Leids-Indonesische verzetsstrijder Irawan Soejono herdacht
Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er ook heel veel Indonesiërs actief in het verzet. Een van hen was Irawan Soejono, die studeerde aan de Universiteit Leiden. Op 13 januari 1945 werd hij bij een razzia doodgeschoten op de Boommarkt. 75 jaar later, op 24 januari, werd hij op precies die plek met een kleine ceremonie herdacht door (klein)kinderen van Indonesische verzetsstrijders.
Irawan Soejono wordt geboren op Oost-Java in 1920, in een vooraanstaand gezin: zijn vader was lid van de Volksraad van Nederlands-Indië. In 1930 verhuist het gezin naar Den Haag, en in 1940 gaat Soejono studeren in Leiden, nog net voor het begin van de oorlog. Als de universiteit in 1941, na de protestrede van Rudolph Cleveringa, door de bezetter wordt gesloten, gaat Soejono in Amsterdam verder met studeren. In diezelfde periode sluit hij zich aan bij het verzet.
Soejono vormde in Leiden met negen andere Indonesische studenten een strijdgroep van de Binnenlandse Strijdkrachten. De schuilnaam van Soejono is ‘Henk van de Bevrijding’: hij is actief voor het verzetsblad De Bevrijding van Perhimpoenan Indonesia (PI), de Indonesische studentenorganisatie in Nederland. Hun leus luidde ‘Eerst Nederland bevrijden, dan Indonesië’. Voor deze verzetsstrijders was de oorlog niet afgelopen met de bevrijding van Nederland in 1945, zij vochten daarna door voor de onafhankelijkheid van Indonesië. Soejono maakt die strijd nooit mee: op 13 januari 1945 vlucht hij weg van een razzia op de Breestraat, omdat hij onderdelen voor een typemachine bij zich heeft. Op de Boommarkt wordt hij door een Duitse soldaat doodgeschoten. De leden van zijn strijdgroep dopen hun groep daarna om tot ‘Groep Irawan’.
-
Murjani Kusumobroto, dochter van een van de beste vrienden van Irawan Soejono, hield een toespraak bij de herdenkingsceremonie voor de Indonesische verzetsstrijder. -
Irawan Soejono werd op 13 januari 1945 doodgeschoten op de Boommarkt - ter hoogte van waar nu Webster University zit - toen hij vluchtte voor een razzia. -
Bloemen ter nagedachtenis aan Irawan Soejono. -
Een lid van de werkgroep Merapi, die bestaat uit kinderen van Indonesische onafhankelijkheidsstrijders, vertelde het relaas van de dag waarop Irawan Soejono werd gedood. -
-
Naast leden van de werkgroep Merapi was ook een delegatie van de Indonesische ambassade aanwezig. -
De herdenking werd voortgezet op Begraafplaats Groenesteeg. Daar ligt een gedenksteen voor Irawan Soejono, omdat hij hier begraven lag voor zijn lichaam naar Indonesië werd overgebracht.
Kinderen van PI-strijders hebben zich verenigd in de werkgroep Merapi, met als doel de verhalen en nagedachtenis van hun ouders levend te houden. Zij organiseerden op 24 januari 2020 een herdenkingsceremonie voor Irawan Soejono - 75 jaar na zijn overlijden en tevens zijn honderdste geboortedag. Op de Boommarkt, de plek waar hij werd doodgeschoten hield Murjani Kusumobroto een toespraak. Haar vader was zeer goed bevriend met Irawan. Ook legde de werkgroep een krans op de gedenksteen voor Soejono op Begraafplaats Groenesteeg. Daar is Soejono begraven nadat hij was doodgeschoten, tot zijn lichaam in 1946 naar Indonesië is overgebracht.
Tekst: Marieke Epping
Mail de redactie