‘Eigenlijk gaat het niet over kennis, maar over levensvaardigheden’
Hij doceert naar eigen zeggen de ‘most brutal class’ van Leiden University College (LUC). Toch werd David Zetland door zijn studenten genomineerd voor de LUS Onderwijsprijs. Wij vroegen hem waar hij dat aan heeft verdiend.
Wat dacht u toen u hoorde over de nominatie?
‘Het is mooi om te horen dat je studenten je onderwijs waarderen, en de prijs is een goede aanleiding om de aandacht te vestigen op het belang van goed onderwijs. Al meer dan vierhonderd jaar staat onderzoek hier hoog in aanzien, maar is onderwijs het ondergeschoven kindje. Ik heb aan vijf universiteiten lesgegeven, en zag veel slechte voorbeelden. Docenten staan vrijwel zonder training voor de klas; de mensen die moeten lesgeven zíjn vaak helemaal geen geboren onderwijzers. En er is te weinig tijd om je lessen goed voor te bereiden.’
Toch worden uw eigen lessen erg gewaardeerd, blijkt wel uit de nominatie. Hoe komt dat?
‘Ik daag mijn studenten uit. Dat doe ik door met ze te spreken over ingewikkelde maatschappelijke uitdagingen die ze allemaal herkennen. Tegelijkertijd geef ik ze veel verantwoordelijkheid, want studenten willen als volwassenen worden behandeld. Mijn colleges zijn dus real en responsible, maar daarnaast zou je ze ook radical kunnen noemen. Ik wil altijd wat nieuws uitproberen!’
"De mensen die moeten lesgeven, zíjn vaak helemaal geen geboren onderwijzers."
Noem eens een voorbeeld.
‘In het eerste jaar geef ik de most brutal class van Leiden University College. In het vak foundations of common pool resource management laat ik mijn studenten een idee bedenken om het leven op de LUC-campus te verbeteren. Ze pakken dan met een aantal groepsgenoten een ogenschijnlijk klein probleem aan, zoals de overvolle fietsenkelder onder ons gebouw. En voilà: het gebeurt bijna altijd dat deze topstudenten het niet eens kunnen worden over een gezamenlijke oplossing! Ze kwamen naar LUC om mondiale uitdagingen te bestrijden, maar ze kunnen zelfs een klein probleem niet oplossen. Dat is natuurlijk een reality check: als dit al zo moeilijk is, hoe ingewikkeld is het dan wel niet om klimaatverandering of genderissues op te lossen?’
Als uw lessen zo zwaar zijn, waarom bent u dan toch genomineerd?
‘Ik ben natuurlijk geen sadist. Je moet altijd eerlijk en open zijn tegen je studenten. Je moet voor ze klaarstaan, ze persoonlijke feedback geven, ze op weg helpen. Zodat ze op een gegeven moment weten hoe ze zelf de beste keuzes kunnen maken, en het gevoel hebben dat ze klaar zijn voor het leven. Eigenlijk gaat het helemaal niet over kennis, maar over levensvaardigheden. Dat leer je door met je vrienden een nacht door te halen of doordat een docent je tot het uiterste pusht met een zware opdracht. Pas dan weet je op wie je kunt vertrouwen, when the shit hits the fan. Dat is een aanwinst voor de rest van je leven.’
"Ik ben natuurlijk geen sadist. Je moet altijd eerlijk en open zijn tegen je studenten."
Is de LUS Onderwijsprijs een goede manier om het gesprek te voeren over onderwijskwaliteit?
‘Jazeker. Al moeten we ervoor waken dat deze onderwijsprijs geen nieuwe competitie wordt, want we hebben al meer dan genoeg rivaliteit in de academie. Sterker nog: wij docenten zouden elkaar juist meer moeten helpen. We zitten maar in onze afzonderlijke collegezalen, terwijl er zoveel is wat we van elkaar kunnen leren. Eigenlijk zouden we er een prijs voor in het leven moeten roepen. Een prijs voor beste docentensamenwerking.’
Stel dat u wint: wat zou u dan met het prijzengeld van 25.000 euro willen doen?
‘Koffie kopen! En nee, dat is geen grapje. Ik wil er écht koffie van kopen. Ik werkte vroeger met wiskundigen. Die waren over het algemeen niet zo spraakzaam, behalve wanneer zij ’s middags bij elkaar kwamen voor koffie en een plakje cake. Dat wil ik dus ook op LUC doen. Die koffie zou een smeermiddel kunnen worden tussen docenten en studenten om ervaringen uit te wisselen over het onderwijs. Stimulansen creëren om mensen bij elkaar te zetten die elkaar anders niet zouden spreken, dát zou ik graag willen doen.’
Tekst: Merijn van Nuland
Beeld: Sean van der Steen
Mail de redactie
Over de LUS-Onderwijsprijs
De winnaar van de LUS-Onderwijsprijs ontvangt 25.000 euro voor onderwijsdoeleinden en wordt lid van de Teacher's Academy. De drie genomineerden voor de LUS-onderwijsprijs zijn Thijs Porck (Geesteswetenschappen), Francesco Ragazzi (Sociale Wetenschappen) en David Zetland (Leiden University College). De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens de opening van het academisch jaar op 2 september.