als kinderen en volwassenen zich schamen of zich juist trots voelen. Hoe kijken zij? Verandert de hartslag of gaan ze misschien zweten of blozen?
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofOver de Klokhuis Wetenschapsprijs
Het doel van de Klokhuis Wetenschapsprijs is om een breed en jong publiek bekend te maken met wetenschappelijk onderzoek in Nederland. De prijs bekroont interessant en relevant wetenschappelijk onderzoek voor kinderen van 9 tot 12 jaar. Klokhuis-kijkers kunnen online stemmen op hun favoriete onderzoek, op 15 november wordt de prijs uitgereikt. Aan het onderzoeksgebied van het winnende onderzoek wordt een wetenschapsaflevering van Het Klokhuis gewijd.