Grote Europese subsidie voor Nadine Akkerman en speurwerk naar oude, handgeschreven documenten
Nadine Akkerman heeft een subsidie van twee miljoen euro ontvangen van de European Research Council (ERC) voor onderzoek naar Engelse manuscripten uit de 16e en 17e eeuw. Akkerman: ‘Het werken met handgeschreven teksten en het ontrafelen van hun mysteries is een van mijn passies, en het is vooral de moeite waard als ik met dit werk een stem uit het verleden kan terugvinden die al eeuwen niet gehoord werd.’
Deze handgeschreven teksten waren vaak het resultaat van samenwerking tussen een auteur en een schriftgeleerde. Net als een moderne secretaris corrigeerden, bewerkten en wijzigden deze schriftgeleerden vaak de woorden die hun werkgever hen ter oren deed komen terwijl ze hun ganzenveren in de inkt doopten en op papier zetten. Akkerman gaat deze manuscripten analyseren om de veelvoud van stemmen die zo in de tekst terecht zijn gekomen te ontwarren. We vroegen Nadine Akkerman naar haar onderzoek.
Wat drijft jou om dit onderzoek te doen, wat is je passie?
‘Al jaren loop ik rond met het plan voor dit onderzoek: hoe individuen te identificeren die niet noodzakelijkerwijs een tekst schreven maar er toch enige invloed op hadden – hoe kunnen of moeten we 16e en 17e -eeuwse manuscripten op een andere wijze benaderen. In die tijd dicteerden vaak mensen hun brief, een secretaris schreef de tekst daadwerkelijk op. Van handgeschreven brieven van Koningin Elizabeth I wordt soms, ten onrechte, betwijfeld of zij ze zelf gedicteerd had. Van Koning James VI/I wordt zoiets mindel snel betwijfeld.
Aan de andere kant van het spectrum hebben we een zelfde soort probleem: wie is de auteur van een petitie die gedicteerd is door een ongeletterd persoon, en opgeschreven door een jurist? Hoe kunnen we de twee stemmen scheiden als ze op deze manier worden samengevoegd? Werken met manuscripten in archieven en het terughalen van lang verborgen stemmen, of het nou die van koningin Elizabeth I is of een melkmeisje, dat is mijn passie.’
Hoe werkt zo'n onderzoek?
‘Met deze beurs kan ik een klein team van wetenschappers oprichten, bestaande uit drie promovendi, een postdoc en een onderzoeksassistent. Dit team zal over zo’n vier tot vijf jaar werken met drie soorten manuscripten (brieven, wetteksten en literaire bronnen) met behulp van een hele reeks technieken, van digitale analyse tot het overwegen van hun materialiteit om de manier waarop ze tot stand zijn gekomen beter te begrijpen. De combinatie van methodes uit verschillende disciplines maakt het vernieuwend.
Een voorbeeld van de materialiteit van een brief is de manier waarop deze wordt gevouwen (zie letterlocking.org) - het briefvel zelf werd gebruikt om ook te fungeren als envelop en iedereen had zijn eigen specifieke stijl van vouwen. Dan zijn er nog de verschillende zegels en watermerken die het briefpapier en de makers van teksten onderscheiden. Door het onderzoek te beperken tot specifieke manuscripten, kunnen we ook het potentiële aantal verschillende secretarissen of schriftgeleerden overzien.
We gebruiken de informatie van vele duizenden manuscripten om een blauwdruk te ontwikkelen die op andere perioden en landen kan worden toegepast. Dit project zal de manier veranderen waarop we denken over auteurschap in de vroegmoderne tijd.’
Je geeft ook college, hoe werkt dit samen met dit onderzoek?
‘Elk aspect van mijn onderzoek informeert mijn onderwijs, zowel in termen van pedagogische praktijk als inhoudelijk. Het ene kan echt niet bestaan zonder het andere. Niet alleen zal dit onderzoek nieuwe inzichten opleveren die ik kan doorgeven, net zoals ik dat doe bij mijn studenten die de MA Literary Studies volgen en die mijn cursus Shakespeare’s Sisters hebben gekozen, maar het biedt me ook de mogelijkheid om de volgende generatie onderzoekers en universitaire docenten te trainen, want dat is wat mijn team op termijn zullen worden.
Het is moeilijk om te beoordelen hoe lang het me kostte om het voorstel voor deze subsidie voor te bereiden, maar het is zeker een paar jaar geleden dat ik echt op vakantie ben geweest! Met een succespercentage in de enkele digits, is het schrijven van een voorstel een risicovolle tijdsbesteding, maar als ik deze subsidie nu kan gebruiken om bij mijn studenten het vuur aan te wakkeren om manuscripten te bestuderen en de volgende generatie wetenschappers weet te inspireren, is het de moeite waard.’
Een ERC Consolidator Grant is bedoeld voor wetenschappers die hun onderzoek verder willen ontwikkelen met een op te richten onderzoeksteam, of net zo'n team hebben samengesteld en dat verder willen versterken. In principe is zeven tot twaalf jaar onderzoekservaring na de promotie vereist. De Consolidator Grant bedraagt maximaal 2 miljoen euro.