Historicus Katja Happe is de nieuwe Cleveringahoogleraar
De Duitse historicus Katja Happe is de nieuwe Cleveringahoogleraar van de Universiteit Leiden. Ze houdt op 26 november 2019 de Cleveringa-oratie. Happe doet onderzoek naar de Jodenvervolging in Nederland en schreef daarover het alom geprezen boek ‘Veel valse hoop’.
‘Het is een hele eer’, zegt Happe in een korte reactie op haar benoeming. ‘Ik kende het verhaal van het protest van Rudolph Cleveringa, maar wist niet dat er jaarlijks een nieuwe Cleveringahoogleraar wordt benoemd.’
Hoogste percentage vermoorde Joden
Happe schreef haar boek Viele falsche Hoffnungen (2017) in eerste instantie voor een Duits publiek. Het was in Duitsland namelijk niet zo bekend dat Nederland binnen Noord-en West-Europa het land is waar procentueel het hoogste aantal Joden – rond de 75 procent - werd gedeporteerd naar vernietigingskampen. In haar boek analyseert Happe de uiteenlopende redenen hiervoor, zoals de gezagsgetrouwe cultuur van de Nederlanders en de houding van de Nederlandse overheid.
Kamp Ladelund
Al op jonge leeftijd interesseerde Happe (1970) zich voor de geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Ze studeerde Germanistiek en geschiedenis in Siegen en vervolgde de studie geschiedenis in Groningen. Haar afstudeerscriptie ging over de behandeling van 'moffenmeiden' in Nederland. Tegenwoordig is Happe directeur van de gedenkplaats Ladelund in de noordelijke Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein. Kamp Ladelund was eind 1944 een buitenkamp van het concentratiekamp Neuengamme. Het kamp bestond ‘slechts’ zes weken, maar in deze korte tijd kwamen 301 gevangenen om waaronder 111 mannen uit het Nederlandse dorp Putten.
Onderzoeker NIOD
Happe was eerder enkele jaren gastonderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, NIOD. Ook werkte de historicus als wetenschappelijk medewerker aan het Germanisches Nationalmuseum in Neurenberg en was zij onderzoeker bij de Universität Siegen. Binnenkort vertelt Happe in een interview op deze website meer over haar onderzoek en het onderwerp van haar (openbaar toegankelijke) Cleveringa-oratie op 26 november.
Elk jaar herdenkt de universiteit de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de protestrede van de Leidse rechtendecaan, Rudolph Cleveringa. Op 26 november 1940 sprak hij zich uit tegen het ontslag van zijn Joodse collega Eduard Meijers waarna hij gearresteerd werd. Beide hoogleraren overleefden de oorlog. De Cleveringaleerstoel is een wisselleerstoel van een jaar en de Cleveringahoogleraar houdt zich beurtelings bezig met de Tweede Wereldoorlog of met vraagstukken op het gebied van recht, vrijheid en verantwoordelijkheid.
Foto: Eduard Meijers voor het Academiegebouw