Tim Meijers: ‘Er zijn zoveel vragen die ik nog zou willen stellen’
Dat Tim Meijers uiteindelijk filosoof werd, viel eigenlijk wel te verwachten. Als kind al stelde de universitair docent zichzelf en anderen eindeloos vragen. Nu doet hij dit professioneel aan het Instituut voor Wijsbegeerte van de Universiteit Leiden. Tim Meijers onderzoekt duurzaamheid en rechtvaardigheid tussen generaties. ‘Medemenselijkheid staat in mijn werk centraal.’
Eén land, oneindig veel meningen
Tim Meijers: ‘Ik ben opgegroeid in Amerongen, in een klein dorp op de Utrechtse heuvelrug. Ik herinner me dat ik altijd al nieuwsgierig en maatschappelijk geïnteresseerd was. Ik herinner me bijvoorbeeld de opkomst van Pim Fortuyn goed. Ik vond het interessant dat er binnen een samenleving hele verschillende visies op de samenleving bestaan, bijvoorbeeld op het gebied van migratie. Ik merkte toen al dat dit iets met me deed, maar ik kon nog niet goed uiting geven aan dit gevoel.’
‘Na de middelbare school verhuisde ik naar Leiden om daar Politicologie te gaan studeren. Tijdens mijn master besloot ik om daar Filosofie bij te gaan doen. Ik merkte dat ik meer interesse had in de morele kant van politieke discussies, in de vraag: ‘hoe zouden we met elkaar móeten samenleven?’
Het wereldbeeld achter morele oordelen
‘We oordelen de hele dag over gebeurtenissen en situaties in ons dagelijks leven: ‘dit is goed’, en ‘dit is onrechtvaardig’. En vaak kunnen we niet goed uitleggen waarom we dat vinden. Sommige mensen denken dat we migranten buiten mogen sluiten, anderen niet. Welke opvattingen schuilen daarachter? Filosofen en ethici proberen kritisch te kijken naar de grondslag van de overtuigingen die ons in het publieke debat om de oren vliegen.
Na mijn master ben ik promotieonderzoek gaan doen in de politieke filosofie aan de Université Catholique de Louvain in Louvain-la-Neuve. Op het moment dat ik politieke filosofie ging studeren, wist ik dat ik hier nooit klaar mee zou zijn. Er zijn zoveel vragen die ik nog zou willen stellen. Omdat ik tijdens mijn PhD begon met lesgeven aan het Instituut voor Wijsbegeerte in Leiden, kwam ik na mijn promotieonderzoek weer in Leiden terecht.'
Hoe ziet een betere wereld eruit?
‘In mijn huidige werk hou ik me vooral bezig met de vraag wat wij als huidige generatie, de mensen die nu op de wereld wonen, verplicht zijn aan toekomstige bewoners van de wereld. Dit kun je koppelen aan vraagstukken als klimaatverandering en het uitputten van natuurlijke hulpbronnen. Hier gaat mijn huidige Veni-onderzoek ‘Who owes what to future generations?’ ook over.
Als politiek filosoof kijk ik naar hoe een betere wereld er uit zou zien. Ik vind dat men hier ook naar moet handelen, om vooruitgang te kunnen boeken. Om deze reden ben ik, met steun van het LUF en de Gratema stichting, in 2019 ook het project Global Justice gestart. Met visiting fellowships bieden we Afrikaanse filosofen de kans om tijd door te brengen in Leiden. Ik zie filosofie als een mondiale onderneming, daarom moeten we ook in discussie met collega’s op alle continenten. Met Global Justice proberen we wereldwijde samenwerking te stimuleren.'
Ratio & emotie
‘Naast mijn werk ben ik, als ik in niet op pad ben met mijn gezin, veel bezig met opera. Ik luister het graag en ik ging er - voor coronatijd - veel naartoe. In mijn filosofische werk ben ik vooral bezig met redenen en argumenten, terwijl bij opera de complexiteit en de emotionele kant van de menselijke conditie meer centraal staat. Om onszelf te begrijpen hebben we beide perspectieven nodig.’