Hoe maak je citizen science succesvol?
Om het probleem van plasticvervuiling in kaart te brengen is er veel data vanuit een groot gebied nodig. Daarom schakelen wetenschappers steeds vaker de hulp in van vrijwilligers, ook wel bekend als citizen science. Maar wat zijn de uitdagingen voor een onderzoeker wanneer hij of zij het publiek op deze manier bij onderzoek betrekt? Vier Leidse wetenschappers zochten een antwoord op deze vraag. Hun resultaten zijn op 3 juni gepubliceerd in Marine Pollution Bulletin.
Citizen science
Van het filteren van water om microplastics te analyseren tot het online observeren van plastic op stranden via dronefoto’s, het aantal citizen science projecten rondom plasticvervuiling neemt snel toe. Om hun succes te vergroten is het belangrijk om ze te evalueren en ervaringen uit te wisselen. Daarom onderzochten Liselotte Rambonnet, Suzanne Vink (destijds beide masterstudent Science Communication & Society), Thijs Bosker (CML en Leiden University College) en Anne Land-Zandstra (Science Communication & Society) de ervaringen van tien wetenschappers die bij deze citizen science projecten betrokken zijn. De succesverhalen en uitdagingen die hieruit volgden, leidden tot twaalf adviezen.
Eén van de adviezen is om aan het begin van het project de doelen scherp te stellen. Bij citizen science is niet alleen het genereren van nieuwe wetenschappelijke kennis een doel, maar ook het betrekken van het publiek bij onderzoek. Een ander belangrijk advies dat de geïnterviewden gaven, was dat het belangrijk is om steeds met de deelnemers te communiceren en daarvoor samen te werken met communicatoren. ‘Hoe briljant je website ook is, mensen willen toch graag met iemand spreken aan de telefoon of via e-mail’. Verder gaven verschillende geïnterviewden aan dat werken met vrijwilligers hun eigen motivatie voor hun onderzoek had vergroot. ‘Ik had nooit durven dromen hoeveel mensen al over het plasticprobleem nadenken en hoeveel mensen ik met dit project kan bereiken.’ Hoewel het onderzoek zich richtte op projecten over plastic, zijn de uitkomsten ook toepasbaar voor andere citizen science-projecten.
Interdisciplinair team
Voor dit onderzoek sloeg een interdisciplinair team van wetenschappers met achtergronden in biologie, milieuwetenschappen en wetenschapscommunicatie de handen ineen Land-Zandstra doet onder andere onderzoek naar de motivatie van vrijwilligers in het citizen science-project 'Schone Rivieren'. Bosker zette als milieuwetenschapper het ‘Global Microplastics Project op: ‘Achteraf gezien had ik tijdens mijn project heel veel gehad aan praktische tips voor het opzetten en uitvoeren van citizen science.’ Rambonnet voegt toe: ‘Ik vind het belangrijk om onderzoek te doen waar het praktijkveld, in dit geval wetenschappers die een citizen science project opzetten, ook echt iets aan heeft. Daarom hebben we dit onderzoek gepubliceerd in het vakblad Marine Pollution Bulletin.’
Lees het artikel in Marine Pollution Bulletin: Making citizen science count: Best practices and challenges of citizen science projects on plastics in aquatic environments
Plastic in de Leidse gracht
De komende maanden zijn Bosker, Land-Zandstra en Rambonnet ook betrokken bij het opzetten van een nieuw citizen science-project over plastic in de Leidse grachten. Dit project is ontstaan vanuit vragen van bewoners in Leiden. Deze vragen ontving het Citizen Science Lab naar aanleiding van een oproep in het kader van het 444-jarig bestaan van de Universiteit Leiden. Dankzij financiële ondersteuning van de Gemeente Leiden en de universiteit zullen zij dit project de komende maanden opzetten.
Wil je meedenken over dit nieuwe citizen science onderzoek, kom dan naar het ideecafé maandag 17 juni, 20.00 in Scheltema!