Coronacrisis: hoe pakt Nederland het aan?
‘Nederland reageert inconsistent op de komst van het coronavirus.’ Dat stelt de Leidse politicoloog Arjen Boin, expert in crisismanagement. Kwetsbare groepen zoals ouderen hebben meer advies op maat nodig. ‘Je kunt beter bridgewedstrijden afgelasten dan voetbalwedstrijden.’
Als specialist in rampenbestrijding onderzoekt Boin wereldwijd grote crises zoals natuurrampen en calamiteiten die maatschappijen ontwrichten. Het valt hem allereerst op dat Nederland langzaam reageerde. ‘Al sinds begin januari van dit jaar konden we verwachten dat het zeer besmettelijke virus ook Nederland zou bereiken. Maar Nederland kwam nauwelijks met maatregelen.’
Doorgaan of op slot gooien
In dit soort crisissituaties zijn er ruwweg twee modellen om te reageren, legt Boin uit. Bij model A gaat alles zoveel mogelijk door en bij B gaat er zoveel mogelijk op slot. Nederland kiest voor model A. Zo konden en kunnen mensen uit risicogebieden in Italië, Japan en Zuid-Korea nog probleemloos naar Nederland reizen en vice versa en grote evenementen zijn niet afgelast. Boin: ‘Ik zeg niet dat dit niet goed is, maar ik constateer dat er voor A gekozen wordt. De poort staat dus nog wijd open. Economische belangen lijken te prevaleren. Dat is een verdedigbare keuze, maar het zou wel goed zijn als de premier of de minister van Volksgezondheid dat duidelijk uitlegt.’
Strakkere Europese regie nodig
Het uitgangspunt is dat op model B kan overgestapt worden als de situatie hier veel ernstiger wordt. Maar dan reageren we in feite te laat, aldus Boin. De Europese lidstaten werken volgens hem onvoldoende samen – ieder land pakt het op zijn eigen manier aan. Pas vorige week begon de Crisis Council van de EU de Europese coördinatie van de coronacrisis op te starten. Boin pleit voor een strakkere regie en een goede coördinatie van ‘coronamaatregelen’ van de lidstaten.
Verwarrende boodschap
De boodschap van de Nederlandse regering en de overheid is op sommige punten verwarrend, stelt Boin. ‘Er wordt duidelijk gemaakt dat we het nieuwe coronavirus serieus moeten nemen en het kabinet komt in crisisberaad bijeen, maar tegelijkertijd wordt vooral benadrukt dat het voor de meeste mensen niet gevaarlijk is, dat we niet te snel onze huisarts mogen bellen en ons niet massaal kunnen laten testen.’
Differentieer in doelgroepen
Een nuchtere aanpak helpt toch om overbodige paniek te voorkomen? Boin: ‘Een nuchtere toon is goed, maar ik mis differentiatie in het beleid en goede maatregelen voor degenen voor wie het virus echt gevaarlijk kan zijn.’ Het terughoudende beleid kan veel ouderen en mantelzorgers ervan weerhouden om zich te laten onderzoeken bij beginnende klachten. Hij pleit ervoor dat mensen zich makkelijker kunnen laten testen en dat ouderen en patiënten meer advies op maat krijgen. ‘Wellicht kunnen zij drukke plekken zoals volle treinen en horeca nu beter mijden. Sommige voetbalwedstijden worden afgelast, maar misschien kun je dat beter doen met bridgewedstrijden waar de spelers doorgaans veel ouder zijn.’
Piekbelasting
Het argument dat we een piekbelasting van het zorgsysteem moeten voorkomen, vindt Boin niet legitiem. ‘Nederland is een rijk land en we bereiden ons al jaren voor op de volgende pandemie. Als de economie door mag draaien, mag geld voor het zorgsysteem geen probleem vormen.’
Bannerafbeelding: informatiebord eind januari op Schiphol. Vluchten vanuit en naar China waren nog niet geschrapt.
Tekst: Linda van Putten
Mail de redactie